دولتیها و دولتیهای سابق اتاق بازرگانی ایران را به بخش خصوصی واقعی واگذار کنند
گروه تشکلها|
بحث اتاق بازرگانی به علت اهمیتی که در اقتصاد دارد باعث ورود سایر نهادها به موضوع انتخابات شده است. در حال حاضر بحثهایی مبنی بر انتخاب رییس از میان چهرههایی که پیش از این سابقه حضور در دولت را داشتهاند، مطرح است. این موضوع مورد بحث برخی از علمای دینی در روزهای اخیر قرار گرفته است. به همین بهانه فرصتی شد تا پای صحبتهای حجتالاسلام والمسلمین عبدالعلی گواهی نماینده ولیفقیه در سپاه پاسداران تهران بزرگ بنشینیم. وی بهعنوان عضو هیات موسس انجمن روحانیان کارآفرین کشور پیش از این نیز با اتاق بازرگانی در ارتباط بوده است و معتقد است که ورود دولتیهای سابق به بحث ریاست اتاق بازرگانی مشکلات زیادی برای اقتصاد کشور ایجاد خواهد کرد.
در حال حاضر صحبت از کاندیدا شدن چند نفر برای ریاست اتاق بازرگانی مطرح است و در کمتر از 2هفته دیگر این انتخابات برگزار میشود. بعضی کاندیداها سابقه مدیریت در بخشهای دولتی مانند معاونت وزیر را داشتهاند. از نظر شما آیا حضور دولتیها و دولتیهای سابق در بحث مدیریت اتاق بازرگانی صحیح است؟
در یک جمله باید بگویم که اصل کار، کار مناسبی نیست و مدیرانی که امروز دولتی هستند یا حتی سابقه دولتی پیش از این داشتهاند نباید در راس کارهای تشکلهای بخش خصوصی بهویژه اتاق بازرگانی قرار گیرند. دلیل این موضوع هم بسیار روشن است و برای تشریح آن باید به وضعیت اتاق بازرگانی و نقش آن در اقتصاد پرداخت. اتاق بازرگانی در حقیقت یک بخش رابط میان مردمی که فعالیت اقتصادی میکنند و دولت است.
در حقیقت وقتی میگوییم بخش خصوصی منظور همان مردم عادی است که یک فعالیت اقتصادی مشخص دارند. این بخش خصوصی نیاز به زعامت فکری و ساماندهی دارد که توسط تشکلهای بخش خصوصی صورت میگیرد و اتاق بازرگانی بخش مهمی از این مسوولیت را عهدهدار است. ازسوی دیگر نقش دومی در اتاق بازرگانی مطرح است و آن این است که مباحث دولت و نظر دولتیها را به بخش خصوصی منتقل کند.همچنین در طرف دیگر اگر بخش خصوصی مطلبی دارد باید با صدایی واحد به دولت ارائه شود و این کار نیز باز از وظایف فعالان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی است. در حقیقت اتاق بازرگانی باید تعادل و تعامل میان بازار و دولت را ایجاد کند. حال با این تعریف به سوال شما باز گردیم.
شما میگویید یک نفر با سابقه دولتی هرچند که امروز دیگر در دولت نیست میخواهد برای ریاست کاندیدا شود.این موضوع در واقع به معنی ورود همان بخش دولتی در سوی مقابل است و ورود چنین افرادی طبیعتا تبعاتی ایجاد خواهد کرد.
منظور شما از تبعات چیست و چه مشکلاتی ایجاد میشود؟
بالاخره وقتی میگوییم بخش خصوصی و خصوصیسازی حرف بسیار پرمحتوایی است. منظور از خصوصیسازی افزایش نقش بخش خصوصی بود اما وقتی این بخش خصوصی تاثیرگذار نباشد طبیعتا همان نظرات دولت اجرایی خواهد شد. وقتی یک نفر با دیدگاه و سابقه دولتی ریاست بخش خصوصی را داشته باشد طبیعتا اثرگذاری این بخش کاهش پیدا میکند.
بحث من این است، وقتی میگوییم خصوصیسازی یعنی قبول کردهایم که تفکر بخش خصوصی میتواند راه برون رفت از مشکلات فعلی باشد. ابزارهایی مانند اتاق بازرگانی نیز قرار است به کمک بخش خصوصی بیاید تا این تفکر اثرگذار باشد. طبیعتا وقتی ریاست اتاق بازرگانی در اختیار یک فعال بخش خصوصی باشد قدرت بخش خصوصی بیشتر میشود و از این ابزار به نحو بهتری استفاده خواهد شد اما وقتی یک دولتی سابق با تفکرات دولتی در راس امور باشد اثرگذاری کم میشود و دولت میتواند به بخش خصوصی امر و نهی کند. از طرف دیگر بحث وجاهت نیز مطرح است و یک رییس دولتی یا دولتی سابق از وجاهت بخش خصوصی میکند.
بعضی این بحث را مطرح میکنند که دولتیها حق دارند پس از تجربه در بخش دولت از سمت خود کنار رفته و کسب و کاری در بخش خصوصی ایجاد کنند بههمین دلیل باوجود سابقه دولتی مانند معاونت وزیر و مدیرکلی هنوز بخش خصوصی محسوب میشوند پس میتوانند رییس پارلمان بخش خصوصی نیز باشند.
اینکه کسی که در سمتهای حساس دولتی کار کرده است و حالا کسب و کار خصوصی تشکیل داده است خود محل بحث است. کسی که در سمتهای حساس دولتی بوده است به خوبی به وضعیت آینده کشور اشراف دارد و دارای رانت اطلاعاتی است و میتواند چنین کاری واسطه رانت در اقتصاد شود.
چنین شرایطی میتواند منجر به مفسدههایی شود. انشاءالله که همه دوستان سالم هستند و ما شاهد فساد ازسوی آنها نیستیم اما باید جلوی ایجاد شرایط فساد ایستاد.حضور این افراد به عنوان روسای بخش خصوصی خود ایجاد فساد میتواند بکند. عقل و منطق میگوید باید کسانی در راس ریاست اتاق بازرگانی و تشکلهای بخش خصوصی باشند که از متن بازار و بازرگانان آمدهاند و تفکرات بخش خصوصی دارند. اطلاعات دولتی و تجربیات این افراد ارزشمند است اما در این مکان ما نیاز به افرادی با اطلاعات بخش خصوصی داریم. دولتیها و دولتیهای سابق این بخش را به بخش خصوصی واقعی واگذار کنند. آنها در دولت هستند یا بودهاند پس از بسیاری از مسائل خبر دارند ولی بگذارند یک مکان توسط بخش خصوصی اداره شود و در آن دخالت نکنند.