فراز جبلی ابراهیم جمیلی شاید تنها شخصی در ایران باشد که در تاسیس دو اتاق بازرگانی شهرستان یعنی زنجان و البرز حضور داشت و در هر دو به ریاست رسید. وی دو دوره عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران بود ولی این روزها بیشتر به بحث تشکل جدیدی که خانه اقتصاد ایران نام گرفته مشغول است. بدون شک جمیلی یکی از تشکلی‌ترین افرادی است که امروز در اتاق بازرگانی حضور دارد و به همین دلیل دیدگاه متفاوتی درباره نهادی که پارلمان بخش خصوصی نام گرفته است، دارد.
اتاق بازرگانی جای چه افرادی است؟
اتاق بازرگانی محل نمایندگان بخش خصوصی است. در دوره گذشته نام پارلمان بخش خصوصی بر آن گذاشته شد و ظاهرا جایگاه اتاق بازرگانی بالا رفت اما در حقیقت اتاق پارلمان بخش خصوصی نیست و اصولا پارلمان نیست. پارلمان مصوباتش قابل اجراست و چارچوبی دارد. اتاق براساس قانون نقش مشورتی دارد. کمیسیون‌های مجلس قابل مقایسه نیست چراکه مصوبات آن اجرایی می‌شود و می‌آید در صحن علنی به قانون تبدیل می‌شود، در حالی که کمیسیون‌های اتاق بازرگانی نقش مشورتی دارند و تازه همین نقش گاهی در هیات رییسه معطل می‌شود و به سرعت مصوبات کمیسیون‌ها به هیات نمایندگان نمی‌آید. ما با پارلمان بخش خصوصی فاصله زیادی داریم ولی باید تلاش کنیم نمایندگان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی نقش فعال داشته باشند. اعضای اتاق‌ها حضورشان در هیات نمایندگان کمرنگ است. ما نیاز به قانون جدید اتاق‌های بازرگانی داریم.
براساس قانون اتاق بازرگانی این نهاد می‌توانست مرکز آمار ایجاد کرده و آمار رسمی منتشر کند. چرا در این سال‌ها که از آمار دولتی انتقاد فراوانی بود از این پتانسیل قانونی استفاده نکردید؟ این در حالی است که اتاق بودجه زیادی هم دراختیار داشت.
اتاق اکنون پولدار شده است، یعنی دو دوره است که درآمد اتاق قابل‌توجه شده است و قبل از آن نیز سه در هزار هم کامل پرداخت نمی‌شد. در اصلاحیه اتاق توانست سه در هزار را دریافت کند. در یک دوره هم این سه در هزار صرف شکل گرفتن بهتر اتاق و خرید ساختمان برای اتاق‌های بازرگانی شهرستان‌ها شد. در ضمن خیلی‌ها از پرداخت‌های سه در هزار و یک در هزار ناراضی هستند. درواقع با اینکه هزینه بالاتری پرداخت می‌شد اما خدمات گسترش کافی پیدا نکرد.
یعنی چون پول نبود مرکز آمار ایجاد نشد؟
نه قطعا باید اتاق بازرگانی در ابتدا یکسری کارهای اصولی را انجام می‌داد. اتاق باید استراتژی داشته باشد که در اول دوره تا آخر دوره چه مسیری را قرار است طی کند و چقدر در جذب سرمایه‌گذاری، مبادلات بین‌المللی و ایجاد تشکل‌ها نقش دارد.
در انتخابات این دوره اتاق از حالت دو قطبی بودن خارج می‌شود و گروه‌های جدید در حال شکل گرفتن است. آیا خانه اقتصاد تشکلی جداگانه است یا زیرمجموعه یکی از دو سر طیف یعنی مجمع فعالان در انتخابات شرکت می‌کند؟
خانه اقتصاد تشکلی جدیدالتاسیس است با این تفکر که عقلا و تاثیرگذارها بتوانند هماهنگ باشند و دو قطبی نباشد. در هر دو طیف افرادی هستند که می‌توانند کمک به رشد اقتصاد کشور کنند. اینکه فردی تنها به‌خاطر مجمع فعالانی بودن یا خواستار تحول بودن حذف شود، قابل پذیرش نیست. در دوره گذشته هم یک گفت‌وگوهایی شروع شد که متاسفانه به نتیجه نرسید. در خانه اقتصاد ما به‌دنبال اضافه کردن اشتراکات گروه‌ها و کاهش اختلافات هستیم. بحث مهم دیگر حضور افراد جدید در اتاق است. در اتاق باید مشارکت زیاد شود و علاقه‌مند که هم توانمند هستند و هم توان وقت گذاشتن دارند زیادتر شود.
آیا دوقطبی بودن باعث کم شدن درصد مشارکت در انتخابات شده است؟
مشارکت در انتخابات در سه دوره گذشته صعودی بوده است ولی هنوز به کیفیتی که باید برسد فاصله دارد. یکی از راه‌های بهتر شدن بهبود نحوه رای‌گیری است. مثلا الکترونیکی کردن، یک روز نبودن و محدود کردن محل اخذ رای به یک محل را برداریم تا معطلی کاهش پیدا کند. به جز این باید بپرسیم چند نفر از دارندگان کارت بازرگانی با اتاق ارتباط دارند و چند نفر از آنها را بعد از انتخابات به اتاق جذب کرده‌ایم. اینها جزو برنامه‌های آتی است. باید تلاش کنیم جوان‌ها را به صحنه بیاوریم و در عین حال جایگاه بزرگان را حفظ کنیم. خانه اقتصاد به‌دنبال همین موضوع است.
آیا نمایندگان اتاق بازرگانی هیچ‌گاه به حوزه‌های انتخابیه خود مثل مجلس سر می‌زنند؟ آیا برنامه‌یی مدون برای رسیدگی به وضعیت صاحبان کارت‌های بازرگانی و عضویت وجود دارد؟
یکی از مشکلات اساسی همین است که بدنه دارندگان کارت‌های بازرگانی تعریف نشده که به چه شکل باید حضور داشته باشند. در اکثر جلسات هیات نمایندگان و هیات رییسه حضور پیدا می‌کنند. لازم است این وظیفه به تشکل‌ها داده شود. مثلا در جلسه با گمرک تشکل‌های گمرکی بیایند. اگر به این شکل محدودیت را برداریم که حتما هیات نمایندگان در جلسات باشد بدنه بیشتر با اتاق ارتباط می‌گیرد. ازسوی دیگر باید بیشتر از فضای مجازی استفاده کند، به همین دلیل در خانه اقتصاد ما پیش‌بینی ایجاد تالار گفت‌وگو را کرده‌ایم تا دیگر نیازی به حضور فیزیکی نباشد و در فضای مجازی نظرات مشورتی جمع شود. فکر می‌کنم در این مدت کم باقی مانده باید تلاش شود برنامه‌ریزی برای هیات نمایندگان بعد صورت گیرد. باید تلاش کنیم که اعضای اتاق بازرگانی از آنچه در اتاق می‌گذرد آگاهی پیدا کنند.
