گروه انرژی نادی صبوری
در حالی که صبح روز سه‌شنبه 12مرداد از فرودگاه عازم عسلویه هستیم خبرها حاکی از این است که دست‌اندرکاران سکوی 18B در تلاش هستند تا سکو را تا قبل از ساعت 16 روز سه‌شنبه نصب کنند. چرا که ساعت 16 شرایط جوی تغییر خواهد کرد و جنب و جوش فراوانی برای انجام نصب تا قبل از این ساعت وجود دارد. این در حالی است که در سفر هفته گذشته خبرنگاران برای بازدید از نصب سکوی 21 نیز نامساعد بودن شرایط جوی سبب شد تا عملیات نصب چند روز به تعویق بیفتد. در هر صورت افرادی که 3تیرماه و در زمان اتمام بارگیری همین سکو در بندر عباس بودند، حالا در میان آب‌های خلیج فارس حاضر شده‌اند تا زمینه افزایش ظرفیت تولید گاز ایران که روز دوشنبه جشن 50سالگی آن برگزار شد را فراهم آورند.
سکوی دوهزار و 800تنی فاز18 همان سکویی است که در سفر تیرماه خبرنگاران به بندرعباس شاهد بارگیری آن بودیم. سکویی که علی‌اکبر شعبانپور، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس در نشست خبری که آن زمان در بندر عباس برگزار شد، اعلام کرد این سکو از سکوهای مربوط به شرکت صدرا در فاز 14 بوده است که درنهایت برای فاز 18 مورد استفاده قرار گرفت.
حالا بار دیگر طی سه هفته گذشته، شناوری خبرنگاران را عازم قلب خلیج فارس می‌کند؛ عازم نقطه‌یی که می‌شود شاهد نتیجه تلاش سخت و پیگیرانه گروه‌های مختلف برای آماده نصب شدن سکوی 18 بود. هرچند نوشتن از افرادی که در دل موج‌های سهمگین فعالیت می‌کنند ساده نیست.
سکویی که قرار بود روز گذشته نصب شود در واقع از ابتدا برای نصب در فاز 18 پارس‌جنوبی ساخته نشده بود. این سکو با هدف نصب در فاز 14D طراحی شده بود. به گزارش «تعادل»، علی‌اکبر شعبانپور مدیرعامل شرکت نفت‌وگاز پارس در جریان بازدید خبرنگاران از بارگیری سکوی 18B میدان گازی پارس‌جنوبی در تیرماه سال جاری اظهار کرد: «این سکو در واقع سکوی 14D بوده است که با توجه به درگیر بودن سکوهای 17B و 18B در یارد صدرا، با برنامه‌ریزی و اصلاحات برای این فازها در نظر گرفته شده است.»
شعبانپور علت چنین حرکت بی‌سابقه‌یی در تغییر کاربری سکو را عدم پیشرفت سکوهای 17 و 18 که قرار بود در یارد صدرا ساخته شوند اعلام کرده بود و به همین دلیل تصمیم به جایگزینی سکوهای فاز 14 با این سکوها گرفته‌شده است. شعبانپور در پاسخ به پرسش خبرنگار «تعادل» مبنی بر امکان‌پذیری جایگزینی سکوی یک فاز با فازی دیگر اظهار کرده بود: «این یک کار مهندسی است. مهندسان شرکت نفت و گاز پارس مدارک سکوهای 17B و 18B را بررسی کردند و پس از مطالعات ابعاد و مشخصات فنی، فرآیند اصلاح و جایگزینی انجام شد. در پارس جنوبی در مورد دیگر تجهیزات تاکنون جایگزینی صورت گرفته بود اما در مورد سکو این نخستین بار است که چنین اتفاقی رخ می‌دهد.» شعبانپور تصریح کرد که صدرا متاسفانه فقط طبقات سکوهای فاز 14 را آماده کرده بود.
دست به دست‌شدن مجدد صدرا
شرکت صنعتی دریایی ایران که به اختصار صدرا نامیده می‌شود، می‌تواند جزو نامزدهای نگون‌بخت‌ترین شرکت فعال در حوزه انرژی قرار بگیرد. این شرکت پیش از انقلاب سال 57 و برای فعالیت در حوزه ساخت و تعمیرات کشتی در استان بوشهر شروع به فعالیت کرد. پس از پیروزی انقلاب شرکت صنعتی دریایی ایران مرزهای فعالیت خود را گسترش داد و پای در حوزه پیچیده فعالیت‌های فراساحلی نهاد و به توفیقاتی ازجمله دریافت گواهی‌نامه‌های مختلف بین‌المللی در زمینه طراحی، ساخت و نصب تاسیسات فراساحلی نفت و گاز، کشتی‌سازی و ساخت بندرگاه دست یافت.
شرکت صدرا از آغاز دهه 80 به یکی از معروف‌ترین سهام‌های بازار تبدیل شد به نحوی که قیمت سهام آن از 271تومان در آذر 80 به بیش از 4550تومان در سال 82 رسید. اما شروع تزلزل این شرکت را شاید باید در سال 1382 جست‌وجو کرد که شرکت سرمایه‌گذاری بانک ملی تصمیم گرفت 35درصد سهام این شرکت را خریداری کند. 6سال بعد یعنی در اردیبهشت سال 88 و پس از عملکرد ضعیف این شرکت و زیان‌دهی بالا قرارگاه خاتم‌الانبیا وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اقدام به خرید بیش از نیمی از سهام این شرکت کرد. در سال 91 ارزش سهام این شرکت به زیر 100تومان رسید و پس از 11سال حضور در بورس این شرکت به فرابورس منتقل شد. اما این پایان کار داستان شرکت صدرا نبود. با روی کار آمدن دولت حسن روحانی و در مردادماه 1392 قرارگاه خاتم‌الانبیاء تصمیم گرفت تا بیش از 60درصد سهام شرکت صدرا را به یک شرکت خصوصی واگذار کند. نام این شرکت «آباد راهان پارس» است که متعلق به خانواده چوبدار است و مدیرعامل فعلی آن قباد چوبدار است. عمده فعالیت این شرکت در زمینه مهندسی عمران، طراحی و اجرا شامل عملیات راهسازی و ابنیه فنی است و در کنار پروژه‌های شهری در پروژه‌های سازه‌های آبی و
پروژه‌های نفت، گاز و پتروشیمی نیز دستی بر آتش دارد. ازجمله فعالیت‌های قابل توجه این شرکت پیش از آنکه شرکت صدرا را از قرارگاه خاتم دریافت کند، می‌توان به احداث محور کنارگذر خرم‌آباد و توسعه فرودگاه این شهر اشاره کرد. شرکت آبادراهان پارس در اصل شرکتی خانوادگی است و از بین 7عضو هیات‌مدیره آن 5عضو، فامیلی چوبدار دارند. در حال حاضر اعضای هیات‌مدیره این شرکت را قباد چوبدار (رییس هیات‌مدیره)، مهرداد چوبدار، فرهاد چوبدار، فریدون چوبدار، امین چوبدار، زیبا شاه‌کرمی و فرزاد اناری تشکیل می‌دهند. فرزاد اناری کسی است که بعد از واگذاری سهام شرکت صدرا به شرکت آبادراهان پارس به عنوان مدیرعامل جدید صدرا معرفی شد در حالی که هم‌زمان مدیرعامل شرکت احداث، نگهداری و بهره‌برداری از آزادراه پل زال- اندیمشک نیز به حساب می‌آید. اما عملکرد پرانتقاد صدرا در پروژه‌های نفت و گاز در سال‌های اخیر بارها و بارها انتقاد مقامات مختلف را برانگیخته بود. صریح‌ترین انتقاد به عملکرد این شرکت را می‌توان در صحبت‌های دی‌ماه 1394 زنگنه در اتاق بازرگانی تهران دید. در آن نشست زنگنه برای نخستین‌بار از این مساله پرده برداشت که وزارت نفت 1.8میلیارد دلار
به شرکت صدرا پول داده و یک قران کار از این شرکت تحویل نگرفته است. زنگنه اظهار کرد: « (شرکت صدرا) پول را از وزارت نفت گرفته و به پیمانکاران نداده. آیا این روش درست است؟ سه عنصر قیمت، کیفیت و زمان در پروژه بااهمیت هستند که اکنون هیچ کدام قابل پیگیری نیستند.»
«به‌نظر می‌رسد اکنون سپاه پاسداران مجددا کنترل صدرا را در دست گرفته است.» این صحبتی است که شعبانپور در تیرماه امسال در بندرعباس کرد. مدیرعامل نفت‌وگاز پارس در این رابطه اظهار کرد: «از مسائل حقوقی بین صدرا و قرارگاه خاتم‌الانبیا اطلاع ندارم اما آن‌طور که در سفر سه هفته پیش خود به یارد صدرا متوجه شدم مدیریت یارد اکنون از صدرا گرفته شده و در اختیار قرارگاه است.»
به گزارش «تعادل» به نقل از فارس، در تاریخ 7خرداد امسال عبادالله عبداللهی، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا اظهار کرد که شرکت صدرا ورشکسته شده، پس از ورشکستگی به قرارگاه واگذار شد و در حال حاضر 72درصد سهام این شرکت در اختیار قرارگاه خاتم‌الانبیا و 28درصد آن متعلق به عموم مردم است. اینکه چگونه شرکت صدرا مجددا از مالکیت مجموعه «آباد راهان پارس» خارج شده و در اختیار سپاه پاسداران قرار گرفته مشخص نیست. تنها سرنخ این ماجرا را عبداللهی در تیرماه امسال در گفت‌وگو با خبرگزاری سپاه‌نیوز اعلام کرد. وی اظهار کرد: «به دلیل اینکه دولت، قرارگاه را در اجرای پروژه‌ها و مدیریت شرکت‌های زیرمجموعه توانمند می‌داند شرکت صدرا که در حالت بلاتکلیفی بود و بدهی‌های بسیار زیادی داشت به این قرارگاه واگذار کرد». وی تصریح کرد: «با حمایت‌های سپاه و تلاش زیرمجموعه این قرارگاه، بدهی‌های شرکت صدرا کاهش یافته و در آینده وضعیت این شرکت بهبود می‌یابد.»
سکوی 160میلیون دلاری
3پایه مشعل سکوی 18B یا همان سکوی سابق فاز 14 در شرکت صدرای بوشهر ساخته و در میدان گازی پارس‌جنوبی نصب شد. وزن این سازه‌ها و شمع‌های آن حدود 915تن است. ارتفاع و عرض این پایه‌ها به ترتیب 67 و 24متر است که با صرف 8هزار و 400نفر روز در مدت چهار ماه در شرکت صدرا بوشهر ساخته شده است. نصب این سازه‌ها در دوره زمانی 12روزه در عمق 58متری خلیج‌فارس در میدان گازی پارس‌جنوبی صورت گرفته است.
ساخت و نصب این سازه فاز 18 پارس‌جنوبی توسط متخصصان داخلی حدود 50درصد صرفه‌جویی ارزی داشته است. دومین سکوی فاز 18 پارس‌جنوبی با وزن 2800تن در تاریخ 3تیر سال جاری در مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران با موفقیت روی بارج انتقال‌دهنده بارگیری شد.
سکوی فاز 18 پارس‌جنوبی روی پایه سکو که در خلیج‌فارس با عمق 72متری آب و در فاصله 400کیلومتری از عسلویه قرار دارد، نصب می‌شود. تمامی مراحل مربوط به طراحی، ساخت، حمل، نصب و راه‌اندازی این سازه دریایی توسط پیمانکار ایرانی و با نظارت شرکت نفت‌وگاز پارس انجام شده است.
کل هزینه این سکو، شامل طراحی، ساخت و بارگیری 160میلیون دلار است که 10میلیون دلار کمتر از قیمت‌های اعلام شده از سوی شرکت‌های خارجی است. سکوی 18B با 2هزار و 300تن وزن و 500میلیون فوت مکعب ظرفیت، قادر است روزانه 14میلیون متر مکعب گاز شیرین‌سازی شده را به شبکه سراسری تزریق کند. سکوی 18B به عنوان یکی از چهار سکوی دریایی بخش فراساحلی فازهای 17 و 18پارس جنوبی به‌طور 100درصد توسط متخصصان داخلی شرکت ایزوایکو در یارد بندرعباس ساخته شده است.
