محسن رنجبر، مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در بیان جایگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری در طرح ساماندهی تعطیلات میگوید: معتقدیم توزیع تعطیلات در طول سال میتواند منجر به توزیع مکانی و زمانی سفر شود. به تبع ثروت در مناطق مختلف توزیع خواهد شد و با ایجاد اشتغال، سطح درآمدی جوامع محلی ارتقا خواهد یافت. در نتیجه نگاه سازمان در خصوص ساماندهی تعطیلات این است که چگونه بتوانیم از نتایج این تعطیلات در راستای توسعه گردشگری بهرهمند شویم. وی ادامه میدهد: بحث ساماندهی تعطیلات بحثی چند وجهی است و سازمانهای متعددی در این بحث دخیل هستند و همین تعدد و تنوع مانع از تحقق آن میشود.
ساماندهی تعطیلات نیازمند همکاری ارگانها
رنجبر با اشاره به سازمانهای دخیل در بحث ساماندهی تعطیلات میگوید: وزارتخانههایی که به امر تدوین تقویم آموزشی میپردازند، نظیر وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و وزارت آموزش و پرورش که به ترتیب تدوینکننده تقویم آموزشی دانشگاهها و دانشآموزان مدارس هستند، همچنین حوزههای علمیه در خصوص بحث تعطیلات مذهبی، شورای فرهنگ عمومی، وزارت کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از جمله سازمانهایی هستند که به نوعی در این قضیه دخیل و سیاستگذار اصلی هستند. سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری نیز به عنوان سازمان سیاستگذار در امر گردشگری و سفر در این حوزه دخیل شده است. البته در بحث ساماندهی تعطیلات سازمان میراث فرهنگی دنبال محقق شدن پیامدهای ناشی از ساماندهی تعطیلات در حوزه گردشگری نظیر توزیع مکانی سفر، رشد سفرها، کاهش حجم ترافیکهای وحشتناک جادهیی، تصادفات و مشکلات عدیدهیی است که در تعطیلات تجمیع شده رخ میدهد.
در حال حاضر نیز بحث ساماندهی تعطیلات از طریق شورای امور اجتماعی و فرهنگی وزارت کشور دنبال میشود.
مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری سازمان میراث فرهنگی در پاسخ به اینکه آیا نتایج تحقیقات علمی روی موضوع ساماندهی تعطیلات پیامدهای ذکر شده نظیر توزیع مکانی و زمانی، کاهش حجم ترافیک، رشد سفر و غیره را نیز نشان میدهد یا نه، تصریح میکند: طبیعتا عوامل دیگری نیز در تحقق کامل این پیامدها نقش دارند اما اینکه با ساماندهی تعطیلات یکی از فاکتورهای تحقق این پیامد را فراهم خواهیم کرد باید بگویم بله. در بسیاری از کشورهای دنیا که تعطیلات آموزشی و عمومی توزیع شدهاند، توزیع سفر محقق شده است. با توزیع سفر نیز ترافیک جادهیی و تصادفات کاهش پیدا میکند و مقاصد کوتاهبرد در مناطق مختلف روی نقشه گردشگران و متقاضیان سفر قرار میگیرد.
تعطیلات چهار تا پنج روزه
رنجبر تمرکز اصلی سازمان را در بحث ساماندهی تعطیلات ایجاد تعطیلات تابستانه و زمستانه 4تا5 روزه میداند و میگوید: در حال حاضر هنوز بحث ساماندهی تعطیلات در حال پیگیری است و سازمان میراث فرهنگی با توجه به وظیفه ذاتی خود از هرگونه پیشنهادی که منجر به توزیع سفر در ایام سال شود، استقبال میکند. اما سازمان بیشتر بر تعطیلات زمستانی تاکید دارد و آن نیز مستلزم آن است که در بین وزارتخانههایی که متولی بخش آموزش هستند، هماهنگیهای لازم صورت گیرد.
تعطیلی پنجشنبهها تنها برای سازمانهای دولتی
وی با تاکید بر تاثیر دو روزه شدن تعطیلات آخر هفته در توسعه گردشگری و سفر اضافه میکند: در حال حاضر در تمام کشور پنجشنبهها تعطیل نیست و همین امر منجر به عدم هماهنگی گسترده با سایر کشورها میشود.
رنجبر در پاسخ به اینکه بسیاری از افراد تعطیلی روز پنجشنبه را بهصلاح نمیدانند و معتقدند این امر منجر به قطع 4 روزه ارتباط با بازارهای جهانی میشود، بیان میکند: من با این عقیده موافق نیستم.
در حال حاضر بسیاری از وزارتخانهها و ادارات دولتی در روز پنجشنبه تعطیل هستند. تعطیلی روزهای پنجشنبه میتواند فقط برای ادارات دولتی باشد و بخش خصوصی میتواند همچنان به فعالیتهای خود ادامه دهد و در آن روزها تعطیل نباشد.
مدیرکل دفتر مطالعات و آموزش گردشگری سازمان میراث فرهنگی در پاسخ به اینکه میزان اثرگذاری ساماندهی تعطیلات، بر توزیع مکانی و زمانی سفر چند درصد است، میگوید: پاسخ به این سوال نیاز به مطالعات دقیقی دارد و عدد و رقم مشخصی نمیتوان ارائه داد. اما مطالعاتی که در برخی نقاط دنیا صورت گرفته بر اثرگذاری توزیع تعطیلات در طول سال و هماهنگی تعطیلات آخر هفته بر توزیع زمانیو مکانی سفر صحه گذاشته است.
وی اضافه میکند: به عنوان مثال، اگر به جای تعطیلات طولانی عید یک تعطیلات چند روزه در ایام زمستان داشته باشیم، مقاصد جنوبی کشور ما که در آن طول زمستان از آب و هوای مناسبتری برخوردار هستند، قطعا مقصد مناسبتری برای سفر هستند و میتوانند گردشگران بیشتری را به خود جلب کنند. از طرف دیگر سیال بودن برخی تعطیلات کشور که از تقویم قمری منتج میشود از دیگر مشکلات ناهماهنگی تعطیلات است.
رنجبر با ابراز امیدواری نسبت به تحقق طرح ساماندهی تعطیلات میگوید: من امیدوارم این طرح عملی شود. چون همین تعطیلات عید فطر میتواند مبنای مناسبی برای اتخاذ تصمیمات جدیتر در حوزه ساماندهی تعطیلات باشد. در اغلب موارد جاده چالوس و جادههای منتهی به تهران با حجم ترافیک و تراکم بالایی روبهرو هستند و همین امر نشان از معضلات و مشکلات بسیار در این زمینه دارد.
به هر حال برای حل چنین مشکلی باید سازمانهایی که در این امر دخیل هستند با همکاری و همیاری جهت رسیدن به یک راهحل مشخص برآیند تا علاوه بر توسعه گردشگری، معضلات ناشی از آن نیز کاهش یابد.