گروه جهان
رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه گفته شکایت خود علیه کسانی را که به شخص او بی‌احترامی و توهین کرده‌اند، پس می‌گیرد. رجب طیب اردوغان در عین حال با انتقاد از واکنش غرب نسبت به‌شدت سرکوب‌ها در فضای پس از کودتا در ترکیه به رهبران غربی هشدار داده که سرشان به کار خودشان باشد. به گزارش آناتولی، اردوغان با اعلام اینکه شکایت خود علیه کسانی که به شخص وی بی‌احترامی و هتک حرمت کرده‌اند را پس خواهد گرفت از دیگر سیاستمداران نیز خواسته در این شرایط حساس چنین رفتاری پیشه کنند زیرا به گفته او؛ «اگر از این فرصت به نحو احسن استفاده نشود، ملت حق آن را خواهند داشت که گریبان همه آنها را گرفته و حساب پس بگیرند.» رییس‌جمهوری ترکیه در سخنان شب گذشته خود تعداد قربانیان کودتای نافرجام ۱۵ جولای را ۲۳۷ نفر و زخمی‌ها را ۲هزار و ۱۹۱نفر اعلام کرد. اردوغان گفته به یاد این قربانیان در استانبول و آنکارا بنای یادبود ایجاد خواهد شد.
واکنش اردوغان به انتقادهای بین‌المللی
اردوغان در واکنش به انتقادهای امریکا و اروپا از اقدامات دولت ترکیه بعد از کودتای نافرجام گفت: «آنهایی که درباره سرنوشت طراحان کودتا نگران هستند و نه دموکراسی در ترکیه، دوستان این کشور نیستند. تمام گام‌ها و اقدامات ما مطابق با قانون اساسی بوده است. برخی ما را نصیحت می‌کنند. می‌گویند نگران هستند. سرتان به کار خودتان باشد. به وظایف خودتان برسید.» جیمز کلاپر، رییس سازمان امنیت ملی امریکا پیش‌تر گفته بود که عملیات پاکسازی در ارتش ترکیه مانع مبارزه با داعش است. به گفته کلاپر اکثر مقام‌های نظامی ترکیه که با امریکا درباره اقدامات مشترک علیه تروریسم همکاری داشتند، دستگیر یا از کار برکنار شده‌اند. اردوغان درباره بازداشت‌های گسترده در ترکیه گفته که «تمام وابستگان به جماعت فتح‌الله گولن را حتی اگر شمارشان به ده‌ها هزار نفر هم برسد، پاکسازی خواهد کرد.» گفته می‌شود پس از کودتای نافرجام دست‌کم ۱۸هزار نفر در ترکیه بازداشت شده‌اند و ده‌ها هزار نفر نیز از کار برکنار شده‌اند. دولت ترکیه همچنین مجوز فعالیت ۴۵روزنامه، ۱۶کانال تلویزیونی، ۲۳ کانال رادیویی، ۱۵مجله و ۳ خبرگزاری را لغو کرده است. یکی از روزنامه‌های مهم توقیف‌شده
«زمان» و نسخه انگلیسی آن «تودی زمان» است که وابسته به جماعت گولن و از مخالفان سرسخت دولت اردوغان بودند. علاوه بر این دادگستری ترکیه در دو هفته گذشته حکم بازداشت ده‌ها روزنامه‌نگار را صادر کرده است. عفو بین‌الملل می‌گوید: برخی از این روزنامه‌نگاران ارتباطی با جماعت گولن ندارند و فقط مخالف اردوغان هستند. کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه در گفت‌وگو با روزنامه آلمانی بیلد، افزایش فشار بین‌المللی بر اردوغان به دلیل رفتارهای غیردموکراتیک او را خواستار شده است. کشورهای اروپایی و ایالات متحده بارها نسبت به شدت برخورد دولت ترکیه در مقابله با مخالفان هشدار داده‌اند. ایالات متحده اعلام کرده که نگران پیامدهای منفی عملیات پاکسازی ارتش ترکیه در مبارزه با داعش در سوریه و عراق است. دولت ترکیه تاکنون نزدیک به ۱۷۰۰ نفر از کادر نظامی ارتش این کشور را دستگیر یا اخراج کرده است.
داعش برنده پاکسازی گسترده
دولت اردوغان نزدیک به ۱۷۰۰نفر از کادرهای نظامی ارتش را که ۱۴۹نفر آنان در رده‌های ارشد (ارتشبد و دریاسالار) فعال بودند، به اتهام ایفای نقش در کودتای نافرجام ترکیه اخراج کرد. کارشناسان می‌گویند که این رقم بیش از یک‌سوم تعداد ژنرال‌های کشورهای عضو ناتو را تشکیل می‌دهد. بنا به گفته یک نماینده مجلس ترکیه، اردوغان قصد دارد، ارتش و سازمان امنیت ملی این کشور را تحت کنترل مقام ریاست‌جمهوری درآورد. جیمز کلاپر، رییس سازمان امنیت ملی ایالات متحده در این باره گفته است، عملیات پاکسازی در ارتش ترکیه مانع مبارزه با داعش است. به‌گفته کلاپر، مسوولان نظامی‌ای که تاکنون امریکا در رابطه با تصمیم‌گیری‌های مهم درباره اقدامات مشترک با آنان همکاری داشته، یا دستگیر یا از کار برکنار شده‌اند. رییس سازمان امنیت ملی امریکا در یک کنفرانس امنیتی که در ایالت کلرادو برگزار شد، در این رابطه گفته است: «این امر بی‌شک همکاری ترکیه با کشورهای عضو ناتو را دشوار می‌کند.» جیمز کلاپر این روند را یک عقب‌گرد خوانده و گفته است که مشکلات ناشی از تاثیرات منفی پاکسازی در ارتش ترکیه، کل دستگاه امنیتی کشورهای عضو را در برمی‌گیرد. در حال حاضر
جنگنده‌های امریکا، آلمان، بریتانیا، عربستان‌سعودی و قطر در چارچوب ائتلاف نظامی ضد داعش، از پایگاه اینجرلیک در جنوب ترکیه برای انجام عملیات هوایی علیه تروریست‌های داعش در سوریه و عراق استفاده می‌کنند. ترکیه همچنین پایگاه مستقلی برای حمایت از مخالفان سوری بشار اسد، در اختیار سازمان امنیت ملی امریکا (سیا) گذاشته است.
ادامه دستگیری‌ها و اجرای مجازات اعدام
حدود دو هفته پس از کودتای نافرجام ترکیه، موج بازداشت و اخراج ده‌ها هزار کارمند دولت به اتهام داشتن ارتباط با فتح‌الله گولن، روحانی مسلمان ساکن امریکا همچنان ادامه دارد. بر اساس تازه‌ترین گزارش‌ها، بیش از ۱۸هزار نفر تا جمعه (۲۹ جولای) دستگیر شده‌اند. به گفته افکان الا، وزیر کشور ترکیه، علیه ۹۶۷۷نفر از بازداشت‌شدگان کیفرخواست تنظیم شده است. مولود چاوش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، نیز اعلام کرد که هزاران عضو حزب حاکم عدالت و توسعه خواهان رای‌گیری درباره اجرای مجازات اعدام در این کشور شده‌اند. برای تصویب مجازات اعدام، آرای ۳۳۰ نفر از ۵۵۰ نماینده مجلس ترکیه ضروری است.
نمایندگان حزب عدالت و توسعه، ۳۱۷کرسی پارلمان ترکیه را در اختیار دارند. حزب حرکت ملی (MHP) که در مجلس ۴۰ نماینده دارد، از خواست حزب عدالت و توسعه پشتیبانی می‌کند. چاوش اوغلو در رابطه با انتقاد کشورهای عضو اتحادیه اروپا در زمینه برقراری مجازات اعدام در این کشور به روزنامه فرانکفورتر آلگماینه زونتاگ تسایتونگ گفته است: «اتحادیه اروپا حق ندارد در این خصوص به ما درس بدهد.» اتحادیه اروپا قصد دارد در صورت تصویب مجازات اعدام، مذاکرات در مورد چگونگی عضویت ترکیه در اتحادیه را متوقف کند. نشریه پولیتیکو چندی پیش با اشاره به تحولات ترکیه نوشته بود: «کودتاها غیردموکراتیک هستند و جایی در جامعه مدرن ندارند. کودتای نافرجام 15 جولای ضربه وحشتناکی به ترکیه بود و اشتباهی که ابعادی تاریخی خواهد داشت. هیچ شهروند ترکیه‌یی در شب 16-15 جولای نخوابید. خاطره این شب در یاد یک نسل کامل از ترکیه‌یی‌ها باقی خواهد ماند. این بر دولت ترکیه واجب است که تلاش کند، متوجه شود دقیقا چه اتفاقی افتاده و چرا شرایط به اینجا رسیده است. برای نخستین‌بار در طول حیات حزب عدالت و توسعه، خشونت مسلحانه مخالفان را شاهد بودیم. اگر واکنش دولت به این تحولات سرکوب بیشتر حقوق و آزادی افراد باشد و تنش‌های موجود حل نشده باقی بماند، درها روی خشونت‌های بیشتر و گسترده‌تر باز خواهد شد و این چیزی نیست که ترکیه به آن نیاز داشته باشد.»
