رییس اتاق تعاون ایران: تعاونی‌ها در حوزه نقدینگی با چالش‌های عدیده‌ای روبه‌رو هستند
گروه بنگاه‌ها شهاب الدین قیداری
اقتصاد ایران بر پایه سه بخش دولتی، خصوصی و تعاون بنا نهاده شده است. اما در شرایطی که بخش دولتی بیشترین سهم را از منابع را دراختیار دارد و توسعه سهم بخش خصوصی و تعاون همواره با «اما» و «اگر»های فراوانی روبه‌رو بوده است. بعد از تشکیل مجلس دهم و شکل‌گیری کمیسیون‌های تخصصی مجلس، بسیاری از کارشناسان اقتصادی، فعالان بخش خصوصی و نمایندگان دوره جدید مجلس به دنبال راهکاری می‌گردند که از طریق آن سهم بخش خصوصی و تعاون در ساختار اقتصادی کلان کشور افزایش دهند. با چنین توضیحاتی پرسش کلیدی آن است که جایگاه اقتصادی بخش تعاون در اقتصاد کشور کجاست؟ آمارها نشان می‌دهد سهم بخش تعاون در اقتصاد کشور به زحمت حتی به 5 الی 6درصد نیز نمی‌رسد. این درحالی است که یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای رونق اقتصادی، توسعه کسب‌وکار کوچک و متعاقب آن افزایش محصولات صادراتی ریشه در ساماندهی بخش تعاون و گسترش خوشه‌های کسب‌وکار دارد.
روز گذشته در جریان دیدار علی لاریجانی رییس مجلس دهم با رییس و اعضای اتاق تعاون ایران تلاش شد تا راهکارهایی که از طریق آن می‌توان بستر مناسب قانونی برای توسعه تعاونی‌ها ایجاد کرد مورد بررسی موشکافانه قرار بگیرد. لاریجانی در این دیدار بااشاره به ضرورت استفاده از ایده‌های بخش تعاون در کمیسیون‌های تخصصی مجلس پیشنهاد داد که مناسبات ارتباطی بخش تعاون با مجلس دهم جدی‌تر از قبل ساماندهی شود. رییس اتاق تعاون ایران هم در این دیدار ابراز امیدواری کرد که از طریق چنین دیدارهایی بخشی از چالش‌های اقتصادی، اجرایی، نظارتی، ساختاری و قانون‌گذاری دستگاه‌های حکومتی در مواجهه با بخش تعاون حل شود. در پایان این دیدار هفت نفر از اعضای مجمع عمومی و روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق تعاون ایران درخواست‌ها و انتظارات بخش تعاون از مجلس دهم را خطاب به لاریجانی مطرح کردند. مطالباتی که در آن مشارکت اتاق تعاون ایران در فرآیند قانون‌گذاری مجلس در حوزه اقتصاد گنجانده شده است.
حمایت از حضور اتاق تعاون ایران در کمیسیون‌های مجلس
علی لاریجانی رییس مجلس دهم در جمع اعضای اتاق تعاون ایران گفت: «پیشنهادات خود را در قالب لایحه به مجلس ارائه دهید تا جایی که در امکان قوه مقننه باشد از شما حمایت می‌کنیم. با توجه و رعایت شرایط اقتصادی کشور پیشنهادات حمایتی بخش تعاون را در برنامه ششم توسعه اعمال خواهیم کرد.» به گزارش ایسنا، لاریجانی بخش تعاون را اثر ماندگار شهید بهشتی در قانون اساسی دانست و افزود: «این بخش به عنوان لنگرگاه اقتصاد کشور با پیگیری‌های شهید بهشتی در قانون اساسی گنجانده شد. بر اساس اعلام رییس اتاق تعاون ایران سهم فعلی بخش تعاون از اقتصاد به جای 25درصد، 6درصد است که باید بررسی شود که چرا سهم بخش تعاون از اقتصاد تا این حد پایین است.» نماینده قم با تبیین دلایل پایین بودن سهم بخش تعاون در اقتصاد کشور، گفت: «بیماری دولتی بودن اقتصاد و دولتی شدن بخش‌های غیردولتی و اجرای ناقص اصل44 قانون اساسی یکی از اساسی‌ترین دلایل پایین ماندن سهم بخش تعاون در اقتصاد است اما نباید فراموش کرد که نگاه نامناسب به بخش تعاون با ریشه در قانون تعاون داشته که باید متناسب با تجربیات فرهنگی کشور اصلاح شود.» رییس مجلس دهم خواستار اصلاح نگاه فرهنگی به بخش تعاون
شد و افزود: «مفهوم توسعه و دربرگیری واژه تعاون را با اصلاح قانون تعاون تعمیق و وسعت ببخشید. ضوابط ایجاد تعاونی‌ها با شرایط فرهنگی ناسازگار است و همین مساله مانع اقبال عمومی به بخش تعاون شده است. از این‌رو قانون تعاون را با استفاده از تجربیات تعاون‌گران اصلاح کنید.» لاریجانی خاطرنشان کرد: «در ابتدای انقلاب نگاه دیگری به بخش تعاون بود که با فرهنگ ما سازگار نشد.»
کاهش دخالت‌های دولتی در اقتصاد
رییس قوه مقننه رویکرد کشور در حوزه اقتصاد را به سمت مردمی و عمومی شدن اقتصاد و کاهش دخالت‌های دولتی دانست و افزود: «واگذاری امور در حوزه اجرا و نظارت بر شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی باید به اتاق تعاون سپرده شود. دخالت دولت در اقتصاد هر قدر بیشتر شود هم دولت و هم بخش تعاون متضرر می‌شوند.» لاریجانی از اعضای مجمع عمومی اتاق تعاون ایران خواست تا دخالت‌ها و مزاحمت‌های دولتی را به مجلس اطلاع دهند تا قوه مقننه از حیث نظارتی بتواند مشکلات این بخش را حل کند. رییس مجلس دهم با استناد به آیین‌نامه داخلی مجلس، تاکید کرد: «مانعی برای حضور نماینده اتاق تعاون ایران در کمیسیون‌ها وجود ندارد. نامه‌یی به بنده بزنید تا مرکز پژوهش‌ها، کمیسیون‌های تخصصی و صحن علنی را برای حضور پررنگ‌تر شما برای بررسی و تصویب طرح‌ها و لوایح مرتبط با حوزه اقتصاد و بخش تعاون آماده کنیم. این کار را برای غنای بیشتر مصوبات مجلس مفید می‌دانم.» وی تقویت نظارت‌های مجلس در بخش تعاون را منوط به نزدیکی متولیان بخش تعاون و نمایندگان مجلس در قالب کمیسیون‌های تخصصی و صحن علنی مجلس امکان‌پذیر دانست. لاریجانی با ابراز تاسف از همراهی نکردن نظام بانکی برای
بخشودگی معوقات بانکی تولیدکنندگان، گفت: تسهیلات بانکی باید حتما کمک حال بخش تعاون باشد، تولیدکنندگان احتیاج به کمک مالی دارند. البته معوقات بانکی نیز باید دریافت شود اما به نظر می‌رسد مجلس باید قوانین محکم‌تری در این زمینه تصویب کند تا بانک‌ها حتما این کار را انجام دهند. رییس مجلس شورای اسلامی بااشاره به سخنانش در دیدار با وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: «درست است که کشور را باید با مالیات‌ها و عوارض اداره کرد اما سختگیری‌ها باید معقول‌تر باشد و برای تولیدکنندگان فضای تنفسی ایجاد کرد.»
با وساطت رییس مجلس بخشی از مشکلات تعاون حل می‌شود
قبل از آغاز صحبت‌های لاریجانی رییس اتاق تعاون ابراز امیدواری کرد با وساطت رییس مجلس دهم، بخشی از چالش‌های اقتصادی، اجرایی، نظارتی، ساختاری و قانون‌گذاری دستگاه‌های حکومتی در مواجهه با بخش تعاون حل شود. بهمن عبداللهی در دیدار اعضای مجمع عمومی، هیات رییسه و روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق تعاون ایران، گفت: «تعاون‌گران اتاق تعاون بخش تعاون را مقوله‌یی ارزشی می‌دانند.» وی با تشریح چالش‌های بخش تعاون، گفت: «در حوزه نقدینگی با کمبود شدیدی روبه‌رو هستیم و متاسفانه نظام بانکی نیز حمایتی از بخش تعاون نمی‌کند. بانک توسعه تعاون نیز که ظاهرا متعلق به بخش تعاون است با سرمایه 500میلیارد تومان صرفاً با نگاه تجاری و بازرگانی عمل می‌کند.» رییس اتاق تعاون ایران در پیشنهادی خواستار فراهم شدن مقدمات تاسیس بانک دیگری در بخش تعاون برای حمایت از شرکت‌ها و تولیدکنندگان بخش تعاون شد. عبداللهی با ابراز تاسف از همراهی نکردن نظام بانکی در پرداخت تسهیلات به بخش تعاون، گفت: در حالی که طبق قانون باید حداقل 30درصد منابع بانکی در قالب تسهیلات به بخش تعاون پرداخت می‌شد اما در سال گذشته کمتر از 15درصد از منابع بانکی در اختیار بخش تعاون قرار
گرفت. رییس اتاق تعاون ایران با انتقاد از عملکرد سازمان امور مالیاتی در افزایش پایه مالیاتی، گفت: بخش تعاون شرایط اقتصادی کشور و کاهش درآمدها را درک می‌کند و حتما باید کشور از طریق وصول درآمدهای مالیاتی اداره شود اما سازمان امور مالیاتی به جای شناسایی فراریان مالیاتی پایه مالیاتی را افزایش داده و موجب ورشکستگی تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌های تعاونی و بنگاه‌های اقتصادی شده است.
انتظارات بخش تعاون از مجلس دهم
هفت نفر از اعضای مجمع عمومی و روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق تعاون ایران خطاب به رییس مجلس دهم خواستار دخالت اتاق تعاون ایران در فرآیند قانون‌گذاری مجلس در حوزه اقتصاد به ویژه در خصوص قوانین مربوط به بخش تعاون شدند. در دیدار جمع کمی از اعضای مجمع عمومی و اعضای هیات‌رییسه و روسای کمیسیون‌های تخصصی اتاق تعاون ایران هفت نفر از تعاون‌گران در خصوص چالش‌ها و نیازهای بخش تعاون صحبت کردند. استادرضایی، رییس کمیسیون اتاق تعاون ایران گفت: «ایجاد تشکیلات پایدار مبتنی بر قانون و حضور ویژه در بدنه و کمیسیون‌های تخصصی دولت به مجلس جهت ایجاد رابطه دوجانبه همچنین تقویت جایگاه ایران در تبادلات اقتصادی بین بخش تعاون با بخش‌های اقتصادی سایر کشورهای جهان را خواهانیم.» تقی‌زاده رییس بخش کشاورزی اتاق تعاون ایران نیز فقدان طرح آمایش سرزمینی و خرده مالکیت‌ها را موجب وارد شدن ضرر به بخش کشاورزی کشور دانست و در پیشنهادی خواستار حضور نماینده کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران در کمیسیون کشاورزی مجلس دهم شد.
بهرامی رییس کمیسیون فرش و صنایع دستی اتاق تعاون در سخنانی خواستار حمایت موثر از بخش تعاون برای تقویت اتحادیه‌های سراسری، صدور مجوز فعالیت شرکت‌های تعاونی توسط اتحادیه‌های تعاونی، توانمندسازی سرمایه بانک توسعه تعاون و به اجرا درآوردن قانون بیمه قالیبافان شد. آل‌سارا رییس کمیسیون حمل‌ونقل اتاق تعاون ایران بااشاره به آمار بالای واردات قاچاق لاستیک خواستار برخورد با این تخلف آشکار شد. در ادامه مجید صف‌شکن، رییس اتحادیه مسکن مهر مشهد نیز خواستار در اختیار قرار گرفتن ابزار مورد نیاز بخش تعاون برای رسیدن به سهم 25درصدی در اقتصاد کشور شد. در پایان گنجی مدیرعامل اتحادیه تعاونی لبنیات کشور نیز با بیان اینکه بیش از نیمی از واحدهای لبنی کشور تعطیل شده است، گفت: درحالی که بیشترین اشتغال کشور را می‌توان در بحث لبنی کشور به وجود آورد اما به‌دلیل حمایت نشدن شرکت‌های لبنی بیش از 50درصد واحدهای لبنی کشور تعطیل شده است.
