شهریور از راه رسید و در نخستین روز از نخستین هفته ماه پایانی تابستان، انتظار اپراتورهای اول و دوم موبایل برای پایان یافتن انحصار نسل سوم تلفن همراه که تا پیش از این در اختیار رایتل بود، بالاخره به پایان رسید. حالا دیگر همراه اول و ایرانسل هم با حکم وزیر ارتباطات می‌توانند، دست به کار رقابت بر سر ارایه 3G و نسل‌های بالاتر شوند.
مطالعات راه‌اندازی سومین شبکه اپراتوری موبایل در ایران از اوایل سال 86 و در دولت نهم کلید خورد. مدیران وقت، عقب نماندن از تکنولوژی‌های روز جهان، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و انتقال دانش فنی به داخل کشور را عوامل مهم راه‌اندازی این مطالعات عنوان کردند و بعدها مقرر شد تا مشترکان ایرانی تلفن همراه، حداکثر تا پایان سال بعد، یعنی 87 امکان استفاده از نسل سوم شبکه‌های موبایل را پیدا کنند.
مهم‌ترین خصیصه نسل سوم شبکه تلفن همراه که با نام 3G از آن یاد می‌شود، مکالمه تصویری این فناوری است که از زمان کلید خوردن این پروژه محسوب می‌شد. اما از جایی که این پروژه نیز مانند دیگر پروژه‌های دارای پسوند «ملی» در کشور، دچار حاشیه‌های قبل و بعد از اجرا شد به همین دلیل هم راه‌اندازی قطعی آن تا امروز به طول انجامید. حالا پس از گذشت کمتر از یک دهه (بیش از 7 سال) از وعده دکتر محمد سلیمانی - وزیر وقت ارتباطات در دولت نهم- نسل سوم موبایل به صورت آزمایشی راه افتاده است.
آغاز تحولات ارتباطی و پایان انحصار
در حالی که نسل‌های سوم و چهارم موبایل سال‌هاست که در برخی کشورهای جهان روبه انقراض است و نسل پنجم مترصد حضور در بازار خدمات است، اپراتور سوم تلفن همراه که از حدود 2 سال قبل تاکنون موفق به ارایه خدمات مکالمه تصویری نشده بود، به پایان دوران خوش انحصار رسید. این در حالی است که لابی‌های قدرتمند همراه اول و ایرانسل عملا اجازه استفاده رایتل از نسل سوم را نداد.
اگرچه به گفته صاحب‌نظران، امتیاز انحصاری رایتل بیشتر در حد تشریفاتی بود که به سادگی و با یک جمله: «پیوست فرهنگی ندارد!» غیرقابل استفاده شد و به هیچ عنوان هیچ گره‌یی از مشکلات اپراتور تازه متولد شده رایتل باز نکرد. در واقع فقدان پیوست فرهنگی که لازم بود دست‌کم زودتر از ارایه مجوز نسل سوم به یک اپراتور آماده و قابل استفاده می‌بود، اخیرا و تنها چند روز قبل از برداشته شدن انحصار رایتل ابلاغ شد که بیشتر به «نوشداروی بعد از مرگ سهراب» شباهت داشت تا هرچیز دیگری!
خبر پایان یافتن انحصار نسل سوم در دستان رایتل را محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد. وی روز گذشته تاکید کرد که از هفته آینده در سراسر کشور تلفن همراه از نوع هوشمند به نسل 3 و بالاتر مجهز می‌شود و با این کار، مشترکان کارایی نصب انواع اپلیکیشن‌ها و خدمات نسل سومی را خواهند داشت. وزیر می‌گوید مشترکان ایرانی موبایل می‌توانند پس از این از طریق گوشی‌های خود به هر نوع اطلاعاتی که بخواهند دست یافته و دیگر برای کسب اطلاع و پرس و جو درباره یک موضوع، نیازی به تماس تلفنی نخواهند داشت.
همراه اول، ایرانسل و 3G
اپراتورهای اول و دوم موبایل در کشورمان که چند سالی است در حال آماده‌سازی شبکه‌های خود برای نسل‌های سوم و چهارم هستند با اتمام مهلت انحصار اپراتور سوم (رایتل) برای ارایه خدمات نسل سوم، فعالیت خود را برای این خدمات آغاز کرده‌اند. در این راستا کاظم ابراهیمی؛ مدیرعامل شرکت مخابرات ایران به مهر می‌گوید: 3هزار و 300 میلیارد تومان در سال جاری برای تغییرات و تامین سرویس‌های نسل سوم و چهارم تلفن همراه در کشور در نظر گرفته شده است. همچنین همراه اول مناطق تحت پوشش 3G خود را به همراه تعرفه‌های این سرویس اعلام کرده که براساس این اعلام، سرویس اینترنت نسل نو همراه اول که با نام «نوترینو» عرضه می‌شود به مشترکان این اپراتور امکان می‌دهد که بدون نیاز به تعویض سیم کارت و با خرید بسته‌های «نوترینو» این سرویس را فعال کرده و با حضور در مناطق تحت پوشش از خدمات نوترینو استفاده کنند. این سرویس هم‌اکنون به صورت آزمایشی در شهرهای تهران، تبریز، اصفهان و اهواز ارایه می‌شود. این درحالی است که به گفته مشترکان این دو اپراتور، خدمات نسل سوم دو اپراتور موبایل کشور، از پوشش کافی و جامع در تمام نقاط این شهرها برخوردار نیستند.
نسل سومی که از 35 هم دیرتر آمد!
نکته جالب اینجاست که ایران در سال 1372 جزو 35 کشوری بود که اقدام به راه‌اندازی و ارایه فناوری نسل دوم کرده بود و درصورتی که تا پایان سال 2013 میلادی موفق به راه‌اندازی و ارایه نسل چهارم موبایل می‌شدیم، هم‌اکنون در جایگاه نودوپنجم دنیا قرار داشتیم. اما هنوز هم فناوری نسل سوم در کشورمان تجاری‌سازی نشده و خدمات نسل 2.75 هم با کیفیت و نرخ ایده‌آل به مشترکان ایرانی ارایه نمی‌شود.
به همین دلیل هم، کشورمان جایگاه خوبی در زمینه خدمات باندپهن موبایل در میان سایر کشورها ندارد.
با پایان یافتن انحصار نسل سوم، مشترکان دو اپراتور دیگر همراه اول و ایرانسل که تا پیش از این از شبکه نسل 2.5 و 2.75 استفاده می‌کردند، می‌توانند خدمات مدرن 3G و4G را دریافت کنند.
این خبر خوب اما با یک پرسش مهم همراه بوده است، اینکه آیا با تغییر نسل شبکه اپراتورها باید سیمکارت‌های مشترکان تغییر کند؟ تغییر سیمکارت‌ها، اگرچه در ظاهر کار چندان سختی به‌نظر نمی‌رسد، اما در شرایطی که حتی برای دریافت خدمات مدرن الکترونیکی هم باید از لابیرنت پیچ درپیچ و وقت‌گیر بروکراسی اداری عبور کرد، خیلی‌ها را نگران کرده است.
کمبود وقت برای انجام کارهای اداری، نقایص احتمالی مدارک برخی از مشترکان، احتمال پاک شدن اطلاعات سیمکارت‌ها و غیره مواردی است که موجب این نگرانی شده است.
ادامه در صفحه 11
