گروه انرژی
شرکت صنایع پتروشیمی ایران که قبل از واگذاری بی‌برنامه به بخش خصوصی از میان 100 شرکت برتر دنیا مقام 39ام و در میان 100 شرکت برتر داخلی مقام نخست را دارا بود، امروز با آشفته بازار بی‌سابقه‌یی روبه‌روست. آتش‌سوزی پالایشگاه بوعلی زنگ خطری بود تا توجه مسوولان را به سروسامان دادن هرچه سریع‌تر این صنعت جلب کند. صحبت‌های مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز مهرتاییدی بود بر همت دولت برای وصله کردن این شرکت چند تکه.
به گزارش شانا روز گذشته مرضیه شاهدایی در گفت‌وگویی اظهار کرد: «پیش از خصوصی‌سازی در صنعت پتروشیمی، شرکت ملی صنایع پتروشیمی بحث ممیزی ایمنی و آتش‌نشانی طرح‌ها و مجتمع‌ها را در دستور کار داشت و با این اقدام کاستی‌ها و اقدام‌های اصلاحی مشخص، دستورالعمل‌های مورد نیاز تهیه و به شرکت‌ها اعلام می‌شد.» وی با این توضیح که تا پیش از خصوصی‌سازی به دلیل اینکه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران متولی کار بود، مجتمع‌های پتروشیمی سرمایه‌گذاری لازم را برای رفع مشکلات مورد نیاز در مسیر اقدام‌های اصلاحی در بخش ایمنی و اچ اس ای انجام می‌دادند، یادآور شد: «این موضوع اکنون از سوی شرکت‌های بخش خصوصی کمرنگ شده است.»
مرضیه شاهدایی با بیان اینکه پس از خصوصی‌سازی ممیزی ایمنی و آتش‌نشانی از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در حال انجام است، یادآور شد: «متاسفانه برای چنین اقدام‌هایی بخش خصوصی تمایل چندانی برای سرمایه‌گذاری ندارد و مطمئن هستم به مخاطره سرمایه‌گذاری نکردن در این زمینه آگاه نیستند.» وی با اعلام اینکه هیچ مجتمعی حاضر نیست به مشکلی مشابه حادثه مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا گرفتار شود، گفت: «یکی از درس‌های بزرگ آتش‌سوزی در مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا و بحران در این منطقه ضرورت سرمایه‌گذاری در زمینه اچ اس ای است که امیدوارم مدیران این همیت را داشته باشند که نسبت به اصلاح نقص‌های اعلام شده در مناطق و مجتمع‌ها اقدام کنند.»
نظارت در ذات NPC است
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی با یادآوری اینکه طبق قانون، شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران حق نظارت دارد و این موضوع در وظایف خود نهفته است، گفت: «همان‌گونه که خوراکی که به مجتمع‌ها تحویل می‌شود، پایش این شرکت‌ها هم از لحاظ عملیات، تولید، صادرات جزو مسوولیت‌های ذاتی ماست؛ از این رو این شرکت مدیریت آتش‌نشانی و ایمنی دارد و وظایف هم در این راستا با اقدام‌های ممیزی انجام شده است تنها بخشی که نیازمندیم ابزارها و اختیارها لازم برای شرکت‌هایی است که اقدام‌های اصلاحی را مطابق گزارش‌های ممیزی ما انجام نمی‌دهند.» وی خواستار آن شد تا آیین‌نامه و مصوبه‌های لازم برای ضمانت اجرایی این موضوع از سوی شرکت‌ها انجام شود و گفت: «این موضوع تنها مشمول شرکت‌های تولیدی نیست و درباره طرح هم نیازمند این ضمانت اجرایی هستیم.»
HSE در دل عملیات و نه جدا از آن
شاهدایی درباره برخی اظهارنظرها مبنی بر ضرورت جداسازی واحدهای عملیاتی از واحدهای اچ اس ای، گفت: «واحد اچ اس ای هر مجتمع نمی‌تواند از واحد عملیاتی آن جدا باشد، این واحدها متعلق به آن سازمان است و باید از نظر فنی و حوزه کاری مشرف به آن مجتمع باشند.» وی با بیان اینکه در سطح کلان منطقه ویژه اقتصادی باید یکپارچگی صورت گیرد و سعی این سازمان در این راستا بوده است، یادآور شد: «اما مشکل اصلی این است که ابزارهای لازم برای اینکه بتوانیم به اهداف ممیزی ایمنی آتش‌نشانی بهداشت صنعت و محیط زیست برسیم، وجود ندارد.»
دفاع از تخلیه پتروشیمی بوعلی
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی گفت: «از لحاظ مسوولیت قانونی تا آنجا که سرمایه‌گذاری با شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران بوده است، اقدام‌های لازم انجام می‌گرفت، اما پس از خصوصی‌سازی این مجوز برای دخالت این شرکت وجود ندارد.» به گفته شاهدایی مدیریت بحران پیش‌تر تعریف شده است و شرکت‌های پتروشیمی سالانه رزمایش‌هایی برای هماهنگی برای بحران‌های احتمالی برگزار می‌کنند. شاهدایی درباره تدابیر اجرا شده در خصوص مهار و اطفای حریق در پتروشیمی بوعلی سینا اظهار کرد: «همه اقدام‌های صورت گرفته از لحظه آتش‌سوزی به بهترین شکل ممکن صورت گرفته و صحیح‌ترین تدابیر اتخاذ شد، یک منطقه را بلافاصله برای اتخاذ تمیهیدات حراستی و حفاظتی تخلیه کردند و با تعطیلی واحدهای مختلف در این مسیر گام برداشتند که دیگر واحدهای فرآیندی با آسیب روبه‌رو نشوند.» وی تصمیم تخلیه مواد هیدروکربوری داخل مخزن در حال آتش را هم بهترین تصمیم ممکن دانست و گفت: «مطابق گزارش ارائه شده از سوی وزیر نفت به هیات دولت براساس نظر کارشناسان بر این نکته تاکید شده که تخلیه مواد داخل مخزن در حال آتش بهترین تصمیم ممکن بوده است.»
شاهدایی درباره دلیل تفویض مدیریت بحران به شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب تصریح کرد: «حجم حریق در داخل مخزن دوم در حال آتش بسیار گسترده بوده است و تجربه صنعت پتروشیمی در چنین موضوعی کمتر بود، همه مدیران به اجماع تصمیم گرفتند که مدیریت عملیات اطفای حریق مخزن نه مدیریت بحران مخزن به علی صفی‌خانی، مدیر اچ اس ای شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب سپرده شود و ما هم از این موضوع حمایت کردیم و همه نیروهای حاضر در منطقه از ایشان حمایت و پشتیبانی کردند تا در این عملیات موفق شوند.»
آخرین وضعیت بوعلی‌سینا پس از حریق
شاهدایی در بیان آخرین وضع مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا توضیح داد: «نوبت‌کاری مجتمع بلافاصله پس از فردای حادثه آغاز شد و کارکنان در محل کار حاضر شدند، برنامه‌ریزی‌ها برای راه‌اندازی واحدهای فرآیندی ١٠٠ تا ٧٠٠ که پیش از واحد پارازایلن هستند، آغاز شد و می‌توانند در مدار تولید قرار گیرند». وی ادامه داد: «افزون بر آن برنامه بازسازی هم در دستور کار قرار گرفت و همکاری با کارشناسان بیمه و پاکسازی محیط در دستور کار قرار گرفت.» به گفته وی، تلاش می‌کنیم همه واحدهای پتروشیمی بوعلی سینا در ٢ هفته آینده فعالیت خود را از سر گیرند زیرا بخش‌های دیگر این مجتمع آسیب ندیده است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ادامه داد: «از سویی باید منتظر می‌ماندند تا حجم عظیمی از فوم سفارش شده به منطقه ارسال شود تا حمله‌های جدید برای اطفای حریق را آغاز کنند، طبیعی است که تجهیزات منطقه ویژه اقتصادی برای آن حجم عظیم آتش کافی نبود و باید تدارکات لازم برای تهیه، ارسال و اطفای حریق صورت گیرد.» شاهدایی درباره ضرورت تدابیر لازم برای پیشگیری و مدیریت صحیح بحران، ایمنی و اچ اس ای گفت: «مدیریت بحران، تکالیف و مانورهای آنها مطابق برنامه مشخص است؛ اما درسی که ما از حادثه آتش‌سوزی پتروشیمی بوعلی سینا گرفتیم، این است که در چند جبهه باید اقدام‌هایی صورت گیرد.» وی تصریح کرد: «آموزش مدیریت بحران و تربیت مدیران حرفه‌یی برای مقابله با بحران‌هایی از جمله این اقدام‌ها به شمار می‌رود که نیاز ما بیش از تعداد مدیران کنونی است، بررسی تجهیزات مورد نیاز در مناطق نیز از دیگر اقدام‌ها به شمار می‌رود، در مقایسه با برآوردهای صورت گرفته میزان تجهیزات کم بوده است. با توجه به تعدد و وسعت مناطق ویژه باید فراتر از استانداردها حرکت کنیم و آمادگی بیشتری داشته باشیم.»
استفاده از آب دریا برای اطفای حریق
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی خبر داد: «در منطقه ماهشهر پیگیر این هستم تا نسبت به پشتیبانی آب دریا برای آتش‌نشانی اقدام شود. زیرا اکنون از آب خام رودخانه کارون استفاده می‌کردیم که این درست نیست، مجتمع‌ها کنار دریا باشند و برای چنین حادثه‌یی در این زمان طولانی با این حجم آب بخواهیم از آب شیرین استفاده کنیم و این موضوع در دستور کار فوری ما قرار می‌گیرد.»
