گروه راه و شهرسازی زهره علامی
تصمیم اخیرشبکه بانکی مبنی بر کاهش نرخ سود سپرده بانکی از 18 به 15درصد، آثار و تبعات متعددی را درحوزههای مختلف اقتصادی به همراه داشت و در این میان ترکشهای این اقدام، حوزه مسکن را نیز بینصیب نگذاشت، مشاهدات میدانی روزنامه تعادل نشان میدهد، از اوایل تیرماه، اغلب قراردادهای امضا شده در بازار رهن و اجاره تغییراتی را در مبلغ ودیعه و نرخ اجاره داشتهاند و تمایل صاحبخانهها به سمت افزایش اجارهبها و کاهش میزان رهن حرکت کرده است، البته ناگفته نماند پیش از تصمیم جدید بانکها برای کاهش نرخ سود، نگرانیهایی درباره افزایش نرخ اجاره و افزایش بارمضاعف اقتصادی بر دوش مستاجران وجود داشت و پیشبینی میشد که موجران با برخی توجیهات اقتصادی و برای کاهش زیان مالی، اجارهبها را افزایش دهند.
در این شرایط، معاون وزیر راه و شهرسازی در اظهارات یک ماهه گذشته خود همچنان بر آرام بودن بازار اجاره تاکید دارد و میگوید: این بازار روندی خطی را دنبال میکند و با کاهش سود بانکی دچار تلاطم نشده، البته ممکن است با تاثیر متغیرهای اقتصادی، تناسب بین میزان اجاره و ودیعه تغییر کند اما تاکنون تغییر محسوسی در این زمینه ایجاد نشده است.
حامد مظاهریان اما تغییر معادله گذشته نرخ اجاره و رهن را در شرایط کنونی طبیعی میداند و اظهار میکند: اقتصاد بازار حکم میکند، موجران و مستاجران کاهش سود بانکی را به رسمیت بشناسند و در قراردادهای خود این محاسبات را لحاظ قرار دهند و بدینترتیب معادله ۳۰هزار تومان اجاره در مقابل یک میلیون تومان پول پیش میتواند، کاهش پیدا کند.
در عین حال، رییس اتحادیه مشاوران املاک نیز در موضعگیریهای جدید خود، تغییر فرمول رهن و اجاره را بر اثر کاهش نرخ سود بانکی نمیپذیرد و معتقد است که تصمیم جدید بانکها هیچ اثری در بازار اجارهبها ندارد و میتواند اثرات مثبتی بر افزایش تولید مسکن داشته باشد.
اظهارنظر مسوولان حوزه مسکن درباره عدم تاثیرگذاری کاهش نرخ سود سپرده بانکی، در شرایطی رسانهیی میشود که نشانههای دریافت شده از بازار رهن و اجاره خلاف این موضوع است، زیرا در اغلب فایلهای مشاوران املاک در یک ماه اخیر، وزنه اجارهبها نسبت به مبلغ ودیعه بالا رفته است و تمایل موجران با کاهش نرخ سود سپرده، به افزایش نرخ اجاره بیشتر شده است.
برهمین اساس روزنامه تعادل برای تحلیل و ارزیابی میزان اثرگذاری کاهش نرخ سود سپرده بر بازار رهن و اجاره سراغ مشاوران املاک مناطق مختلف تهران رفت و درباره قراردادهای رهن و اجاره امضاشده طی یک ماهه گذشته و ایجاد تغییرات احتمالی در نسبت مبلغ ودیعه و نرخ اجاره سوالاتی را از آنها پرسید.
افزایش تمایل موجران به دریافت اجاره ماهانه
فرهادیپور، مشاور املاک منطقه ولیعصر تهران با اشاره به کاهش مبلغ ودیعه و افزایش نرخ اجاره به «تعادل» میگوید: از اوایل تیرماه و باکاهش نرخ سود سپرده بانکی، بسیاری از مالکان واحدهای مسکونی به افزایش نرخ اجاره تمایل پیدا کردهاند.
فرهادیپور میافزاید: قراردادهای تنظیم شده دریک ماهه گذشته نشان میدهد که شرایط نرخ رهن و اجاره با سالهای گذشته تفاوت دارد و صاحبخانهها به دنبال رشد اجارهبها هستند.
کاهش مبلغ ودیعه و افزایش نرخ اجاره
یکی دیگر از فعالان حوزه مسکن که در منطقه پیروزی تهران فعالیت میکند به «تعادل» میگوید: با کاهش نرخ سود سپرده به 15درصد فرمول قبلی معاملات صورت گرفته در حوزه رهن و اجاره تحت تاثیر قرارگرفته است و مالکان بر افزایش نرخ اجاره تاکید دارند. محمدی اظهار میکند: به عنوان نمونه در سالهای گذشته اگر یک واحد مسکونی در منطقه پیروزی 30 میلیون رهن کامل داده میشد، هماکنون همین واحد با 10میلیون رهن و 800 تا 900میلیون کرایهبها، اجاره داده میشود.
باقری، مشاور املاکی که دفتری در منطقه تهراننو دارد، افزایش نرخ اجاره پس از کاهش سود سپرده بانکی را تایید میکند و به «تعادل» میگوید: تجربه سالهای گذشته نشانگرآن است که مالکان و صاحبان املاک به دلیل نرخ سود 18درصدی بانکها، بیشتر از گزینه رهن کامل استقبال میکردند اما از اوایل تیرماه اغلب مراجعان، میزان ودیعه را کاهش و نرخ اجاره را افزایش میدهند.
وی ادامه میدهد: در سال جاری علاوه بر اینکه از اوایل تابستان شاهد افزایش نرخ اجاره به دلیل کاهش سودسپرده بانکی بودهایم، اجارهبها نسبت به فصل نقل و انتقالات سالهای گذشته نیز افزایش چشمگیری داشته است.
اجاره یک متر؛ یک میلیون و 300 هزار تومان
به گفته این فعال حوزه مسکن، اگر در سالهای گذشته هرمتر واحد مسکونی یک میلیون تومان اجاره داده میشد در حال حاضر این مبلغ به یک میلیون و 300 هزار تومان افزایش یافته است.
باقری اظهارمی کند: افزایش نرخ اجاره در سال جدید موجب شده که فشار مضاعفی بر مستاجران وارد شود و آنها مجبور به کاهش ودیعه و پرداخت دو، سه برابری نرخ اجاره نسبت به گذشته باشند، این موضوع در شرایطی صورت میگیرد که مستاجران در دو، سه سال قبل، کرایه کمتری به موجران پرداخت میکردند.
این مشاور املاک بیان میکند: در حال حاضر اگر یک فایل رهن و اجاره در سال گذشته،
60 میلیون تومان رهن کامل داده میشد در سال جاری 30 میلیون با 900 هزارتومان رهن داده میشود که البته با توجه به آنکه بسیاری از مستاجران قادر به پرداخت چنین مبلغی در هر ماه نیستند برخی از مشاوران املاک تلاش میکنند تا درصدی از این مبلغ راکاهش دهند و نرخ اجاره را به ماهی 700 تا 750 هزار تومان نزدیک کنند.
تغییر ذائقه موجران
یکی ازمشاوران املاک شهرک ژاندارمری به «تعادل» میگوید: اغلب قراردادهای امضا شده درهفتههای اخیر با کمترین میزان رهن و بیشترین نرخ اجاره بودهاند به عنوان نمونه یکی از مشتریان دفتر که درسالهای گذشته واحدمسکونی خود را با 60 میلیون تومان رهن کامل دراختیار مستاجر قرار میداد هماکنون با مبلغ 30میلیون تومان رهن و 900هزار تومان اجاره راضی به اجاره ملک خود شده است. امینی اظهار میکند: علاوه بر نمونه ذکر شده در بیشتر قراردادهای امضا شده نیز میزان رهن کاهش و نرخ اجاره افزایش یافته است.