انتظار میرفت که در آخرین نشست سازمان کشورهای همسود شانگهای، درخواست ایران برای عضویت در دستور کار قرار گیرد اما چنین نشد. در آخرین نشست، عضویت دایم هند و پاکستان پذیرفته شد اما از طرح درخواست ایران ممانعت به عمل آمد. با اینکه اعلام نشده است که چه کشورهایی مخالف طرح درخواست ایران برای عضویت بودهاند اما گمانه زنیها حاکی از آن است که چین یکی از کشورهایی بوده است که با طرح درخواست ایران مخالف بوده است. با اینکه شیجینپینگ مدتی قبل به ایران سفر کرده بود و روابط گسترده اقتصادی که میان ایران و چین وجود دارد، این موضوع اندکی عجیب به نظر میرسید.
پانگ سن سفیر چین در ایران در گفتوگویی، درباره حرف و حدیثهایی که از آخرین اجلاس سازمان همکاری شانگهای درباره برخی مخالفتها با عضویت ایران در این سازمان مطرح شده است میگوید: ارزیابی طرف چین از حضور فعالانه ایران در برنامههای مرتبط با سازمان همکاری شانگهای عالی است. در کنفرانس اخیر در تاشکند ازبکستان اعضا این سازمان در مورد توسعه سازمان همکاریهای شانگهای بحث وسیعی کردند. درخواست عضویت کامل ایران در حال حاضر مورد قبول کشورهای زیادی قرار گرفته و بر تعداد این کشورها هم افزوده خواهد شد. ایران کشور مهمی در منطقه و موافق «روحیه شانگهای» و هدف اصلی و اصول سازمان همکاری شانگهای است. ایران به عنوان عضو ناظر سازمان شانگهای همواره در زمینههای همکاریهای مختلف این سازمان فعالانه شرکت میکند و ارزیابی طرف چین از این موضوع بسیار عالی است.
وی با تاکید بر اینکه چین و ایران از روابط مطلوب دو جانبه برخوردار هستند، گفت: چین به درخواست ایران برای عضویت رسمی در سازمان شانگهای اهمیت داده و از آن استقبال کرد. همچنین از نقش بیشتر ایران برای پیشبرد توسعه این سازمان نیز حمایت میکند و این موقعیت توسط مقامهای عالی چین چندین بار مطرح شده است. ماه ژانویه سال جاری در سفر آقای شی جین پینگ، رییسجمهور چین به ایران دو طرف بیانیه مشترک را در راستای برقراری روابط همکاری راهبردی همهجانبه اعلام کردند که حاکی از این بود که «چین به تاثیر مهم ایران به عنوان کشوری بزرگ در منطقه اهمیت داده و حضور فعالانه ایران در برنامههای مرتبط سازمان همکاری شانگهای را عالی ارزیابی کرده و از درخواست ایران جهت عضویت رسمی در این سازمان حمایت میکند.»
در ماه جولای امسال رهبران چین و روسیه نیز در بیانیه مشترک خود اعلام کردند که مایل هستند درخواست ایران برای عضویت رسمی در سازمان همکاری شانگهای را فعالانه مورد بررسی قرار دهند. سازمان همکاری شانگهای بر اصول بازی پایبند است و تمایل دارد همواره همکاریهای خود با کشورهای مرتبط را تعمیق کند.
به گزارش ایسنا، وی تاکید کرد که «در حال حاضر اعضای سازمان شانگهای برمبنای مقررات مربوطه این سازمان و از طریق مشورت جهت موافقت مشترک همه اعضا در حال بررسی درخواست ایران است. ابراهیم رحیمپور معاون محترم وزیر خارجه ایران بطور واضح اشاره کردند که چین، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، هند و پاکستان همگی حامی عضویت کامل ایران هستند. الان فاصله عضویت ایران در شانگهای کمتر شده است.
پانگ سن در بخش دیگری از سخنان خود در رابطه با موضوع جاده ابریشم و اهمیت آن برای چین گفت: جاده ابریشم ایدهیی با قدمت بیش از دو هزار سال است که کشور چین و ایران را به هم متصل کرد و برای تبادلات و مراودات دو کشور نیز کمک موثری بود.
این جاده فقط راه تجاری و اقتصادی محسوب نمیشد بلکه در زمینه فرهنگی و اندیشه نیز موثر بود و ایران همواره تقاطع مهم جاده ابریشم بوده است و قطعاً احیای آن نه تنها به نفع چین بلکه به نفع همه کشورهایی است که در مسیر آن قرار دارند. احیای جاده ابریشم گامی مهم در جهت احیا فرهنگ و اقتصاد چین است.
احیاء جاده ابریشم پنجرهیی جدید به سوی کشورهای در مسیر و توسعه آنها است. برای احیا جاده ابریشم علاوه بر چین، بانک جهانی، صندوق بینالمللی پول، بانک همکاری توسعه آسیا، بانک سرمایهگذاری زیر ساخت آسیا و بنیاد جاده ابریشم همکاری داشتند.
سفیر چین در مورد میزان هزینهیی که برای احیاء این جاده در نظر گرفته شده و همچنین پیشرفتهای این پروژه بزرگ گفت: سخت است که بگویم رقم کلی چقدر است ولی این پروژه در قزاقستان خیلی پیشرفت کرده است و ساخت و ساز بزرگراه سریعالسیر نیز یک بخش از این پروژهای مهم است.
ایده ما در مورد احیا جاده ابریشم برای تولید مشترک و برخورداری مشترک است. بسیاری از کشورهایی که در مسیر این جاده قرار دارند بازتاب مثبتی به ما دادهاند. طرف ایرانی هم در مورد طرح «یک کمربند، یک جاده» پاسخ مثبت داده و اعلام آمادگی کامل کرده است و من از آنها تشکر میکنم.