گروه انرژی
اخبار غیر رسمی منتشر شده در هفته گذشته در مورد شرکت‌های صاحب صلاحیت از دید وزارت نفت برای فعالیت در حوزهE&P روز گذشته رسمی شدند. اخباری که نام دو نهاد جدید را به لیست 6 شرکت دیگر به عنوان شرکت‌های مورد تایید برای حوزه اکتشاف و تولید اضافه کرده است. «قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا» و «ستاد اجرایی فرمان امام(ره) (شرکت توسعه نفت و گاز پرشیا)» دو نام جدیدی هستند که در کنار پتروپارس، مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC)، انرژی دانا، توسعه پتروایران، گروه مپنا (شرکت نفت و گاز مپنا) و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (شرکت مدیریت طرح‌های صنعتی ایران) روز گذشته از سوی محمدرضا مقدم معاون وزیر نفت در امور پژوهش و فناوری و سرپرست معاونت امور مهندسی وزارت نفت در گفت‌وگویی با شانا عنوان شد. «تعادل» پیش از این در 2 گزارش در روزهای 5 و 6 تیر به مطابقت اسامی غیر رسمی اعلام‌شده با شیوه‌نامه ابلاغی از سوی وزیر نفت برای ارزیابی شرکت‌های صاحب صلاحیت در حوزه اکتشاف و توسعه پرداخت. بندهایی از این شیوه‌نامه با برخی نام‌های موجود در فهرست تایید شده وزارت نفت که روز گذشته دو نام از لیست غیر رسمی حذف شده و نام دو نهاد مطرح به آن
اضافه شد، مطابقت ندارد. برای مثال در بند یک این شیوه‌نامه اعلام شده بود که ملاک‌ها و معیارهایی مانند «دارا بودن تجربه و ظرفیت در حوزه مهندسی مخازن هیدروکربوری»، « مدیریت اجرای تاسیسات بالادستی نفت»، «سرمایه و توان تامین مالی» و نهایتا توانمندی برای بهره‌برداری از تاسیسات از معیارهای تعیین شرکتی است که بتواند در حوزه E&P فعالیت کند. اما در میان لیست موجود حتی یک نام نیز واجد تمامی این شرایط نیست و در مورد برخی نام‌ها به ویژه اسامی‌ای که به تازگی به لیست اضافه شده‌اند، فقط سرمایه و توان تامین مالی صدق کرده و هیچ یک از معیارهای دیگر با شیوه‌نامه ابلاغی از سوی زنگنه در 5 آذر ماه سال گذشته همخوانی ندارد. فهرست غیر رسمی که 5 تیرماه در روزنامه تعادل نیز به چاپ رسید شامل اسامی OIEC، دانا انرژی، جهان‌پارس، فاراب، پاسارگاد انرژی، پارس پترو زاگرس، افق‌انرژی، پتروپارس و پتروایران بود، فهرستی دیگر نیز به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران اشاره داشت. در فهرست جدید اما شرکت‌های فاراب، پارس پترو زاگرس، جهان‌پارس و افق انرژی دیگر به چشم نمی‌خورند. بند 4 شیوه‌نامه ابلاغی از سوی زنگنه برای تعیین صلاحیت شرکت‌های متقاضی
برای فعالیت در حوزه اکتشاف و توسعه نیز می‌گوید: « با توجه به این نکته بسیار مهم که هدف، ایجاد و تقویت شرکت‌های E&P و رفع این نقیصه در زنجیره مدیریت و عملیات نفتی کشور است، شرکت‌های E&P ایرانی که برای تشخیص صلاحیت مراجعه می‌کنند باید صرفا فعالیت E&P داشته باشند و مجاز به فعالیت در حوزه‌های ساخت کالا و تجهیزات و ارائه خدمات متعارف نفتی (EPC یا OSC) نیستند. در تبصره این بند آمده است: « در صورتی که شرکت‌های ایرانی که داوطلب فعالیت‌های E&C هستند، در حال حاضر در بخشی از زنجیره فعالیت‌های OSC یا EPC فعالیت دارند، باید به ترتیب و در زمانی که به تایید کارگروه موضوع بند ۲ این شیوه‌نامه می‌رسد، تصدی این‌گونه فعالیت‌ها را واگذار کنند. » با استناد به این بند و تبصره آن مشخص نخواهد بود فهرست شرکت‌های اعلام شده چگونه از پس خروج از دیگر تعهدات خود در حوزه‌های دیگر برخواهند آمد. «تعادل» در شماره‌های بعدی خود 8 شرکت اعلام شده از سوی محمدرضا مقدم را از نظر سابقه فعالیت بررسی خواهد کرد.
وزارت نفت روز گذشته پس از ارزیابی شرکت‌های متقاضی برای فعالیت در قالب شرکت‌های اکتشاف و تولید (E&P)، هشت شرکت را به عنوان شرکت‌های ایرانی صاحب صلاحیت در این حوزه تعیین و معرفی کرد. محمدرضا مقدم، معاون وزیر نفت در امور پژوهش و فناوری و سرپرست معاونت امور مهندسی وزارت نفت دراین باره عنوان کرد: در اجرای مصوبه هیات وزیران و برای حمایت از ایجاد شرکت‌های اکتشاف و تولید ایرانی و با هدف انتقال و توسعه فناوری در جریان مشارکت شرکت‌های نامبرده با شرکت‌های معتبر خارجی، وزارت نفت شرکت‌های ایرانی حایز توانمندی حداقلی برای عهده‌داری وظایف مقرر شرکت‌های اکتشاف و تولید را مشخص کرده است. وی با بیان اینکه معاونت امور مهندسی وزارت نفت پس از فراخوان، صلاحیت ٣٧ شرکت را بررسی و سرانجام صلاحیت ابتدایی هشت شرکت را تایید کرده است، افزود: شرکت‌های پتروپارس، مهندسی و ساختمان صنایع نفت (OIEC)، انرژی دانا، توسعه پتروایران، گروه مپنا (شرکت نفت و گاز مپنا)، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (شرکت مدیریت طرح‌های صنعتی ایران) و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) (شرکت توسعه نفت و گاز پرشیا)، شرکت‌هایی هستند که
توانسته‌اند حدنصاب‌های لازم را در ارزیابی‌های صورت گرفته کسب کنند. مقدم تصریح کرد: این هشت شرکت که شرکت‌های عمدتا شناخته شده‌یی در صنعت نفت کشور به شمار می‌روند، می‌توانند با توافق با شرکت‌های خارجی صاحب صلاحیت متقاضی فعالیت در اجرای طرح‌های توسعه‌یی صنعت نفت کشورمان، مطابق ضوابط و شرایط عمومی حسب مورد مشارکت کنند. وی تاکید کرد: شرکت‌های اکتشاف و تولید ایرانی باید تنها فعالیت E&P داشته باشند و مجاز به فعالیت در حوزه‌های ساخت کالا و تجهیزات و ارائه خدمات متعارف نفتی (EPC یا OSC) نیستند.
ارائه فرصت ٢ ماهه به ٩ شرکت متقاضی
معاون وزیر نفت در ادامه به تشریح فرآیند ارزیابی و تعیین صلاحیت شرکت‌های متقاضی پرداخت و گفت: پیرو فراخوان معاونت امور مهندسی وزارت نفت در ٢٨ اردیبهشت ماه امسال، ٤٩ شرکت برای شرکت در این فراخوان اعلام آمادگی کرده و در نهایت ٣٧ شرکت ثبت‌نام کردند. وی تصریح کرد: معاونت امور مهندسی وزارت نفت، صلاحیت این ٣٧ شرکت را در سه مرحله غربالگری (برای دریافت حداقل ٦٠٠ امتیاز)، پیش‌ارزیابی (برای دریافت حداقل ٥٠٠ امتیاز) و ارزیابی (برای دریافت حداقل ٣٠٠ امتیاز) مورد بررسی قرار داد که در این بین، 8 شرکت توانستند حدنصاب‌های لازم را کسب کنند؛ ٢٠شرکت در همان مرحله نخست ارزیابی (غربالگری) با کسب کمتر از ٥٠٠ امتیاز، از چرخه ارزیابی خارج شدند و به ٩ شرکت باقیمانده نیز فرصت ٢ ماهه‌یی داده شده است و این شرکت‌ها در صورتی که بتوانند تمهیدات لازم را بیندیشند، امکان ارزیابی مجدد و اضافه شدن اسامی آنان به فهرست شرکت‌های ایرانی برای فعالیت در قالب شرکت‌های E&P وجود دارد.
مقدم درباره ٩ شرکت متقاضی که فرصت ٢ ماهه‌یی به آنان داده شده است، توضیح داد: از میان این ٩ شرکت، ٢شرکت در مرحله نخست ارزیابی (غربالگری) نتوانستند، حدنصاب ٦٠٠ امتیاز را کسب کنند، اما از آنجا که بیش از ٥٠٠ امتیاز کسب کردند، فرصت دوباره‌یی در اختیارشان قرار داده‌ایم؛ همچنین ٢ شرکت به صورت مشارکتی در این فراخوان حضور یافتند در حالی که ادغام آنها به شکل رسمی صورت نگرفته بود و در فرصتی که به آنان داده شده است می‌توانند شروط حقوقی مشتمل بر ثبت قانونی شرکت به شکل ادغام شده و اخذ شخصیت حقوقی جدید را محقق کنند؛ چهار شرکت امتیاز لازم را از مرحله غربالگری کسب کرده اما به حدنصاب لازم در مرحله پیش‌ارزیابی دست نیافتند و یک شرکت نیز با کسب امتیازهای لازم از دو مرحله غربالگری و پیش‌ارزیابی، تنها در مرحله پایانی (ارزیابی) حایز امتیاز مدنظر نشد که به این شرکت‌ها نیز مهلت ٢ ماهه‌یی داده شده است.
این مقام مسوول گفت: معاونت امور مهندسی وزارت نفت پس از انجام مطالعات کارشناسی فراوان و بررسی‌های مستمر، فرآیندی اصولی و عدالت محور را برای شناسایی و ارزیابی شرکت‌های ایرانی مستعد فعالیت به شکل شرکت E&P تدوین و از تمام ظرفیت‌های کارشناسی خود برای پیشبرد کار به نحو مطلوب استفاده کرد. به گفته وی، در ماده ٤ مدل جدید قراردادی صنعت نفت ایران بر انتقال و ارتقای فناوری در حوزه عملیات بالادستی نفت و اجرای طرح‌های بزرگ و توانمندسازی شرکت‌های ایرانی برای اجرای پروژه‌های بزرگ داخلی و نیز حضور در بازارهای منطقه‌یی و بین‌المللی تاکید شده است که به این منظور، در هر قرارداد بر حسب شرایط، شرکت‌های صاحب صلاحیت ایرانی با تایید کارفرما، به عنوان شریک شرکت یا شرکت‌های معتبر نفتی خارجی حضور دارند و با حضور در فرآیند اجرای قرارداد، امکان انتقال و توسعه دانش فنی و مهارت‌های مدیریتی و مهندسی مخزن به آنها میسر می‌شود. این مقام مسوول با تاکید بر ضرورت اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، ایجاد شرکت‌های اکتشاف و تولید ایرانی را گامی در مسیر تقویت توانمندی‌های داخلی و انتقال فناوری به صنعت نفت کشور مطابق با اهداف این سیاست‌ها عنوان
کرد.
