گروه جهان
«فایل 17» عنوان سندی محرمانه است که کاخ سفید آن را منتشر کرده است. این سند نام حدود 40 تن از مقامات سعودی که با حملات 11سپتامبر 2001 در ارتباط بودند را فاش میکند. با وجود آمادهباش سفارت عربستان بسیاری این گزارش را پیشدرآمد انتشار گزارش 28صفحهیی میداند که کنگره قصد انتشار آن را دارد و عامل برخوردهای زیادی در امریکا شده است. به گزارش رویترز، در اسناد «فایل 17» سرنخهایی درباره صفحات مفقود محرمانه گزارش کنگره امریکا ارائه شده است که احتمالا موجب بالا گرفتن مجدد تقاضاها از سوی قانونگذاران امریکایی برای لغو مصونیت دیپلماتیک دولت عربستان سعودی برای پروندههای تروریستی که امریکاییها را در خاک امریکا به قتل رساندهاند میشود. با انتشار این اسناد خانوادههای قربانیان حملات 11سپتامبر حق شکایت از دولت عربستان سعودی را به دست خواهند آورد.
در سند موسوم به فایل 17 که بخشی از 28 صفحه مربوط به اسناد 11سپتامبر است و برای نخستین بار در سایت pages.org28 منتشر شده، اسامی افرادی که هواپیمارباها در مدت اقامت در امریکا با آنها در تماس بودهاند، ذکر شده است. برخی از افرادی که نام آنها در این فهرست آمده، دیپلماتهای سعودی هستند. همین امر گمانهزنیها درباره احتمال اطلاع مقامهای سعودی از طرح حمله 11سپتامبر را تقویت کرده است.
در این سند نام افرادی ازجمله «فهد الثومیری» دیپلمات اکردیته عربستان در کنسولگری عربستان بین سالهای 1996 تا 2003 در لسآنجلس و«عمر البیومی» تبعه عربستان که در کالیفرنیا به دو تن از هواپیمارباها کمک کرده است، وجود دارد. همچنین طبق این گزارش، این افراد روابط گستردهیی با دولت عربستان داشتهاند. «اسامه بسنان» از نزدیکان البیومی که با هواپیمارباها تماس منظم داشته و «محضر عبدالله» که مترجم هواپیمارباها بوده و به آنان در گشایش حساب بانکی کمک کرده بود، از دیگر افرادی هستند که نامشان در گزارش ذکر شده است. محضر عبدالله بارها مورد بازجویی افبیآی قرار گرفته و گفته بود که از دیدگاههای افراطی هواپیمارباها آگاه بوده اما نمیدانسته که در فکر چه کاری بودند.
سناتور سابق «باب گراهام» حامی اصلی پاسخگو دانستن دولت عربستان سعودی و انتشار علنی گزارش کامل کمیسیون 11سپتامبر گفت: «بخش عمده اطلاعاتی که بر مبنای آن فایل 17 تالیف شده، بر مبنای محتوای آن 28صفحه بوده است. من معتقدم این سند ثابت میکند هواپیماربایان 11سپتامبر از حمایت وسیع نظام عربستان در زمان اقامتشان در امریکا برخوردار بودهاند.»در زمان انتشار گزارش کمیسیون 11سپتامبر «جورج دبلیو بوش»، رییسجمهور سابق امریکا 28صفحه مربوط به نقش عربستان در این حادثه را با ادعای حفاظت از منابع و شیوههای اطلاعاتی محرمانه نگه داشت. دو سال پیش، بعد از سالها شکایت خانوادههای قربانیان حملات 11سپتامبر باراک اوباما، رییسجمهور امریکا دستور به بررسی خارج کردن این اسناد از حالت محرمانه داد.
افشای قطرهچکانی اطلاعات
در زمانی که زمزمه انتشار اسناد 28صفحهیی کنگره آغاز شد «عادل الجبیر»، وزیر امور خارجه عربستان تهدید کرد ریاض در صورت انتشار گزارش کل مبلغ 750میلیارد دلار سرمایه خود را از خزانهداری امریکا خارج خواهد کرد. انتشار «فایل 17» نیز موجب شد تا سفارت عربستان در واشنگتن «برای پیشگیری از تبعات آن» آمادهباش اعلام کرد. شؤون خلیجیه به نقل از نشریه بلومبرگ نوشت: آمادهباش سفارت عربستان در امریکا پیش از انتشار احتمالی صفحات حذف شده از گزارش 28صفحهیی صورت گرفت زیرا ممکن است انتشار این اسناد، تبعاتی را علیه سفارت عربستان در امریکا در پی داشته باشد.
این تهدید سعودیها که با وعده و وعیدهایی نیز همراه بود زمان افشای این اسناد از سوی امریکا را چند مرحلهیی کرد و آن را به تاخیر انداخت. اما ممکن است انتشار سند «فایل17» زمینهسازی برای انتشار تدریجی و قطرهچکانی اطلاعات 28صفحه محرمانه گزارش 11سپتامبر کمیسیون تحقیق کنگره باشد.
جان برنان، رییس سازمان مرکزی اطلاعات امریکا (سیا) هفته گذشته گفت که انتشار این 28صفحه مستلزم هماهنگی بین کاخ سفید و کنگره است. این اظهارنظر برنان که در شورای روابط خارجی مطرح شد، نخستین اظهارنظر رسمی از سوی یک مقام دولت امریکاست مبنی بر اینکه کار بررسی این موضوع در کاخ سفید به پایان نمیرسد.
برنان در اظهارات خود نامی از عربستان نبرد اما در گذشته ابراز نگرانی کرده بود که خوانندگان 28صفحه محرمانه گزارش کنگره ممکن است به این نتیجه برسند که عربستان سعودی در کمک به هواپیمارباها مقصر بوده است.
تغییر نگاه نسبت به عربستان
نشریه نیویورک تایمز در یادداشتی به قلم «نیکولاس کریستف» درباره لزوم تغییر نگاهها نسبت به عربستان سعودی نوشت: «هرگاه یک حمله تروریستی توسط افراطگرایان مسلمان اتفاق میافتد، ما فورا نگاهمان متوجه دشمنانمان میشود؛ یعنی داعش یا القاعده، اما شاید لازم باشد کمی هم نگاهمان متوجه دوستانمان شود؛ یعنی کشوری مانند عربستان سعودی.»
کریستف در ادامه نوشت: «چندین دهه است که عربستان بیشرمانه اشاعه دهنده، مبلغ و تامینکننده مالی یک خوانش خشن، متحجر و متعصب از اسلام در سرتاسر جهان به نام وهابیت است؛ بدیهی است این خوانش از اسلام، پرورشدهنده تروریست است.
به غیر از عربستان، در هیچ کجای جهان الگوی مشابهی از این نوع اسلام یافت نمیشود، مگر در شبهجزیره بالکان.»
2کشور کوزوو و آلبانی تا چند سال پیش مصداق اعتدال، میانهروی دینی، مدارا و آزادمنشی بودند. اما در طول 17سال گذشته، عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس به این کشور نوپا که اصالتا بیپول است، پول روانه کردهاند و افراطگرایی دینی را تغذیه میکنند و پرورش میدهند. حاصل کار این شده است که امروز به اعتراف دولت کوزوو، 300کوزوویی کشور را ترک کردهاند تا در جنگهای سوریه و عراق بجنگند و اغلب هم در صف داعش در آمدهاند. پول سعودی امروز به کشوری سرازیر میشود که روزگاری نهچندان دور یک جامعه مسلمان بردبار و آزادمنش بود و امروز به برکت پولهای عربستان به خط لوله صدور جهادیها بدل شده است.
عموم روحانیان میانهرو این منطقه معتقدند، با پولی که از جانب عربستان، کویت، قطر، امارات و بحرین برای تبلیغ اسلام متحجر میرسد و کولاکی از انتشارات، فیلمهای ویدیویی و سایر ابزار و وسائل هم به کمک آن میآید، آنها دیگر خلعسلاح شدهاند و کاری از دست آنها ساخته نیست.
کریستف در ادامه مینویسد: «البته عربستان عامدانه انتشاردهنده مرگ و ویرانی به سطح جهان نیست، بلکه نکته اینجاست که دارد بیشرمانه رفتار میکند. دولت عربستان تلاشهایی هم در راه مسدود کردن راه تامین مالی افراطگرایی به انجام رسانده اما این تلاشها بسیار کند و ضعیف بوده و بیثمر است چون اکثر پولهایی که از عربستان خرج حمایت مالی از افراطگرایی میشود را بنیادهای خیریه تامین میکنند.
اما عربستان این پول خیریه را به جای آنکه صرف مبارزه با سوءتغذیه یا مرگ و میر کودکان در جهان کند، وقف شستوشوی مغزی کودکان و پاشیدن بذر جنگ و درگیری در کشورهای کوچک و بیثبات میکند.»