گروه ایران
رای مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا، رای تکان‌دهنده‌یی برای اقتصاد و سیاست جهان بود. ارتباط بریتانیا با اتحادیه اروپا نه‌تنها محمل نفوذ امریکا به اتحادیه اروپا بود و از این جهت در یکپارچه‌سازی سیاست غرب در مقابل رقبای سنتی و غیر سنتی‌اش مانند روسیه و چین نقش بزرگی داشت، بلکه با اینکه کشورهای اروپایی همواره به انگلوساکسون‌ها بدبین بودند، این اعتقاد راسخ در میان آنها رواج داشت که انگلستان به دلیل وزن سیاسی و اقتصادی‌اش می‌تواند نقش قوام‌دهنده در این اتحادیه سیاسی اقتصادی داشته باشد، حتی اگر به واحد پولی یورو و نیز ویزای واحد نپیوندد.
از طرف دیگر بریتانیا به دلیل ارتباط سنتی‌اش با کشورهای بزرگ آسیایی و چین که به تنهایی بیش از 2میلیارد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند و بسیاری دیگر از کشورهای آسیایی مانند جامعه کشورهای مشترک‌المنافع یا همسود، نقش ارتباط‌دهنده جهان آسیایی با اتحادیه اروپا را داشت. این نقش برای این اهمیت داشت که این دسته از شهروندان آسیایی، یعنی جامعه کشورهای مشترک‌المنافع، راه ارتباط خود با اروپا را از طریق پاسپورت بریتانیایی پیدا می‌کردند.
از همین رو، خبر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا برای ایران نیز خبر مهمی بود، به ویژه از آن‌رو که بریتانیا یکی از کشورهای مذاکره‌کننده با ایران در قالب اتحادیه اروپا بود که با ایران به توافق هسته‌یی رسیدند و از طرف دیگر انگلیس یکی از کشورهای مهم و تاثیرگذار در شکل‌گیری جبهه علیه ایران و نیز تحریم‌ها بوده است.
روابط ایران با انگلستان با سابقه‌یی بیش از 200سال، آمیخته با مهر و کین و پرفراز و نشیب بوده است. آغاز رابطه ایران با بریتانیا با تهاجم آرام و خزنده این کشور به قلمرو ارضی ایران همراه بود. جدا شدن افغانستان امروزی، تقسیم سیستان، جداسازی بخش‌هایی که امروز در پاکستان بلوچستان نام دارد و نیز جدایی هرات از ایران همگی میراث و تالی فاسد ورود استعمار بریتانیا به آسیا و هند و رقابت این امپراتوری بزرگ با امپراتوری روسیه بود.
غیر از استعمار، کشف نفت در ایران، عامل دیگری بود که اساس رابطه ایران با بریتانیا را در قرن بیستم شکل داد و کودتا علیه دولت دکتر مصدق که نفت را ملی کرده بود و به سقوط وی انجامید، سیاست و روحیه ایران را در قبال قدرت‌های بزرگ و ازجمله بریتانیا شکل داده است.
وقوع انقلاب اسلامی در ایران نیز اتفاق دیگری بود که در 38سال اخیر رابطه میان ایران و بریتانیا را شکل داده است. در این سال‌ها که مصادف با شکل‌گیری اتحادیه اروپا بوده است، بریتانیا که به‌طور سنتی بزرگ‌ترین متحد امریکا به شمار می‌رود از طریق این اتحادیه فشارهای زیادی را به ایران وارد کرده است. از همین رو واکنش‌ها به خبر خروج بریتانیا در ایران متفاوت بوده است، در حالی که مسوولان سیاست خارجی کشور هنوز واکنشی نشان نداده‌اند، حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رییس‌جمهوری، خروج انگلیس از اتحادیه اروپا را یک فرصت تاریخی برای ایران دانست و گفت: باید از این فرصت تازه نهایت بهره را برد. ابوطالبی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی با اشاره به فرو افتادن ستاره‌های پرچم اتحاد در اروپا معتقد است که این روند جدید سبب قدرت، امنیت و رفاه بیشتر دیگران خواهد شد.
رضا طجرلو، استاد حقوق دانشکده حقوق دانشگاه تهران در گفت‌وگو با «تعادل»، معتقد است: «با توجه به نقش اصلی بریتانیا در تحریم‌ها علیه ایران، این جدایی خبر خوبی برای ایران به شمار می‌رود زیرا انگلیس در وضع تحریم‌ها علیه ایران بیشترین نقش را داشت و خروج این کشور که به نوعی تضعیف نقشش در عرصه سیاست اروپا و بین‌الملل را به دنبال دارد، امکان به وجود آمدن چنان اتحادی را علیه ایران در آینده محدود می‌کند.» وی پیش‌بینی می‌کند که پس از برگزیت اروپا تمایل بیشتری به سمت شرق و ازجمله ایران داشته باشد.
این استاد دانشگاه در مورد رابطه انگلیس و ایران پس از خروج از اتحادیه اروپا نیز معتقد است که انگلستان با توجه به روابط تاریخی که با ایران داشته، باز هم علاقه‌مند به توسعه روابط با ایران خواهد بود. بنابراین گسترش روابط با ایران همچنان در دستور کار دولت این کشور قرار خواهد داشت»، هرچند بدبینانه احتمال افزایش مداخله بریتانیا به شکل سنتی مانند حمایت از گروه‌های اپوزیسیون را نیز می‌دهد. هرچند در وضع تحریم‌ها علیه ایران، انگلیس نقش مهمی داشته است، اما این کشور از سوی دیگر در مذاکرات هسته‌یی با ایران نیز نقش مهمی داشته و از جمله کشورهای موافق مذاکرات بوده است. از همین رو این نگرانی وجود دارد که خروح بریتانیا از اتحادیه اروپا بتواند روی توافق هسته‌یی ایران با 1+5 یا برجام تاثیر منفی بگذارد. سعید خالوزاده، استاد مطالعات بریتانیا در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، با اشاره به این موضوع که هنوز خیلی زود است درباره تاثیرات خروج بریتانیا روی مسائل مختلف ازجمله توافق هسته‌یی ایران حرف بزنیم، زیرا خود فرآیند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا فرآیندی طولانی است و به گفته کارشناسان حداقل 7 تا 10سال طول خواهد کشید، می‌گوید: «من فکر می‌کنم که خروج بریتانیا روی توافق هسته‌یی ایران تاثیر منفی از حیث شکنندگی یا سستی این توافق نمی‌گذارد.» وی در گفت‌وگو با «تعادل» با اشاره به اینکه توافق هسته‌یی ایران یا برجام به کشورهای 1+5 یک توافق بین‌المللی است، می‌گوید: «در این توافق، سه کشور در خارج از اتحادیه اروپا حضور دارند و با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، وضعیت این کشور نیز مانند چین، روسیه و امریکا می‌شود. بنابراین به عقیده من، جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا، تاثیری روی برجام نخواهد گذاشت.»
وی معتقد است که ایران و انگلیس با وجود روابط پرفراز و نشیب خود، همواره خواهان روابط گسترده سیاسی و اقتصادی با یکدیگر بودند و تلاش‌هایی که برای ارتقای روابط در سطح سفیر آغاز شده است، ادامه خواهد یافت.
