عوامل اصلی رکود بازار سرمایه برون سازمانی است
در پی ادامه روند نزولی قیمتها و شاخص بورس در روزهای گذشته و عدم واکنش مثبت بازار به اخبار مثبتی مانند کاهش 2 درصدی سود بانکی از یک سو و اثر منفی درخواست اطلاعات سهامداران حقیقی توسط سازمان هدفمندی یارانهها (که با مخالفت وزیر اقتصاد و رییس سازمان بورس مواجه شد)،موضوع نوسانات بازارتوسط معاون شرکت بورس تهران و دبیرکل کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران بررسی شد.
دلایل روند نزولی شاخص و قیمتها
روحالله حسینیمقدم معاون بورس تهران درباره علل اصلی افت شاخص بورس در روزهای اخیر گفت: برخی عوامل محیطی بیرونی که خارج از کنترل بازار سرمایه است در بازار اثر گذاشته است و برخی عوامل مانند برگزاری مجامع شرکتهای بورسی، فنی و مربوط به بازار سرمایه است. وی با اشاره به اینکه شرایط بورس امسال با پارسال متفاوت است، اضافه کرد: اثرات پارسال در صورتهای مالی شرکتها هنوز وجود دارد و همه اینها از علل افت شاخص بورس است.
چشمانداز بلندمدت مثبت بورس است
بهروز خدارحمی دبیرکل کانون نهادهای سرمایهگذاری نیز گفت: در میانمدت و بلندمدت چشمانداز خوبی در انتظار اقتصاد و بازار سرمایه است اما در کوتاهمدت به نظر میرسد به مشکلاتی برخوردیم و آنچه در بازار و اقتصاد میبینیم با انتظاراتمان منافات دارد. انتظار داشتیم در بازه زمانی 6 تا 8 ماه پس از باز شدن تعاملات بینالمللی، سرمایهگذاریهای بینالمللی در بازار سرمایه انجام شود اما این اتفاق نیفتاد. وی افزود: مهمترین علت صرف نظر از عوامل درونزا شرایطی است که ارتباطی به بازار سرمایه نداشته بلکه به بازار پولی یا اقتصاد خارج از بازار سرمایه و تعاملات بینالمللی ما مربوط بوده است. نگرانی جدی برای سرمایهگذاری در بازار سرمایه وجود دارد در مقایسه با نرخهای بهره که در بازار پول وجود دارد. این مقام مسوول ادامه داد: اگر نرخهای بهره پول را به نسبت کاهش تورم، کاهش دهیم سرمایهگذاری خارجی از این فرصت استفاده میکند. خدارحمی با بیان اینکه موانع بنیادی بر سر راه بازار سرمایه است، گفت: اندک سرمایهگذاران خارجی به علت نبود توازن ترجیح میدهند به سمت بازار پول بروند و علت دیگر که مانع سرمایهگذاریها در بازار سرمایه شده معطل
ماندن تک نرخی شدن ارز است. انتظار معقولی نیست که در بخشهای مختلف اقتصادی، رکود حاکم باشد اما انتظار داشته باشیم بازار سرمایه محرکی برای بقیه بخشها باشد. وی گفت: شرایط موجود بازار سرمایه به مدیریت آن ربطی ندارد زیرا متغیرهای خارجی از کنترل بازار سرمایه به اندازه کافی زیاد است. خدارحمی هم گفت: باید انتظاراتمان را درباره نرخ بهره و نرخ بازدهی بازار سرمایه و چشمانداز اقتصاد آینده کشور تعدیل و به آرامش موجود در اقتصاد، بیشتر توجه کنیم. گرچه یکی از مشکلات اقتصاد فعلی رکود است اما نعمت آرامش و ثبات را داریم. این درحالی است که قرار بود دولت به بازار سرمایه توجه بیشتری کند اما اینگونه نشد. وی با بیان اینکه بازار سرمایه نمادی برای شفافیت است، افزود: باید مشوقهایی برای بازار سرمایه قرار میدادیم اما این اتفاق نیفتاد. بازار سرمایه در حال حاضر کمتر از 10درصد تامین مالی در اقتصاد را بر عهده دارد که باید این سهم بیشتر شود و لازمه آن حمایتهای مسوولان از جمله مجلس و دولت است.
نظر معاون بورس درباره افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی و اطلاعات سهامداران
معاون بورس اوراق بهادار تهران گفت: تا پایان سال 94 این امکان برای شرکتها وجود داشت که از معافیت مالیاتی که برای تجدید ارزیابی داراییها وجود دارد، استفاده کنند. حسینیمقدم ادامه داد: برخی شرکتها فرآیند تشریفات اجرایی آن را آغاز کرده بودند اما با توجه به طولانی بودن این تشریفات نتوانستند فرآیند ثبت افزایش سرمایه را به سرانجام برسانند. سازمان بورس برای همه شرکتهایی که این شرایط را داشتند رایزنی کرد و مقام مالیاتی هم این معافیت مالی را پذیرفت. وی درباره درخواست اطلاعات سهامداران توسط سازمان هدفمندی یارانهها هم گفت: ارائه اطلاعات مربوط به سهامداران، جفا به بازار سرمایه است زیرا این بازار، شفاف است و از همه سهامداران مالیات اخذ میشود. اینکه فهرست این سهامداران را در اختیار داشته باشیم با این نیت که یارانه آنها را حذف کنیم، خوب نیست. وی ادامه داد: بسیاری از 8میلیون سهامدار بورس، کارکنان شرکتهایی هستند که درآمد چندانی ندارند اما انتشار این خبر نشان میدهد نسبت به جایگاه بازار بورسی و منافع آن اشراف نداریم. حسینیمقدم با تاکید بر اینکه این نوع تصمیمگیریها نسبت به بازار سرمایه جفاست، افزود: سازمان بورس
اعلام کرد این کار انجام نخواهد شد و بسیاری از سهامداران بورس مشمول حذف یارانه نمیشوند.
چرا بازار به اخبار مثبت واکنش نشان نداد؟
وی در پاسخ به این سوال که چرا بازار به اخبار مثبتی مانند کاهش نرخ سود بانکی از اول تیر و امکان افزایش سرمایه شرکتها از محل تجدید ارزیابی داراییها واکنش نشان نداد؟ توضیح داد: واقعیت این است که فعالان بازار سرمایه و تحلیلگران از قبل چنین متغیرهایی را بررسی و لحاظ کرده و منتظر بودند اما مسوولان در عمل به آن تاخیر داشتند. حسینیمقدم ادامه داد: شرکتهایی که تا سال گذشته امکان استفاده از افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی داراییها را داشتند اما به هر دلیلی از این فرصت استفاده نکردند، در صورت ثبت دفاتر و اقداماتی در سال گذشته میتوانند از این فرصت استفاده کنند. خدارحمی هم با بیان اینکه مقولههایی مانند کاهش نرخ سود بانکی از قبل در بررسیهای تحلیلگران و تصمیمگیریهای فعالان لحاظ میشود، گفت: وضعیت بازار سرمایه به جایی رسیده که باید بحث افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی داراییها آن هم برای چند شرکت به رویدادی مثبت تبدیل شود. وی ادامه داد: این مساله که موجب بهروز شدن داراییهای شرکت و محاسبه درآمد با سرمایه اسمی جدید میشود چه تاثیری میتواند در آینده بازار و صنایع بگذارد؟ بنابراین در خلأ زیرساختهای اصلی و وجود
ابهامات بزرگ، بازار سرمایه وابسته به چنین موارد کم اهمیتی شده است.
لزوم توجه به بازار سرمایه
خدارحمی گفت: اگر انتظار داریم بازار سرمایه سهم بیشتری در اقتصاد داشته باشد باید به زیرساختهای آن توجه و برای سرمایهگذاری در این بازار فرهنگسازی کنیم. حسینیمقدم هم با اشاره به اینکه درحال فرهنگسازی هستیم، گفت: بیش از 1500 ایستگاه معاملاتی بازار سرمایه در سراسر کشور وجود دارد و شرکتهای کارگزاری و نهادهای مالی بورس فعال هستند و سرمایهگذاران میتوانند از مشاوره آنها استفاده کنند. تنوع ابزارهای سرمایهگذاری در بازارهای سرمایه ما هم معقول است و باید این تنوع به سرمایهگذاران معرفی شود. دبیرکل کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران گفت: پولهایی که وارد بازار سرمایه میشود زمانی برای صنایع ما جذاب است که شبیه برآوردهای ما در عرصههای بینالمللی و با همان نرخها وارد شود.