باوجود اینکه در ماه‌های گذشته هیات‌های خارجی بسیاری در سطح مختلف به ایران آمده‌اند (از ریاست جمهور تا هیات‌های تجاری و اقتصادی) اما هنوز شرایط همکاری شرکت‌های ایران و خارجی مشخص نیست و شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران نگرانی‌های بسیاری دارند.
به صورت کلی هیات‌های خارجی بسیاری و در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه الکترونیک، ICT و... به ایران سفر کرده‌اند و گفت‌وگوهایی در سطوح مختلف صورت گرفته است ولی خوب همچنان شرایط همکاری‌ها مشخص نیست و شرکت‌های خارجی اطمینان خاطر برای سرمایه‌گذاری در کشورما را ندارند.
در این میان، شرکت‌های خارجی که در این مدت در حوزه الکترونیک، شبکه و... مراجعه کرده‌اند بیشتر به دنبال فروش و حضور در بازار ایران برای فروش کالاهای تولیدی خود بوده‌اند؛ لذا مذاکراتی که تاکنون بیشتر انجام گرفته در سطح فروش است و شرکت‌های خارجی به دنبال بازار ایران و حضور در این بازار هستند تا مشارکت در سرمایه‌گذاری درحالی که ما بیشتر به دنبال آن هستیم تا با انتقال دانش فنی این شرکت‌ها به داخل و شکل‌گیری شرکت‌های مشترک کالا در ایران تولید کنیم.
به واقع، برای رسیدن به این شرایط باید شرکت‌های خارجی اطمینان بالایی به حضور و سرمایه‌گذاری در بازار ما داشته باشند. بر این اساس، اگر به دنبال آن هستیم که شرکت‌های خارجی به ایران بیایند و سرمایه‌گذاری کنیم، باید شرایط با ثباتی از نظر سیاست‌گذاری‌های داخلی داشته باشیم و پیش زمینه‌های قانونی برای این حضور و جلب اطمینان آنها را ایجاد کنیم و قوانین دست و پاگیر و بروکراتیک را تغییر دهیم تا بتوانیم شاهد حضور آنها باشیم؛ یک شرکت خارجی برای اینکه دست به انتقال دانش فنی بزند باید تا 70، 80درصد خیالش از سرمایه‌گذاری، برگشت آن، بازار کشور و طولانی مدت بودن سرمایه‌گذاری راحت باشد و تنها در این شرایط است که حضور جدی خواهد داشت.
در حوزه فناوری اطلاعات، در ماه‌های گذشته مذاکراتی با شرکت‌های خارجی از کره جنوبی، چین، اسپانیا، ایتالیا و چند کشور دیگر در حوزه الکترونیک، حفاظت الکترونیک، تجهیزات الکترونیکی بانک‌ها، خدمات شهری حمل و نقل هوشمند، کنترل‌های درون شهری و برون شهری داشته‌ایم. مهم‌ترین مذاکرات بین شرکت‌های ما در این حوزه‌ها تاکنون با شرکتی از کره جنوبی صورت گرفته است که البته پیش از این هم همکاری‌هایی با آنها داشته‌ایم ولی در جریان سفر رییس‌جمهور کره به تهران با حضور نمایندگانی از این شرکت گفت‌وگوهای بیشتری صورت گرفت و توافقات اولیه هم شد و قراراست هیاتی از ایران هم به ایران کشور برای بازدید و نهایی کردن صحبت‌ها برود، آن چیزی که الان مد نظر شرکت کره‌یی هست مشارکت و همکاری در زمینه تولید است و خیلی به دنبال سرمایه‌گذاری نیستند زیرا هنوز نگران سرمایه‌گذاری بلندمدت هستند.
در هر حال، این روزها دولت به دلیل کاهش درآمدهای نفتی به‌شدت در پی یافتن مسیرهای جایگزین و جبران کسری بودجه خود است. از سویی طبق برنامه ششم توسعه باید به‌طور سالانه 8درصد رشد اقتصادی را تجربه کند. برای رشد سالانه 8درصدی اقتصاد به 140میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز داریم که باید به صورت سالانه اتفاق افتد. از طرف دیگر درآمد دولت به 70 تا 80میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است. سئوال اینجاست که چگونه می‌توانیم این میزان کسری را جبران کنیم.
در این زمینه، جذب سرمایه‌های خارجی راه‌حلی است که از سوی برخی مطرح می‌شود، هرچند عده‌یی معتقدند تا زمانی که در داخل نتوانیم مراحل رشد و توسعه را طی کرده و امکان رقابت با شرکت‌های خارجی را نداشته باشیم، نباید به جذب سرمایه‌گذاران خارجی فکر کنیم. در این بین گروه سومی هم هستند که می‌گویند همین الان هم بازار ایران در تسخیر محصولات خارجی هست. برای مثال بالغ بر 35میلیون گوشی تلفن همراه با برندهای مختلف و مطرح جهان بطور غیررسمی وارد کشور می‌شود.
در پایان باید یادآور شد، طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته تا سال 2045میلادی، سهم خدمات در اشتغال بالغ بر 93درصد، سهم کشاورزی 3درصد و سهم صنعت 4درصد خواهد بود، در این میان، در حال حاضر سهم ایران از بازار جهانی در این حوزه 35هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که نسبت به سایر کشورها بسیار ناچیز است و اگر دولتمردان درصدد افزایش سهم ایران در بازار هستند، باید جذب سرمایه خارجی و فراهم کردن زمینه‌های حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ایران را فراهم کنند؛ در غیر این صورت، با توجه به مشکلات نقدینگی که در حال حاضر بنگاه‌های اقتصادی ایران با آن دست به دامن هستند، نمی‌توان نسبت به راه‌اندازی چرخ کارخانجات و خروج از رکود آنها امیدوار بود. در هر حال، هم‌اکنون صنایع کوچک و متوسط در انتظار ورود سرمایه هستند. این صنایع بار عمده اقتصاد کشور را بر دوش دارند و اگر دولت آنها را در اولویت جذب سرمایه خارجی قرار ندهد، نمی‌توان نسبت به خروج آنها از رکود امیدوار بود.
البته جذب سرمایه‌گذار نیازمند زمان است، زیرا ما فقط به دنبال وارد کردن کالا به کشور نیستیم؛ بلکه ورود تکنولوژی و مدیریت نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ چرا که ما نمی‌خواهیم مانند گذشته فقط واردکننده کالا باشیم. ایران با توجه به برخورداری از مواد معدنی، افراد تحصیلکرده، دسترسی به آب‌های آزاد و موقعیت سوق الجیشی در منطقه می‌تواند تبدیل به هاب اقتصادی بزرگ در خاورمیانه شود. البته ورود فناوری به کشور یک شبه اتفاق نمی‌افتد و جامعه نیز باید مطالبات خود را در این زمینه مدیریت کند.
