علیرضا منظری، معاون سابق هوانوردی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص گسترش پروازهای منطقهیی داخلی گفت: با توجه به اینکه کشور ما فضای گستردهیی دارد، طبیعتا باید به سمتی برود که بتواند مسیرهای منطقهیی را در داخل خود تقویت کند؛ به این معنی که باید یک استراتژی تعریف شود تا یکسری از فرودگاههای کشور به عنوان فرودگاه مرکز منطقه و هاب تعریف شود و سایر فرودگاهها به عنوان فرودگاههای اقماری این فرودگاههای هاب قرار بگیرند و در واقع مسافر از فرودگاههای اقماری به فرودگاههای مرکز منطقه انتقال پیدا کند و در نهایت مراکز منطقه به یکدیگر یا به خارج از کشور متصل شوند. این موضوع موجب میشود، بسیاری از مشکلاتی بروز یافته در فرودگاه مهرآباد، به دلیل آنکه تهران به مرکز منطقه تبدیل شده و تمام پروازها از آن به کل کشور توزیع میشوند، حل میشود. منظری در گفتوگو با «تعادل» اظهار کرد: اینکه تهران تنها مرکز منطقه باشد و پروازها از آنجا به مسیرهای دیگر توزیع شوند موجب میشود، نتوانیم به نیاز برخی فرودگاههای اقماری از آنجایی که تعداد مسافر در این فرودگاهها کم است و همچنین نمیتوان هواپیماهای غولپیکر و باریکپیکر
را در آنها جای داد، پاسخ دهیم و این امر از لحاظ اقتصادی نیز بهصرفه نیست. این کارشناس صنعت حمل و نقل هوایی گفت: کشور ما ظرفیت آن را دارد که چنین سیستمی را در آن اجرا کنیم. به دلیل اینکه تا امروز این امکان وجود داشته تا شرکتهای هواپیمایی بتوانند هواپیمای دست دوم را با قیمت بسیار ارزان خریداری کرده و وارد کشور کنند، این زمینه وجود نداشته تا به سمت خرید هواپیماهای کوچک و منطقهیی با ظرفیت زیر 100صندلی برویم و از طریق آنها مسیرهای منطقهیی داخلی فعال شوند. وی تاکید کرد: یکی از دلایلی هم که شرکتهای هواپیمایی اعلام میکنند، خرید این نوع هواپیماها اقتصادی و بهصرفه نیست این است که قیمت این نوع هواپیماها بسیار بیشتر از هواپیماهای دست دومی است که در حال حاضر وارد کشور میشوند. اما در نهایت کشور ما نیازمند این سیستم (گسترش پروازهای منطقهیی داخلی) است و این اصلاحیه نیز باید تعریف شود و لازم نیست که همین شرکتهای هواپیمایی که در حال حاضر چنین هواپیماهایی را دارند در این خصوص اقدام کنند، بلکه دولت باید کمک کند و تسهیلاتی را اعطا کند تا شرکتهایی به صورت تاکسی هوایی و شرکتهایی که تنها از هواپیماهای کوچک بهرهبرداری
میکنند، وارد بازار هوایی شوند و از طریق آنها بتوانند مسیرهای منطقهیی داخلی را فعال کنند.
منظری ادامه داد: مسیرهای منطقهیی داخلی کشور پس از مدتی که از فعالیت شرکتها بگذرد میتواند جای خود در بازار مسیرهای هوایی کشور باز کند و در آینده دارای توجیه اقتصادی شده و مسافران نیز برای استفاده از این مسیرها ترغیب شوند. در کنار این موضوع شرکتهایی که این نوع هواپیماهای کوچک را وارد کرده و برای مسیرهای منطقهیی داخلی برنامهریزی میکنند، میتوانند فضای خوبی را در داخل کشور ایجاد کنند. معاون سابق هوانوردی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی کشوری در خصوص تجربه کشورهای موفق در گسترش مسیرهای منطقهیی داخلی به «تعادل» گفت: کشور پهناوری مانند امریکا نمونه موفقی در امر گسترش پروازهای منطقهیی داخلی در بین سایر کشورهای دنیاست. این کشور از سالهای بعد از 1980 این استراتژی را اجرایی کردند که در آن برخی فرودگاهها به عنوان فرودگاههای مرکز منطقه و سایر فرودگاهها را نیز به عنوان فرودگاههای اقماری در نظر گرفتند و شرکتهایی که هواپیماهای متوسط و باریک پیکر را در اختیار داشتند، مسیرهای مربوط به مراکز منطقه را در اختیار گرفتند و شرکتهای صاحب هواپیماهای کوچک و منطقهیی با ظرفیت زیر 100 صندلی فرودگاههایی را که در
اقمار فرودگاههای مرکز منطقه بودند را پوشش دادند. امروز میبینیم که در کشور امریکا در مسیرهای کوچک هواپیماهای کوچک و منطقهیی در حال پرواز و انتقال مسافر هستند.
این کارشناس هوانوردی افزود: علاوه بر کشور امریکا کشورهای دیگری مانند کانادا نیز چنین امکاناتی ایجاد شده و هواپیماهای کوچک با ظرفیت کمتر از 50 صندلی به راحتی میتوانند پاسخگوی مسیرهای منطقهیی داخلی باشند. منظری در خصوص نوع هواپیماهایی که برای پروازهای منطقهیی داخلی کشور ما مناسب هستند، گفت: در این زمینه میتوان گفت دو گروه از سازندگان هواپیما وجود دارند که میتوانند هواپیماهای مناسب پرواز در مسیرهای داخلی کشور ما را بسازند که یکی از آنها شرکت بمباردیر کانادا و دیگری شرکت امبرائر برزیل است. وی افزود: هر دواین شرکتهای سازنده هواپیما، هواپیماهای زیر 100 صندلی (50 و 70 صندلی) را تولید میکنند و این نوع هواپیماها میتوانند پرواز در مسیرهای منطقهیی داخلی در کشور ما را به عهده بگیرند. علیرضا منظری گفت: پس از این دو شرکت، شرکت اروپایی (ATR) میتواند انتخاب بعدی برای خرید و استفاده در مسیرهای منطقهیی داخلی کشور ما باشند.
منظری ادامه داد: این هواپیماها مانند هواپیمای ای تی آر 72 و ای تی آر 42 نیز با ظرفیت مسافری که دارند میتوانند در مسیرهای داخلی کشور ما پرواز کنند و نیاز هواپیمایی کشور را در مسیرهای منطقهیی برطرف کنند. این کارشناس حمل و نقل هوایی در خصوص راهکارهای فعالسازی فرودگاههای غیرفعال در کشور نیز گفت: عمده فرودگاههای غیرفعال در کشور همان فرودگاههای اقماری هستند.
وی افزود: از آنجایی که در کشور ما این تصور وجود دارد که با بزرگ جلوه دادن نام یک فرودگاه میتوان آن را فعال کرد به همین خاطر در اسم برخی از این فرودگاههای غیرفعال پسوند بینالمللی نیز وجود دارد؛ در حالی که چنین تصوری اشتباه است و این نامگذاری بینالمللی بدون هیچ برنامهریزی انجام شده و در بسیاری از این فرودگاهها حتی یک پرواز بینالمللی نیز انجام نمیشود زیرا پرواز بینالمللی به استانداردها و مشخصههای خود برای جابهجایی مسافر نیاز دارد که فرودگاههای بینالمللی غیرفعال ما این مشخصات را ندارند. معاون سابق هوانوردی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی کشوری تاکید کرد: هنگامی که یک هواپیمای بزرگ میخواهد از یک فرودگاه به فرودگاهی در یک کشور دیگر سفر کند، حداقل باید 600 تا 700 مسافر خارجی در هفته داشته باشد تا بتواند در این مسیر فعالیت کند. حال در فرودگاههای اقماری کشور ما که نام بینالمللی نیز دارند چگونه میتوان این تعداد مسافر داشت و آنها جابهجا کرد؟منظری گفت: چنین چیزی در کشور ما امکانپذیر نیست، در نتیجه برای فعال کردن فرودگاههای اقماری غیرفعال کشور باید واقعبینانه عمل کرد و آنها را به عنوان
فرودگاههای اقماری مرکز منطقه تعریف کرد و در این راه هم فرودگاهها و هم دولت به یکدیگر کمک کنند.
منظری ادامه داد: اگر قرار باشد نظامی که در بالا به آن اشاره کردم، در کشور راهاندازی شود حتما باید هزینههایی که برای این نوع هواپیماها نیاز است را در فرودگاههای غیرفعال کاهش دهیم و در واقع خود فرودگاهها کمک کنند تا چنین سیستمی شکل بگیرد.
وی افزود: در غیر این صورت تنها با در نظر گرفتن و تعریف تعرفههای بالای برای نشست و برخاست هواپیماها در فرودگاههای کشور و در کنار آن انتظار داشته باشیم تا هواپیماها به این فرودگاهها بیایند اشتباه است، زیرا با وجود این تعرفههای سنگین برای نشست و برخاست هواپیما در این فرودگاهها هیچ هواپیمایی در این فرودگاهها تردد نخواهد کرد.
منظری گفت: تنها در صورت تجدید نظر در تعرفههای مربوط به نشست و برخاست هواپیماها و در نظر گرفتن تسهیلات و تخفیفهایی برای سرمایهگذاران در فرودگاهها میتوان سرمایهگذاران را تشویق کرد تا هواپیماهای مناسب فرودگاهها را وارد کنند. این کارشناس مسائل هوایی گفت: در خصوص خرید هواپیماها نیز دولت میتواند تسهیلاتی را به صورت وامهای کم بهره در اختیار سرمایهگذاران قرار دهد تا آنها این توانایی را داشته باشند که این نوع هواپیماها را خریداری و وارد کنند. از سوی دیگر سازمان هواپیمایی کشوری نیز باید تسهیلاتی را برای خرید هواپیما ایجاد کند تا سرمایهگذاران بتوانند به وظیفه خود عمل کنند. در واقع باید هزینه سرمایهگذاری در این بخش را کاهش دهیم تا سرمایهگذاران برای خرید هواپیما ترغیب و تشویق شوند و تنها از این طریق است که میتوانیم فرودگاههای غیرفعال کشور را فعال کنیم.
معاون سابق هوانوردی و امور بینالملل سازمان هواپیمایی کشوری گفت: متاسفانه سیستمهای دولت و اداری در کشور ما به مساله تشویق مردم به استفاده از مسیرهای هوایی کار نکردهاند. در این زمینه اگر از سیستمهای پایه مانند هوانوردی همگانی (GENERAL AVIATION) یا تاکسی هوایی (AIR TAXI) استفاده کنیم، طبیعتا هر قدر تعداد هواپیمای کوچک افزایش پیدا کنند، در کنار فعال شدن مسیرهای منطقهیی داخلی و فرودگاههای غیرفعال در کشور میتواند زمینهساز آموزش تجربی برای خلبانان کشور نیز باشد.
منظری افزود: هر قدر تعداد هواپیماهای کوچک در کشور ما افزایش پیدا کند، خلبانان کشور میتوانند در ابتدا با این هواپیماها پرواز کنند و پس از آنکه تجربیات آنها در زمینه پرواز زیاد شد، میتوان از آنها در پروازهای بینالمللی که زمان پرواز آنها بیشتر است و به همان نسبت به تجربه بیشتری نیز نیاز دارد استفاده کرد. از سوی دیگر، استفاده از این نوع هواپیماها موجب اشتغالزایی نیز میشود. از آنجا که این هواپیماها کوچک هستند و از تکنولوژی بسیار بالایی برخوردار نیستند در نتیجه میتوان کار تعمیر و نگهداری آنها را در فرودگاههای کوچک انجام داد و راهاندازی کار تعمیر و نگهداری این هواپیماها میتواند زمینه اشتغال افراد زیادی در بخش فنی شود. زیرا ما در کشور نیروی انسانی فنی و متخصص را داریم، اما زمینههای بهرهبرداری از این نیروها را نداریم و در بخش هوایی دولت باید این موضوع بررسی شود و راهکارهای استفاده از این نیروها و منابع انسانی بیکار تبیین شود. این کارشناس حمل و نقل هوایی همچنین در خصوص استفاده از بالگرد به جای هواپیما در مسیرهای منطقهیی داخلی کشور گفت: از هلیکوپترها هم میتوان در این بخش استفاده کرد اما از آنجایی که
کاربری بالگردها کاربری خاصی است و به ویژه در زمینههای خاص اورژانسی و امدادی از آنها استفاده میشود، طبیعتا هر قدر که بخش هوانوردی عمومی گسترش پیدا کند شاخه هلیکوپتری نیز که از زیرمجموعههای این بخش است نیز گسترش پیدا خواهد کرد.