پیامدهای اقتصادی نابودی میراث جهانی

۱۳۹۵/۰۳/۱۹ - ۰۰:۰۰:۰۰
کد خبر: ۴۴۸۷۹

نابودی صخره‌های مرجانی به تنهایی موجب کاهش 15درصد از تولید ناخالص داخلی 23کشور جهان می‌شود

از ونیز ایتالیا گرفته تا جزایر گالاپاگوس و پارک یلواستون در امریکا، بسیاری از سایت‌های تاریخی و طبیعی جهان که در فهرست میراث جهانی هم قرار دارند، به دلیل تغییرات اقلیمی در معرض خطر قرار گرفته‌اند. برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) به همراه سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (UNESCO) چندی پیش با انتشار بولتنی در مورد میراث جهانی در خطر، خواستار اتخاذ اقداماتی روشن و فوری برای جلوگیری از روند تخریب این یادگارهای انسان و جهان بر آمده است.

بنا بر این گزارش، در شرایطی که بیش از 1000مورد از میراث جهانی در 163کشور جهان شناسایی شده است و بسیاری از این سایت‌ها مقاصد گردشگری فعالی هم هستند، نمی‌توان از تاثیر تغییرات اقلیمی بر آنها غافل بود. این سایت‌های تاریخی و محیط زیستی گاهی به دلیل حضور بیش از حد گردشگران در معرض آسیب هستند و تغییرات اقلیمی هم در این روند مزید بر علت شده‌اند. مسائلی مانند بالا رفتن سطح آب دریاها، افزایش دما، جابه‌جایی زیستگاه‌ها و افزایش بسامد شرایط آب و هوایی شدید مانند توفان‌ها، سیل‌ها و خشکسالی‌ها، همه و همه می‌توانند جذابیت میراث جهانی به عنوان مقاصد گردشگری را کاهش دهند. به دنبال توافق پاریس، 195 کشور جهان تعهد کردند راه‌هایی برای آن بیابند که افزایش دمای متوسط جهانی از پیش از آغاز دوران صنعتی شدن، بالاتر از 2 درجه سانتی گرا نباشد و این، موضوعی حیاتی برای آینده میراث جهانی است.

گردشگری جهانی و محیط‌زیست

از سوی دیگر، چنانچه این گزارش نشان می‌دهد، میراث جهانی خود می‌تواند موجب کاهش و سازگاری روند تغییرات اقلیمی در جهان شود. به عنوان مثال، جنگل‌های بارانی و زیستگاه‌های ساحلی می‌توانند موجب جذب کربن و فراهم آوردن خدمات اکوسیستمی شوند که به نوبه خود می‌تواند به عنوان محافظی طبیعی در مقابل توفان‌ها و سیل‌ها عمل کند. سایت‌های میراث جهانی همچنین می‌توانند به منزله آزمایشگاه‌هایی طبیعی برای مطالعه اثرات تغییرات اقلیمی عمل کنند. این سایت‌ها می‌توانند به بازدیدکنندگانشان این امکان را بدهند که در مورد تغییرات اقلیمی و اینکه این تغییرات چه اثری بر آنها می‌گذارد هم آموزش بدهند.

تغییرات اقلیمی می‌توانند استرس‌های وارد بر سایت‌های میراث جهانی را تشدید کنند، استرس‌هایی مانند آلودگی، درگیری بر سر منابع، شهرنشینی، تکه تکه شدن زیستگاه‌ها و از میان رفتن میراث فرهنگی ناملموس. با این همه، استرس‌هایی که بر میراث جهانی وارد می‌آیند تنها محدود به این موارد نمی‌شوند. از طرفی بسیاری از سایت‌های میراث جهانی، نقشی مهم در صنعت گردشگری جهانی دارند، صنعتی که رشدی بسیار بیشتر از بخش‌های دیگر دارد و به تنهایی 9 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهد و یک شغل از هم 11 شغل در جهان را به خود اختصاص می‌دهد. گردشگری به‌شدت بر اقسام انرژی بر حمل‌ونقل، مانند هواپیماها و اتوموبیل‌ها وابسته است. امروز صنعت گردشگری، مسوول انتشار 5 درصد از کربن تولید شده در جهان است و پیش بینی می‌شود این رقم در طول 25 سال آینده 2 برابر شود. با این همه، حتی خود صنعت گردشگری هم در مقابل تغییرات اقلیمی شکننده است. این شکنندگی به این جهت رخ می‌دهد که تغییرات اقلیمی هزینه‌های بیمه‌یی را افزایش می‌دهند، موجب پدید آمدن تنش‌های آبی و خسارات متعدد به دارایی‌های سرمایه‌یی در مقاصد گردشگری می‌شوند.


آدم‌ها و مرجان‌ها

از زمان تصویب کنوانسیون میراث جهانی در سال 1972، تغییرات اقلیمی یکی از عمده‌ترین خطراتی بوده‌اند که این میراث را تهدید کرده‌اند. گرمایش جهانی از سال 1880میلادی تاکنون، موجب شده دمای متوسط کره زمین یک درجه سانتی‌گراد افزایش پیدا کند و بازه زمانی 30ساله مابین سال‌های 1983 تا 2012 هم در طول 1400سال گذشته گرم‌ترین بازه زمانی در نیم کره شمالی بوده‌اند. این حجم از تغییرات می‌توانند نشان‌دهنده آن باشند که میزان خطر تا چه اندازه بالاست. امروزه تقریباً نیمی از تمام صخره‌های مرجانی در جهان در معرض نابودی‌اند. این در حالی است که بنابر تخمین‌ها، بیش از 275میلیون نفر در سراسر جهان در همسایگی مستقیم صخره‌های مرجانی زندگی می‌کنند. صخره‌های مرجانی در دست‌کم 93کشور جهان، یکی از منابع جذب گردشگران‌اند و در 23کشور از این میان، بازدید از صخره‌های مرجانی حداقل 15درصد از تولید ناخالص داخلی کشورها را تشکیل می‌دهد. مرجان‌ها در سراسر جهان به دلیل بالا رفتن دمای آب و اسیدی شدن آنها به‌شدت در معرض خطر قرار گرفته‌اند. حتی با سناریوهای خوشبینانه کنونی برای کاهش میزان افزایش دما تا سال 2030، تا آن زمان 70درصد از صخره‌های مرجانی در جهان در معرض نابودی خواهند بود. افزایش دما اما تنها در آب‌ها رخ نمی‌دهد. افزایش دمای هوا هم موجب پیدایش تغییرات محیطی بسیاری شده است: آب شدن یخ‌ها و یخچال‌های قطبی، فرسایش سواحل، آتش سوزی‌های بیشتر و بزرگ‌تر و بروز تغییرات در برخی اکوسیستم‌ها، همگی نتیجه افزایش دما در کره زمین هستند. از طرفی بسیاری از حیوانات در سایت‌های میراث جهانی در معرض خط قرار دارند. برخی گونه‌ها درجاتی از انعطاف‌پذیری را در مقابل تغییرات اقلیمی از خود بروز می‌دهند، اما برخی دیگر به دلایل مختلف در این مورد آسیب پذیرتر هستند. برخی عوامل هم موجب می‌شود آسیب‌پذیری اینگونه‌های افزایش پیدا کند، مثل از بین رفتن زیستگاه‌ها، از بین رفتن کیفیت آنها و نیز تکه‌تکه شدن آنها. برای اجتناب از این اتفاق، باید به سرعت برای گسترش و مدیریت مرزهای اکوسیستم‌ها کاری کرد. به عنوان مثال باید راهی پیدا کرد تا مناطق حائل میان اکوسیستم‌های انسانی و حیوانی افزایش پیدا کنند.

با این همه، میراث جهانی در اکوسیستم‌ها خلاصه نمی‌شود. بناهای یادبود و ساختمان‌ها نمی‌توانند حرکت کنند و وضعیت آنها به‌شدت به وضعیت منطقه، فرهنگ و شیوه‌های زیست در آن وابسته است. این گروه از میراث جهانی بیشترین آسیب را از افزایش وزش بادهای ویرانگر، سیلاب‌ها، فرسایش ساحلی و اقسام آن می‌بینند. میزان رطوبت در هوا هم می‌تواند به ناپایداری برخی بناها بینجامد. نوسانات دمایی نیز می‌تواند موجب به هم خوردن توازن در تراکم حشرات و موش‌هایی شود که در مواردی به نابودی بناها می‌انجامند. بالا رفتن سطح دریاها به عنوان یکی از کلیشه‌یی‌ترین تصورات و پیامدهای تغییرات اقلیمی، در منطقه‌یی مانند دریایی آدریاتیک هم، موجب شده است که همین حالا ساختمان‌های بسیاری زیر آب بروند. گزارش‌هایی که در فاصله سال‌های 1979 تا 2013 توسط یونسکو تهیه شده‌اند نشان می‌دهند در 77 مورد از گزارش‌هایی که درباره تهدیدات مبتلا به سایت‌های میراث جهان در کشورهای مختلف تهیه شده‌اند، نحوه مدیریت و عوامل نهادی در شمار اصلی‌ترین تهدیدات قرار داشته‌اند. از میان دیگر تهدیدهای مندرج در این گروه هم می‌توان به مناقشات مرزی، مسائل قانونی و موضوعات مربوط به حکومت‌ها و کمبود منابع مالی و انسانی اشاره کرد.

مشاهده صفحات روزنامه

ارسال نظر