گروه اقتصاد اجتماعی| مهدی کریمیان|
در گزارش مشترک سازمان ملل و پلیس بین‌الملل اعلام شد، جرایم محیط‌‌زیست در رتبه چهارمین جرم پر سود جهان خطری برای امنیت و منابع طبیعی به شمار می‌رود. به گزارش تعادل به نقل از گاردین پولی که در صنعت بازار سیاه جرایمی از قبیل قاچاق عاج فیل، تجارت چوب و تخلیه زباله‌های سمی در طبیعت وجود دارد از سال 2014 با رشد 26درصدی، به 91میلیارد دلار تا 258میلیارد دلار رسیده است.
جرایم محیط‌‌‌‌‌زیستی بدل به چهارمین تجارت غیرقانونی پر سود شده است. تجارت مواد مخدر، جعل و تقلب و قاچاق انسان در رده‌های اول تا سوم دارند.
تاثیرات این جرایم بر محیط‌‌زیست در برخی موارد بسیار تاسف بار است. تنها در یک دهه اخیر بیش از یک چهارم جمعیت فیل‌های افریقا به خاطر عاجشان کشته شده‌اند.
تقریبا تمامی تلاش‌های جامعه جهانی برای مبارزه با این قبیل جرایم به دلیل نبود قوانین شفاف و قاطع، نیروهای امنیتی ناکارامد، فساد و کسری بودجه خنثی می‌شوند. در گزارش مشترک سازمان ملل و اینتر پل بر تصویب قوانین جدید، وضع تحریم‌های داخلی و بین‌المللی، ایجاد اختلال در پناهگاه‌های امن مالیاتی در خارج از کشور‌ها و افزایش بودجه مبارزه با جرایم
تاکید شده است.
دبیرکل اینتر پل، یورگن استاک، می‌گوید: «رشد جرایم محیط‌‌زیست به‌شدت سیر سعودی دارد. پیچیدگی ارتکاب به اینگونه جرایم نیازمند عکس‌العمل چند وجهی و پشتیبانی و همکاری سازمان‌های بین‌المللی است.»دبیرکل برنامه محیط‌‌زیست ملل متحد، آشیم استاینر، در این مورد می‌گوید: «مبالغ هنگفتی که از راه این جرایم تولید می‌شود گروه‌های جنایتکار بین‌المللی را سر پا نگه می‌دارد. کشورهای جهان باید با هم متحد شوند و اقداماتی فوری برای ریشه کن کردن این جرایم انجام دهند.»
تخمین 91میلیارد دلار تا 258میلیارد دلار مربوط به سال جاری است که رشد 26درصدی نسبت به سال 2014 را نشان می‌دهد.
همچنین از سال 2006 رشد 5 تا 7درصدی در میزان جنایت‌هایی مانند شکار غیرقانونی حیوانات، قاچاق حیوانات، تجارت چوب، سرقت مواد معدنی و تخلیه زباله‌های سمی در طبیعت اتفاق افتاده است. در نتیجه ارزش صنعت بازار سیاه به دو تا سه برابر میزان اقتصاد جهانی رسیده است.
هزینه 30میلیون دلاری آژانس‌های بین‌المللی
جرایم محیط‌‌‌‌‌زیستی اصطلاحی است که به مجموعه‌یی از رفتارهای غیرقانونی که به محیط‌‌زیست صدمه می‌زنند گفته می‌شود.
آژانس‌های بین المللی تنها سالی 20 تا 30میلیون دلار برای مقابله با این جرایم هزینه می‌کنند. این رقم در مقابل میزان درآمد گروه‌های مجرم که معمولا با قاچاقچیان مواد مخدر، گروه‌های تروریستی و شبکه‌های سازمان یافته جرم و جنایت همکاری دارند بسیار ناچیز است.
در تانزانیا، بیش از 3هزار فیل در هر سال کشته می‌شوند و رقمی که از فروش عاج این تعداد فیل به دست می‌آید بیش از5 برابر بودجه‌یی است که دولت این کشور برای حفظ حیات وحش غنی خود هزینه می‌کند.
اینترپل سعی دارد همکاری و ارتباط مناسب و موثر‌تری را بین سازمان‌های مبارزه با جرم و جنایت در سرتاسر جهان برقرار کند. اما بسیاری بر این باورند که تمرکز بیشتری در زمینه سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت جهت از بین بردن گروه‌های سازمان یافته خلاف کار نیاز است.
رویکرد اینتر پل در سال‌های اخیر بیشتر به سمت انجام عملیات‌های کنترل بوده است. این عملیات اقداماتی مانند ردیابی بارهای قاچاق، نظارت ماهواره‌یی بر راه‌های اصلی حمل و نقل و تحلیل اطلاعات زنجیره‌یی کالاها جهت یافتن راه‌های ورود اجناس قاچاق به بازار را در بر می‌گیرند.
دیویت استیوارت، رییس بخش اطلاعات جنایی اینتر پل می‌گوید: « این یک مشکل فزاینده است. اجرای قانون در این بخش بسیار سخت است. درامد ناشی از این جرایم نزدیک به 10 هزار برابر هزینه‌یی است که برای مبارزه با آن می‌شود. میان سود گروه‌های سازمان یافته جرم و جنایت و منابعی که برای اجرای قانون و پیگرد مجرمین وجود دارد نیز همین اختلاف دیده می‌شود.»
وی اضافه کرد: «سرمایه‌گذاری بیشتر، حمایت و افزایش ظرفیت‌ها برای کمک به افسران این سازمان نیاز است. افسرانی که هر روز بیشتر از روز قبل با گروه‌های مسلح و جرایم بزرگ‌تر سر و کار دارند.»
جرایمی با ارزش مالی کمتر اما با تاثیر سریع‌تر، مانند قاچاق اسلحه معمولا توجهات و هزینه‌های بیشتری را به سمت خود میکشانند در حالی که جرایم محیط‌‌‌‌‌زیستی تاثیرات بعضا مخربانه‌تر و شدیدتری بر جامعه دارند. تخریب اکو سیستم‌ها می‌تواند به اندازه جنگ، مهاجرت دسته جمعی و تخریب محل زندگی انسان‌ها روی آنها اثرات مخرب جسمی و روانی بگذارد.
ابراهیم تیاوا، قائم مقام برنامه محیط‌‌زیست ملل متحد، می‌گوید: «در بیشتر موارد، مجرمان جوامع فقیر و آسیب پذیر را هدف قرار می‌دهند که حتی برای سیر کردن شکم خود با مشکل مواجه هستند و آنها را به عضویت گروه خود در می‌آورند. باید از طریق بالا بردن کیفیت زندگی و حفظ محیط‌‌زیست با این فرآیند مقابله کنیم. بهترین راه برای بالا بردن کیفیت زندگی افراد فقیر در این مناطق رشد اکوتوریسم و کشاورزی است.»
برنامه محیط‌‌زیست ملل متحد از افراد معروف مانند یحیی توره و نیمار جونیور بازیکنان فوتبال کمک گرفته است تا کمپین حیات وحش برای زندگی را معرفی و اجرایی کند. هدف این کمپین آگاهی بخشی و جذب حمایت‌های عمومی نسبت به مشکلات حیات وحش است. آگاهی نسبت به مسائل محیط‌‌زیست در حال افزایش است. اما سرعت رشد جرایم محیط‌‌‌‌‌زیستی بیشتر است.
