گروه جهان|
فرا رسیدن بیست و هفتمین سالگرد جنبش دانشجویی سال 1989 در پکن پایتخت چین موجب شد تا تدابیر امنیتی شدیدی در این شهر برقرار شود. بر اساس گزارش رسانه‌های داخلی چین، حضور ماموران امنیتی و پلیس چین روز شنبه در اطراف میدان «تیان‌آن‌من» بزرگ‌ترین میدان جهان که محل شکل‌گیری این جنبش در قلب پایتخت چین بود، کاملا محسوس است.
این در شرایطی است که گشت‌های خیابانی در شهر پکن که 23میلیون نفر جمعیت دارد، نسبت به روزها و هفته‌های اخیر بسیار چشمگیر است و در یک هفته گذشته بارها بالگردهایی بر فراز شهر به پرواز درآمده‌اند. این تدابیر امنیتی در شرایطی اعمال می‌شود که امریکا به‌شدت چین را در این زمینه تحت فشار گذاشته و وزارت امور خارجه آن کشور اعلام کرده است که دنیا نباید این جنبش دانشجویی را از یاد ببرد.
جوی خون در پکن
«ما 200هزار نفر را در مقابل 20سال ثبات حکومت قتل عام می‌کنیم!». این گفته‌یی از دِنگ شیائوپینگ، از رهبران وقت حزب کمونیست چین در جریان سرکوب جنبش دانشجویی چهارم ژوئن ۱۹۸۹ است. چنین شد که میدان تیان‌آن‌من پکن شاهد به خاک و خون کشیده شدن هزاران دانشجوی معترض چینی، توسط تانکها و سربازان ارتش چین شد. در سال 1989 هزاران دانشجو، خبرنگار و شهروند عادی در میدان تیان‌آن‌من پکن تجمع کردند تا اصلاحات سیاسی را مطالبه کرده و اعتراضات دموکراسی‌خواهانه‌یی را برگزار کنند. در دو روز (سوم و چهارم ژوئن) براساس گزارش‌ها و منابع گوناگون، صدها و حتی شاید هزاران تن از معترضان تجمع کرده در میدان تیان‌آن‌من با مداخله سربازان و تانک‌های ارتش چین کشته شدند. با گذشت سال‌ها از آن زمان هنوز خانواده‌های سرمداران این جنبش تحت نظر هستند و بعضی نیز در حصر به‌سر می‌برند. به همین خاطر این موضوع در چین از حساسیت بالایی برخوردار است و هرگونه مراسمی برای آن؛ چه به شکل خصوصی و چه به شکل عمومی ممنوع است. روزنامه «ساوت چاینا» از هنگ‌کنگ روز شنبه در گزارشی نوشت که «در جریان سرکوب آن جنبش توسط ارتش چین در همان سال نزدیک به یک‌هزار نفر کشته
شده‌اند.» تارنمای «ژاپن تودی» نیز در این باره نوشت که سخن گفتن آزادانه از این جنبش در چین هنوز یک تابو محسوب می‌شود و مردم برای صحبت در این مورد آزاد نیستند. بر اساس همین گزارش این موضوع در چین از حساسیت بالایی برخوردار است و برگزاری هرگونه مراسمی در این ارتباط؛ چه به شکل خصوصی و چه به شکل عمومی ممنوع است. بر اساس گزارش ژاپن‌تودی، چندین نفر در هفته گذشته در شرایطی که لباس‌های مخصوصی به تن داشتند و در اطراف میدان تیان‌آن‌من اجتماع کرده بودند، دستگیر شده‌اند. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز درباره جو این میدان در سالگرد برگزاری مراسم گزارش داد که مقامات چینی، خبرنگاران این خبرگزاری را در محل این میدان متوقف کرده و پس از فیلمبرداری از این خبرنگاران آنها را مجبور به ترک این منطقه کردند. همچنین براساس گزارش این خبرگزاری، نیروهای پلیس اقدام به بررسی مدارک شناسایی و کیف هر کسی کردند که روز شنبه قصد ورود به اطراف میدان بزرگ تیان‌آن‌من، واقع در مرکز پکن را داشت.
یادآوری‌هایی خارج از چین
اگرچه در چین شرایط برای برگزاری مراسم مهیا نیست اما هنگ‌کنگ و تایوان که محل پناهندگی چندین تن از رهبران سابق جنبش معترض دانشجویی هستند، برای برگزاری مراسم خود را آماده کرده‌اند. بر اساس گزارش‌ها بسیاری از هنگ‌کنگی‌های حامی دموکراسی به طرفداری از این جنبش و در گرامیداشت این سالگرد، در چهار منطقه ازجمله دو دانشگاه چین و هنگ‌کنگ در این منطقه تجمع کرده و به یاد قربانیان آن حادثه شمع روشن کردند. همچنین با نزدیک شدن سالروز این واقعه وزارت امور خارجه امریکا خواهان تحقیقات کامل و عمومی درباره کشته‌ها، بازداشتی‌ها یا مفقودی‌های تظاهرات مذکور شد. همچنین دولت جدیدی که در تایوان قدرت را در دست گرفته نیز از چین خواسته است تا واقعیت این جنبش را درک کرده، با آن کنار بیاید و آن را مصداقی از دموکراسی بداند. دولت چین هنوز به بیانیه امریکا و اظهارات شورای امور چین در دولت تایوان درخصوص این جنبش واکنشی نشان نداده است، چراکه این کشور هر سال از دولت‌های غربی به‌خصوص امریکا می‌خواهد که به بهانه حمایت از دموکراسی و این جنبش در امور داخلی پکن مداخله نکند.
سالگرد یک اتفاق مگو
«اکونومیست» نیز در سالگرد این روز و روند تاثیر آن بر زندگی امروز چینی‌ها نوشت: «در خارج از چین نام میدان تیان‌آن‌من به یکی از نمادهای تاریخ مدرن چین تبدیل شده است اما در داخل خاک چین مردم چیز زیادی از این واقعه نمی‌دانند. دولت چین که کنترل اینترنت را در دست دارد جست‌وجوی این واژه را به هر ترتیبی ممنوع کرده است. تا جایی که حتی 4سال پیش، سانسور شدن کلیدواژه «بورس شانگهای» در این روز باعث شد تا بورس این کشور 64.86 واحد سقوط کند.» براساس گزارش اکونومیست هنگ‌کنگ، تنها قسمتی از خاک چین است که آزادی و استقلال لازم و کافی برای برگزاری سالگرد این اتفاق را دارد. اما در این کشور نیز برخی تمام تلاش خود را به کار خواهند بست تا از روند برگزاری این سالگرد پیشگیری کنند. یک گروه طرفدار دموکراسی در هنگ‌کنگ تلاش کردند تا در طبقه پنجم یک ساختمان اداری در مرکز شهر موزه‌یی به یادبود این اتفاق ایجاد کنند. ازجمله وسایل موجود در موزه «چهارم ژوئن» هنگ‌کنگ، کلاه یک دانش‌آموز چینی است که با گلوله سوراخ شده و دیگری مجسمه‌یی گچی از الهه دموکراسی است. صاحبان این ساختمان اداری از وجود این موزه در ساختمان‌شان ناراضی هستند تا جایی که سعی کردند این نارضایتی را با ثبت هویت بازدید‌کنندگان از این موضوع نشان دهند. روند ثبت هویت دست آخر چینی‌های کنجکاو را مجاب کرد تا از خیر دیدن این موزه بگذرند. با این‌همه تحلیل‌ها در داخل چین و نیز در میان معترضان از این واقعه، در حال تغییر است.
