گروه جهان|
«اساس حکومت بنیامین نتانیاهو که بر ترس و ارعاب بنا شده با انتخاب آویگدور لیبرمن به عنوان وزیر دفاع (جنگ) به روزهای پایانی خود نزدیک میشود.» این بخشی از سخنان افراییم هالوی، رییس سابق موساد در گفتوگو با الجزیره است.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر تندروی اسراییل، با چالشهای جدی در حوزه سیاست داخلی و خارجی روبه رو شده است. علاوه بر این چالشها، اتهامهای پی در پی مبنی بر سوءاستفاده خانواده وی از منابع دولتی اعتبار وی را در سرزمینهای اشغالی بهشدت تحت تاثیر قرار داده است. تا جایی که المانیتور نوشته در تمام تلآویو هیچ مقام ارشد سیاسی و نظامی را پیدا نمیکنید که معتقد باشد دولت اسراییل در حال حاضر در مسیر درستی حرکت میکند و دولت در دست فرد مناسبی است.
ادای سوگند آویگدور لیبرمن، یکی از تندروترین شخصیتهای سیاسی اسراییل، به عنوان وزیر جنگ نه تنها به هفتهها تنش سیاسی در تلآویو پایان نداد بلکه آتش انتقادها از نتانیاهو را بهشدت تندتر کرد. این انتخاب دولت نتانیاهو را که متهم است راستگراترین دولت در طول تاریخ اسراییل را تشکیل داده بسیار متزلزل کرده است. بطوری که تنها چند روز پس از اعلام این انتصاب، آوی گابی، وزیر حفاظت از محیط زیست، در اعتراض به این اقدام خود از سمت خود استعفا داد و گفت: «فکر نمیکنم که تشکیل یک دولت افراطی کار درستی باشد.»
به گفته ناظران اسراییلی، سخنان وزارت خارجه امریکا درباره انتصاب لیبرمن نشان میدهد که ایالات متحده از پیامهای اطمینان بخش نتانیاهو و لیبرمن متقاعد نشدهاند. این ناظران معتقدند که پیام منفی امریکا در قبال کابینه جدید از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ بهویژه درسایه این حقیقت که کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه هفته آینده گزارش خود را درباره رکود سیاسی بین اسراییل و تشکیلات خودگردان و وضعیت اراضی اشغالی صادر خواهد کرد.
به گفته منابع مطلع، رهبران اسراییل این روزها در بیم و امید انتشار طرح صلح امریکایی ـ فرانسوی هستند. گزارشی که با مشارکت کارشناسان فرانسوی و امریکایی در دو سال گذشته تدوین شده و در نگارش آن با شخصیتهای میانهروی اسراییلی و فلسطینی مشاوره شده است. منابع امریکایی گفتهاند که براساس این طرح که قرار است به شورای امنیت سازمان ملل ارائه شود، فلسطین بر اساس مرزهای 1967 به رسمیت شناخته خواهد شد.
گذشته از انتقاد تلویحی ایالات متحده که ورود شخصی چون لیبرمن به کابینه اسراییل را سوال برانگیز خوانده بود، یکی از کشورهایی که بهشدت از این انتصاب انتقاد کرد مصر بود. گفته شده، عبدالفتاح السیسی که در تلاش است تا کنفرانس مذاکرات صلح را در قاهره برگزار کند، از انتخاب لیبرمن بهشدت عصبانی شده است. یک منبع مطلع گفته، نتانیاهو در تماس تلفنی با رییسجمهوری مصر بار دیگر بر تعهدات گذشته خود به قاهره تاکید کرده است. المانیتور مینویسد: به گفته دیپلماتهای غربی، نتانیاهو یک تعهد دوجانبه به السیسی داشته است: یکی انجام اقداماتی که نشاندهنده تعهد اسراییل به طرح تشکیل دو دولت است و دیگری، به رسمیت شناختن طرح 2002 اعراب به عنوان اساسی برای مذاکرات صلح. به گفته این منابع، مصر نیز متعهد شده که به همراه دیگر کشورهای عربی و با حضور اسراییل، کنفرانس بینالمللی را در قاهره تشکیل دهد که گامی بلند برای آغاز مجدد مذاکرات صلح خواهد بود.
المانیتور مینویسد: «این نخستینبار نیست که نتانیاهو وعده شرکت در مذاکرات صلح را داده است. او پیش از این نیز بارها همین وعده را به افراد بسیاری داده بود اما هرگز به آن عمل نکرده است. با این حال آنچه شرایط را اینبار کمی متفاوت کرده وضعیت بسیار متزلزل نخستوزیر تندروی اسراییل در داخل و جامعه بینالملل است.»
احتمالا نتانیاهو برای حرکت رو به جلو در برابر این طرح و همچنین شانه خالی کردن از زیر بار فشار انتصاب لیبرمن است که با تکرار مواضعی که سال گذشته نیز مطرح کرده بود، گفته است: «طرح صلح عربی شامل عناصر مثبتی است که میتواند به احیای مذاکرات با فلسطینیها کمک کند.»
خبرگزاری رویترز گزارش داده، نتانیاهو پس از سوگند یاد کردن آویگدور لیبرمن گفته است: «تمایل داریم با کشورهای عربی بر سر تجدیدنظر روی این طرح گفتوگو کنیم تا تغییرات دیپلماتیک را در منطقه از سال2002 نشان دهد اما توافق حول راهکار دو دولتی برای دو ملت را شامل شود.»
پیشتر نیز اعلام شده بود کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، اردن و مصر میخواهند بر سر تغییرات مورد درخواست تلآویو درباره طرح صلح عربستان گفتوگو کنند تا مذاکرات بین تشکیلات و کابینه احیا شود. شبکه 10اسراییل خبر داد که کشورهای عربی پذیرفتهاند در ازای توافق سازش، رویکردشان در برابر اسراییل را تغییر دهند. طرح صلح عربستان برای نخستینبار در سال2002 ارائه شد که برای دومین بار نیز سال2007 از سوی اتحادیه عرب در نشستی اعلام شد. این طرح تاکید میکند در صورت عقبنشینی اسراییل از کرانه باختری، 22کشور عربی روابط خود را با این رژیم به حالت عادی برگردانند.
اما حتی تن دادن به مذاکرات صلح هم نخواهد توانست به نتانیاهو کمک کند. افرادی که از نزدیک با دولت اسراییل در ارتباط هستند اذعان دارند که شرایط او امروز به مراتب وخیمتر از روزهایی است که آریل شارون تجربه کرده است. چالشهای متعدد داخلی و خارجی و اتهامهای سنگین فساد که اعتبار او را بهشدت تحت تاثیر قرار داده بنیامین نتانیاهو را به روزهای پایان حیات سیاسیاش نزدیک کرده است.