فروش تراکم در بیشتر سال‌ها بیش از ۹۰درصد درآمد مالیاتی شهرداری تهران را تامین کرده است اما رکود ساخت‌وساز در تهران باعث شده از سال ۸۶ این رقم به کمتر از ۵۰درصد برسد.
حمیدرضا محملی، مدیر برنامه‌ریزی اقتصادی مرکز مطالعات شهرداری تهران در این باره به تسنیم گفت: پروانه‌های ساختمانی در تابستان 93 نسبت به فصل گذشته 6/33درصد و نسبت به تابستان 92، 1/62درصد کاهش یافته است و در بهار 94 نسبت به فصل گذشته 6/7درصد و در تابستان امسال نسبت به تابستان 93، 4/2درصد کاهش یافته است. این موضوع نشان می‌دهد عوارضی که می‌گیرند، به نسبت زیاد با ساخت‌وساز و توسعه شهر در ارتباط است و این عوارض به‌شدت کاهش یافته است.
مهم‌ترین پایه‌های درآمد پایدار شهرداری‌ها مالیات بر ارزش افزوده، عوارض نوسازی، کمک‌های دولتی و سازمان‌های دولتی است؛ مورد سوم که سال‌هاست محقق نمی‌شود. عوارض نوسازی هم که وصول می‌شود در مقایسه با درآمدی که پیش‌بینی می‌شود با فیش‌های نوسازی اصلا قابل مقایسه نیست، چون ضمانت اجرایی کافی ندارد. به‌طور متوسط 70درصد درآمد پایدار شهرداری‌های تهران از مالیات بر ارزش افزوده تامین می‌شود.
فروش تراکم که کمتر از 15درصد درآمد مالیاتی شهرهای بزرگ است در بیشتر سال‌ها بیش از 90درصد درآمد مالیاتی شهرداری تهران را تامین کرده است. برای همین همواره به دلیل رکود بخش مسکن و کاهش ساخت‌وساز در تهران شهرداری بامشکل کمبود درآمد روبه‌رو شد. به‌طور مثال از رکود سال 86 به بعد نسبت درآمد تراکم‌فروشی به کمتر از50درصد کاهش یافته است.
درآمد مهم دیگر شهرداری تهران از سال 78 و با اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده به دست آمد تا جایی که سالانه در حدود هزارمیلیارد تومان شهرداری از این محل درآمد داشته است. درآمد حاصل از اموال و فروش خدمات و دریافت جریمه در بسیاری سال‌ها نسبتی مشابه شهرهای بزرگ داشته است. اگرچه در سال‌های اخیر به 18درصد رسیده است.
شاید مهم‌ترین تغییر در ترکیب درآمدی شهرداری در دهه اخیر گرفتن وام و کمک باشد. این نوع درآمدها تا 10سال قبل ناچیز بود اما الان بیشتر از 20درصد درآمد شهرداری را تشکیل می‌دهد.
نکته قابل توجه این است که با وجود اینکه طی سال‌های 90 تا 94 رکود نسبی در ساخت‌وساز ایجاد شده است و شهرداری هم منابع جدید درآمدی برای خودش پیدا کرده اما همچنان تراکم‌فروشی مهم‌ترین منبع درآمد شهرداری تهران بوده و این موضوعی است که چهره شهر تهران را در چند دهه گذشته دستخوش تغییراتی جدی کرده است.
مهدی پندار، مدیرکل برنامه و بودجه شهرداری تهران اعلام کرد: گزارش هفته چهل‌وچهارم از بررسی تحقق درآمد شهرداری تهران در سال94، نشان می‌دهد که 12هزار و 670میلیارد تومان از بودجه محقق شده است که به معنای تحقق 87.5درصد درآمد بودجه شهرداری تهران نسبت به برنامه در سال94 است.
به هر ترتیب شهر باید با درآمدی اداره و ساخته شود که در دنیا به درآمد پایدار معروف است. درآمد پایدار یعنی چه؟ درآمدی که به کیفیت زندگی شهرنشینی صدمه نزند چه در شهرداری و چه بین مردم.
در دنیا شهرها اصولاً از طریق عوارضی که بسته می‌شود احداث می‌شوند، نه از طریق شهرفروشی. متاسفانه در تهران اینگونه نیست. در تهران می‌بینیم که 80درصد درآمد، از طریق شهرفروشی به دست می‌آید. 20درصد درآمد پایدار است. حال آنکه باید برویم به سمت اینکه درآمد شهر را براساس قوانینی که درآمد پایدار در آن نقش دارد اداره کنیم.
