با پیگیری‌های مکرر مسوولان عالی اجرای حج همچنین اعزام چند باره هیات سازمان حج و زیارت به عربستان برای تسهیل مشکلات جهت اعزام حجاج ایرانی به بیت‌الله الحرام، روز یک‌شنبه آخرین ضرب‌الاجل اعلامی ایران به مقامات سعودی به پایان رسید و درنتیجه آن طی بیانیه‌یی ازسوی سازمان حج و زیارت اعلام شد که مراسم حج امسال برگزار نمی‌شود. در همین راستا دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان درباره بخشنامه سازمان حج و زیارت و لغو مراسم حج ابراهیمی در سال95 اظهار داشت: مسوولان سازمان حج از همه عوامل داخلی و خارجی که می‌توانست اثربخش باشد استفاده کردند اما خاندان سلمان اجازه نداد ایرانی‌ها امسال مانند هر سال با حفظ عزت و کرامت به انجام حج بپردازند. امیدواریم این موضوع درس عبرتی باشد تا سال آتی دولت سعودی از این اقدام تفرقه‌برانگیز دست بردارد و حرمین شرفین را دچار آلودگی و تفرقه که به نوعی تبعیت از سیاست‌های خصمانه رژیم‌صهیونیستی علیه دولت ایران است، نکند.
تفاهمنامه یک‌طرفه عربستان
سعید اوحدی رییس سازمان حج و زیارت یک روز پس از انتشار بیانیه این سازمان در گفت‌وگویی دلایل به نتیجه نرسیدن مذاکرات زوایای ناگفته این ماجرا را اعلام کرد. سعید اوحدی در این مورد اظهار داشت: سعودی‌ها 11بند تحکم‌آمیز به تفاهمنامه امسال اضافه کردند که دولت ایران حاضر به امضای آن نشد. وی آورده است که تفاهمنامه پیشنهادی عربستان کاملا یک‌طرفه بود و روح تفاهمنامه‌های قبلی در آن جریان نداشت. برداشت ما این بود که اگر دولت عربستان اعتقاد دارد حج از مسائل سیاسی جداست، پس چرا چنین تفاهمنامه‌یی را آن هم با تاخیر و با اعمال محدودیت، تنظیم می‌کند؟ ما به آنها متذکر شدیم که استفاده از ناوگان هوایی داخلی حق زائران ایرانی است و قانع کردن طرف سعودی حدود سه ساعت و نیم زمان برد.
همچنین درخصوص صدور ویزا نیز وزارت حج عربستان هیچ اراده‌یی نداشت و در دور نخست مذاکرات، صراحتا اعلام کرد که باید با وزارت خارجه‌شان هماهنگ کند و تاکید کرد راهکاری تبیین نکرده‌اند. این نشان می‌داد که عربستان اراده جدی برای نپذیرفتن زائران ایرانی داشت و می‌خواست با خریدن زمان، مانع حج ایرانی‌ها شود.
جلوگیری از نصب پرچم ایران
اوحدی افزود: متقاعد کردن سعودی‌ها درباره اصلاح بند ویزا، در جلسه‌یی هفت، هشت ساعته اتفاق افتاد. باید این موضوع را درنظر گرفت که تکمیل نرم‌افزار ویزا بسیار پیچیده است. فقط یک ماه باید وقت گذاشت تا اطلاعات 20قرارداد حج در آن سیستم ثبت شود تا نهایتا ویزاها صادر شود. ازسوی دیگر ممنوعیت نصب پرچم جمهوری اسلامی ایران در ساختمان‌های مورد استفاده زائران ایرانی همچنین در مسیر حرکت زائران، یکی از بندهای منفی این تفاهمنامه بود. این درحالی است که ما پیشنهاد داده بودیم در مسیرهای پرازدحام، تابلوهای اطلاع‌رسانی مزین به پرچم ایران نصب شود تا هدایت زائران در چنین مناطقی به‌درستی و با رفع مشکلات قبلی صورت گیرد. وی ادامه داد: اعمال محدودیت در تعداد درمانگاه‌های ایران در عربستان هنگام موسم حج، اعمال محدودیت در انتقال دارو برای استفاده زائران ایرانی در عربستان، اعلام جزییات اطلاعات پزشکان ایرانی اعزامی به حج همچنین تعیین ظرفیت برای پزشکان، بند منفی دیگر این تفاهمنامه بود که واکنش صریح ما را در پی داشت.
ماجرای مچ‌بندهای الکترونیکی
رییس سازمان حج و زیارت گفت: دولت عربستان از ما خواست اسامی اعضای بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت که به حج اعزام می‌شوند را به همراه پست اجرایی و سوابق آنها اعلام کنیم. ما می‌خواهیم حج انجام بدهیم و ساختار تشکیلاتی حج ایرانی‌ها ما هستیم، پس ما (سازمان حج و بعثه) تصمیم می‌گیریم چند نفر برای انجام امور و عملیات به حج بروند.
او همچنین درباره دستور عربستان برای استفاده زائران ایرانی از «مچ‌بند الکترونیکی»، توضیح داد: متاسفانه رسانه‌های ایرانی به موضوع دستبند، درست نپرداختند. خود سازمان حج استفاده از چنین دستبندی را به‌عنوان جایگزین کارت‌های PVC که در فاجعه منا مخدوش و شناسایی زائران را دشوار کرد پیشنهاد کرده بود، ولی مساله آنجا بود که دولت عربستان صراحتا اعلام کرد این مچ‌بندها را خودش طراحی می‌کند و به ایران اجازه نمی‌دهد طرح خود را اجرا کند.
توهین سعودی‌ها به قرآن‌های حجاج ایرانی
اوحدی همچنین افزود: سعودی‌ها تاکید کردند که زائران ایران حق برگزاری هیچ مراسمی را در اماکن عمومی ندارند. سال گذشته نیز باوجود موافقت وزیر حج عربستان در لحظه آخر اعلام کردند که ایرانی‌ها حق برگزاری دعای کمیل را ندارند. من به وزیر وقت عربستان اعلام کردم که مشکل سعودی‌ها دعای کمیل نیست، مساله آن است که سعودی‌ها مذاکرات حج را 5ماه به تاخیر انداختند و برای نرسیدن مهمان به خانه، مانع‌تراشی کردند.
وی ادامه داد: همچنین سال گذشته 40مورد دستگیری به بهانه‌های واهی صورت گرفت، البته زائران ایرانی بعد از دو، سه روز آزاد شدند که عربستان به‌خاطر آن عذرخواهی هم نکرد، اما در هر حال وجود امکانات کنسولی، تضمینی برای تامین امنیت زائران است. در سال‌های گذشته شاهد برخوردهای ناشایستی ازسوی سعودی‌ها بودیم. آنها قرآن‌های زائران ایرانی را می‌گرفتند و بارها شاهد بودیم که این قرآن‌ها را پرت می‌کردند. اوحدی افزود: در نیروهای امنیتی تحمل وجود ندارد. سال گذشته 150لپ‌تاپ را از زائران ایرانی جمع کردند و اگرچه آنها را روز بعد تحویل دادند، اما این نوعی توهین است که نمی‌توان تحمل کرد
و معتقدیم این کارها جز اذیت کردن زائران، معنی دیگری ندارد.
عربستان در مذاکرات ادب سیاسی را رعایت نکرد
رییس سازمان حج و زیارت در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: عربستان در دور اول مذاکرات به هیچ‌وجه ادب سیاسی و پذیرایی از هیات سیاسی ایران را رعایت نکرد. وقتی آنها با یک هیات رسمی و سیاسی این‌طور رفتار می‌کنند، قطعا می‌توان پیش‌بینی کرد که با زائران ایرانی در حج چگونه برخوردی خواهند داشت. وقتی در مذاکرات، دیه جان‌باختگان منا و وعده دولت عربستان در این باره یادآوری شد و خواستیم این موضوع در قراردادی ذکر شود تا سازمان حج با پلیس سعودی برای پیگیری دیه ارتباط برقرار کند، آنها در پاسخ گفتند «به این موضوع بعد از دیه جرثقیل رسیدگی می‌شود و لازم است مسائل امنیتی را با وزارت کشور هماهنگ کنیم.»
وی گفت: متاسفانه به صورت هدفمند با پشتیبانی بعضی دستگاه‌های سعودی اتفاقاتی می‌افتد. ما در مذاکرات اخیر، توهین و جسارت امام جمعه سعودی‌ها را به وزارت این کشور منتقل کردیم که با این توجیه مواجه شدیم «تصرفات شخصی است!» اوحدی همچنین در پایان اعلام کرد که 6هزار نفر از 17هزار نفری که برای حج واجب ثبت‌نام کرده‌اند از این مراسم انصراف داده‌اند که همین امر نشان‌دهنده دغدغه مردم است.
