گروه جهان
اجلاس سالانه سران «گروه هفت» پنج‌شنبه (امروز) در ژاپن آغاز شد. کندی رشد اقتصادی چین، مناقشات مرزی منطقه و احداث جزایر مصنوعی توسط چین در دریای جنوبی، بحران اقتصادی ژاپن و کاهش دادن ارزش ین از جمله موضوعاتی است که قرار است در این نشست مطرح شود.
به گزارش رویترز، برخی کارشناسان معتقدند توکیو و واشنگتن درصدد هستند گام‌های جدی را در راستای محدود کردن نقش چین در منطقه بردارند. به همین دلیل اقدام گروه هفت در بررسی شکایت فیلیپین در دادگاه‌های بین‌المللی در مورد مالکیت در دریای جنوبی را اقدامی زیرکانه از جانب ژاپن برای اعمال فشار بیشتر بر پکن ارزیابی می‌کنند، اقدامی که قطعا خشم پکن را به دنبال خواهد داشت.
همچنین ازجمله مسائل مهم دیگری که مورد بحث قرار خواهد گرفت، مساله ارزش ین است که در ماه‌های اخیر جنگ لفظی هم میان امریکا و ژاپن ایجاد کرده است. ژاپن در پی افزایش اخیر ارزش پول خود در برابر ارزهای رقیب اعلام کرده است که نخواهد گذاشت ارزش ین افزایش یابد و برای پایین نگه‌داشتن آن دخالت خواهد کرد. وزرای 7 کشور صنعتی جهان در روزهای پیش از شروع رسمی نشست، نسبت به دخالت در ارزش پول هشدار دادند و گفتند که دخالت در بازار، نوسان و بی‌نظمی را در بازار به همراه خواهد داشت که به نوبه خود، رشد و فعالیت‌های اقتصادی را تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.
پایین بودن ارزش ین در برابر ارزهای رقیب به ویژه دلار و یورو، کالاهای صادراتی ژاپن را در بازارهای جهانی رقابت‌پذیر می‌کند. وزرای نشست سران هفت کشور صنعتی جهان معتقدند که دخالت در بازار ارز و اجتناب از واگذاشتن تعیین نرخ ارز در بازار، مخالف اصول این گروه نیز است. برخی دیگر از تحلیل‌ها می‌گویند که شینزو آبه در این نشست قصد دارد که برای برنامه‌های اقتصادی خود حمایت جست‌وجو کند.
در کنار اهمیت مسائل اصلی این اجلاس، نباید از حواشی آن نیز چشم پوشید؛ از مدت‌ها پیش از آغاز اجلاس گروه هفت و البته در طول اجلاس وزرای خارجه کشورهای این گروه در ژاپن در ماه آوریل، انتظار می‌رفت که مقامات امریکایی برای نخستین‌بار در تاریخ، بابت جنایات ایالات متحده در طول جنگ جهانی دوم علیه ملت ژاپن و بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی، از دولت و ملت ژاپن عذرخواهی کنند. با این حال نه‌تنها جان کری در سفر به ژاپن در ماه آوریل بابت این اتفاق از ژاپنی‌ها عذرخواهی نکرد، بلکه باراک اوباما نیز در روزهای گذشته اعلام کرد که از ملت و دولت ژاپن بابت بمباران اتمی هیروشیما و ناکازاکی عذرخواهی نخواهد کرد
معاهده پایان آزمایش تسلیحات هسته‌ای
هیستوری نیوز نت‌ورک نیز با اشاره به سفر پرحاشیه اوباما به ژاپن می‌نویسد: با دیدار این هفته رییس‌جمهور ایالات متحده از هیروشیما تاریخ ساخته می‌شود. باراک اوباما تنها رییس‌جمهور در مسند قدرت است که به شهری سفر می‌کند که نخستین بمباران اتمی امریکا در خلال جنگ جهانی دوم رخ داده است. به گزارش ایسنا، رییس‌جمهوری ایالات متحده باید از این فرصت تاریخی برای ایجاد حمایت لازم برای معاهده جهانی پایان دادن به آزمایش تسلیحات هسته‌یی استفاده کند. معاهده جامع منع آزمایش هسته‌یی کلیدی برای باز کردن درها به سوی آینده‌یی عاری از این بار خردکننده و ترس از تسلیحات هسته‌یی است.
اما هنوز ایالات متحده و برخی کشورهای دیگر این معاهده را تصویب نکرده‌اند. این معاهده نیازمند یک رهبری است تا عملیاتی شود. غیبت ایالات متحده پیشگام انرژی هسته‌یی بسیار چشمگیر است. در حال حاضر ژاپن در این زمینه اقدام کرده است، آنها این معاهده را تصویب کرده‌اند و در حمایت از آن صریح بوده‌اند. ژاپن در سازمان معاهده جامع منع آزمایش هسته‌یی، نقش رهبری را ایفا می‌کند و سعی دارد تا همه کشورها را برای پیوستن به این معاهده مجاب کند.
فومیو کیشیدا، وزیر امور خارجه ژاپن از قول یک بازمانده هیروشیما نقل می‌کند: «تهدید تسلیحات هسته‌یی که با خرد انسان به وجود آمد مساله جدی بقای بشر است که حتی امروز نیز نمی‌تواند نادیده گرفته شود. در سال 1946 موسسه مطالعاتی بمباران استراتژیک ایالات متحده به مطالعه اثرات بمب اتمی پرداخت. در پایان گزارش آنها اینگونه نتیجه‌گیری شد که هیچ استدلال محکم و هیچ تشکیلات بین‌المللی برای صلح بهتر از منظره ویرانی ناکازاکی و هیروشیما وجود نداشته است. به عنوان توسعه‌دهنده و بهره‌بردار از این تسلیحات شوم، کشور ما مسوولیت دارد تا استقرار و اجرای نظارتی و ضمانتی بین‌المللی که از استفاده این تسلیحات در آینده جلوگیری می‌کند را هدایت کند و در این راه هیچ فرد امریکایی نباید از این مسوولیت شانه خالی کند.»
در خلال جنگ سرد آزمایش تسلیحات هسته‌یی توسط هم ایالات متحده و هم اتحاد شوروی بسط یافت که موجب تنش‌های بین‌المللی عمده‌یی شد. رییس‌جمهور دوایت آیزنهاور در دومین دوره ریاست‌جمهوری‌اش به‌شدت تحت تاثیر مشاوران علمی‌اش درباره امکان ممنوعیت آزمایش هسته‌یی و ضرورت آن برای امنیت ملی قرار گرفت.
آیزنهاور در مصاحبه‌یی با والتر کرونکیت در سال 1961 گفت: «دست نیافتن به ممنوعیت آزمایش هسته‌یی در زمره بزرگ‌ترین ناکامی هر حزب، هر کابینه و هر زمان و هر دهه قرار می‌گیرد.» او فکر می‌کرد که برداشتن بار سنگین هزینه هسته‌یی از دوش بشریت بسیار حائز اهمیت است. تلاش‌های آیزنهاور به پیشبرد معاهده محدود ممنوعیت انفجار هسته‌یی در جو زمین، زیر آب و خارج از فضا کمک کرد که در سال 1963 توسط کندی، رییس‌جمهور ایالات متحده امضا شد. این معاهده مورد حمایت جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها قرار گرفت.
اما با وجود اجازه تداوم آزمایش‌های زیرزمینی هسته‌یی این معاهده فقط یک گام کوچک محسوب می‌شد. ایالات متحده در سال 1999 زمانی که بیل کلینتون، رییس‌جمهور ایالات متحده بود فرصت داشت تا معاهده جامع منع آزمایش هسته‌یی را تصویب کند. آنها می‌توانستند برای همیشه راه را برای آزمایش هسته‌یی ببندند. معاون پیشین آیزنهاور و مشاور برجسته امنیت ملی ژنرال آندرو گودپاستر در نامه‌یی به کنگره از آنها خواسته تا به‌نفع این معاهده رای دهند. سنا در سال 1999 معاهده جامع منع آزمایش هسته‌یی را رد کرد که باعث ناامیدی و سرخوردگی جهانیان شد.
امروز ایالات متحده و روسیه هر یک هزاران تسلیحات هسته‌یی دارند و چین، هند، پاکستان و دیگر کشورها با تسلیحات هسته‌یی به خوبی تجهیز شده‌اند. این موضوع می‌تواند به رقابت تسلیحاتی بزرگی منجر شود. خطر تروریسم هسته‌یی یا پرتاب تصادفی، خلع سلاح هسته‌یی را هدفی مهم برای همه کشورها می‌کند.
«گلوبال زیرو» برآورد می‌کند که کشورها در طول دهه آینده یک تریلیون دلار برای تسلیحات هسته‌یی هزینه خواهند کرد. زمانی که تا به این اندازه گرسنگی، بیماری و فقر وجود دارد، چگونه می‌توان ریختن پول به پای چنین سلاح‌هایی را توجیه کرد؟ فعالان صلح معتقدند، معاهده جامع منع آزمایش هسته‌یی گامی است که ایالات متحده می‌تواند همین حالا آن را بردارد. سنای تحت فرمان جمهوری‌خواهان می‌تواند رهبری برای ایجاد صلح را نشان دهد و این معاهده را تصویب کند. اوباما رییس‌جمهور امریکا آن را امضا خواهد کرد.
ژاپن خواهان همکاری با ایالات متحده برای پایان دادن به آزمایش‌های هسته‌یی و ساخت جهانی عاری از سلاح هسته‌یی است. دیدار اوباما از هیروشیما در هفته جاری، فرصت ایده‌آلی برای تقویت این جنبش صلح‌طلبانه است. ژاپن و ایالات متحده که زمانی با یکدیگر در جنگ بودند اکنون می‌توانند با یکدیگر در صلح قدم بزنند. آنچه بیش از همه برای این دو کشور مناسب‌تر است، رهبری جنبش جهانی برای حذف تسلیحات هسته‌یی است. بهترین نقطه برای شروع خاتمه دادن به آزمایش هسته‌یی از طریق تصویب معاهده جامع منع آزمایش هسته‌یی خواهد بود.
