هر زمان صحبت از نقش شبکه‌های اجتماعی در تشکل‌ها می‌شود همه فکرها به سمت کارکرد وب‌سایت‌ها می‌رود. به زبان ساده‌تر بسیاری فکر می‌کنند شبکه‌های اجتماعی جایگزین مناسب وب‌سایت‌ها در دنیای امروز شده‌اند در حالی که این موضوع تقریبا اشتباه است. شبکه‌های اجتماعی ارتباطی میان اعضا است در حالی که وب‌سایت ارتباطی میان عضو و مسوولان تشکل است. اما سال‌ها قبل از آنکه وب‌سایت‌ها وظیفه اطلاع‌رسانی میان اعضای تشکل و مسوولان آن را ایفا کند، برنامه‌های تلویزیونی این نقش را ایفا می‌کرد.
تشکل‌های مصرف‌کنندگان نخستین گروهی بودند که به استفاده از این پتانسیل پی بردند. مشکل تشکل‌های مصرف‌کنندگان این بود که اعضای زیادی داشتند که عملا امکان ارتباط با همه آنها و جمع شدن آنها وجود نداشت. به همین دلیل فرهنگ استفاده از تلویزیون توانست در بسیاری از کشورها این نقیصه را رفع کند. تشکل‌های مصرف‌کننده برنامه‌های مشخصی برای اعضای خود داشتند. این برنامه‌ها به معرفی محصولات مورد استفاده مردم و نظرات آنها می‌پرداخت. همچنین برای دو سویه شدن روابط از گروهی از مردم دعوت می‌شد که در برنامه به عنوان میهمان حضور داشته باشند و ارتباطات تلفنی نیز در برنامه برقرار بود. هرچند که این کار برای ما بسیار ساده و معمول است اما در زمان خود انقلابی در مورد مصرف‌کنندگان بود. مصرف‌کنندگان بر اساس همین برنامه‌ها اقدام به تحریم یک کالا می‌کردند و این کار باعث تغییر در وضعیت تولید می‌شد. در دهه 70 دو تجربه صنایع لوازم بهداشتی در آلمان غربی، تحریم مواد لبنی در انگلستان و مباحثی که در خودروسازی ایالات متحده رخ داد همگی تجربیات موفق همین تشکل‌های طرف مصرف بود.
شاید شبکه‌های اجتماعی که امروز به شکل کمپینی خود را در اقتصاد به نمایش می‌گذارند بیش از آنکه جایگزین وب‌سایت‌ها باشند از میراث همین تجربه‌ها استفاده می‌کنند.
ویژگی خاص تشکل‌های طرف مصرف باعث شده است که بسیاری پیش‌بینی کنند که نخستین تشکل‌های مجازی نه در اتاق‌های بازرگانی یا تشکل‌های تولیدی بلکه در تشکل‌های مصرف‌کنندگان نمود پیدا کند. در ایران نیز هر از گاهی شاهد کمپین‌های اجتماعی-اقتصادی هستیم.
شاید کمپین نخریدن خودرو صفر ایرانی در این راستا بسیار مشهور شد اما این موضوع نه نخستین کمپین بود و نه آخرین آنها. این کمپین تنها یک تجربه موفق‌تر بود. استفاده از هشتک‌های توییتری و تبدیل کردن یک موضوع به ترند عملا این امکان را ایجاد کرده است علاوه بر یک صدا شدن افراد با عقایدی نزدیک به هم همدیگر را پیدا کنند. طولی نخواهد کشید که همین افراد پایه نخستین تشکل‌های مجازی در بخش حمایت از مصرف‌کنندگان را خواهند گذاشت.
هرچند که هنوز زیرساخت‌های قانونی این موضوع در کشور فراهم نیست اما به نظر می‌رسد تشکل‌های مجازی بسیار زودتر از زمان مورد انتظار خود جای خود را در اقتصادها باز خواهند کرد.
ایجاد تشکل های مجازی در بخش مصرف‌کنندگان طبیعتا سنگ بنای ایجاد تشکل‌های دیگر در سایر بخش‌ها خواهد شد.
تشکل‌های بخش خصوصی دیگر مانند اتاق بازرگانی و اصولا اتاق‌های سه گانه، تشکل‌های ملی و تمامی نهادهایی که با هزینه‌های بالا امروز به تلاش برای اجرای حداقلی فعالیت‌های تشکلی می‌پردازند زمانی که مشاهده کنند تشکل‌های دیگری با هزینه اندک اقدام به فعالیتی گسترده تر
می‌کنند طبیعتا مجبورند خود را با شرایط روز وفق دهند و به زودی شاهد خواهیم بود که قاعده بازی به تشکل‌های مجازی در کنار نهادهای واقعی کوچک و کارا تغییر کند.
مشکل امروز کمپین‌های مجازی این است که این کمپین‌ها دارای نهادی نیستند که از آنها اعتبار لازم را کسب کند اما درصورتی‌که تشکل‌های رسمی با زیرساختی درست اقدام به ایجاد چنین کمپین‌هایی کنند طبیعتا شاهد اثرگذاری بسیار زیاد این تشکل‌ها و به تبع آن این کمپین‌ها خواهیم بود.
