توقف روند قهر از بازار کار

گروه اقتصاد کلان

بازار کار ایران پذیرای جمعیت فعال 630هزار نفری در فصل دوم سال 94 بوده است. این رقم در گزارشی از سوی «موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه» تحت عنوان «بررسی تحولات بازار کار ایران» در فصل دوم سال گذشته مورد بررسی قرار گرفته است. در این گزارش با بررسی آمارهای تغییر جمعیت فعال و نرخ مشارکت، نشان می‌دهد که از ابتدای سال 93، فضای جدیدی بر عرضه نیروی کار حاکم شده که با سال‌های گذشته متفاوت است. در این دوره، علاوه بر آنکه روند کاهشی نرخ مشارکت متوقف شده، الگوی فصلی آن نیز به‌کلی تغییر کرده، به عبارت دیگر روند قهر از بازار کار مسیر معکوسی را در پیش گرفته است. به‌گونه‌ایی که نرخ مشارکت طی یک روند صعودی از 37درصد در ابتدای سال 93 به 38.2درصد در فصل دوم سال 94 رسیده است. از طرف دیگر تفکیک جنسیتی نرخ مشارکت نیز حاکی از توقف روند نزولی نرخ مشارکت زنان بوده، تصمیم جمعیت غیرفعال زنان برای خارج‌ماندن از بازار کار تغییر کرده است. این نکته موجب شده، نرخ مشارکت زنان طی یک دوره روند صعودی از 11.7درصد در فصل دوم سال 93 به 13.7درصد در فصل دوم سال 94 برسد. نرخ مشارکت مردان نیز در این دوره 1.5درصد افزایش یافته است. با این حال روند صعودی جمعیت غیرفعال کشور در 7فصل اخیر متوقف شده و حتی در دو فصل اخیر کاهش نیز پیدا کرده است.

بررسی‌های «تعادل» از این گزارش نشان می‌دهد که روند تعداد شاغلان کشور در پنج فصل اخیر تقریبا صعودی بوده به‌طوری که در فصل دوم سال 94 نسبت به فصل دوم سال 93 از افزایش قابل ملاحظه‌یی به مقدار 903.8هزار نفر برخوردار شده است. شواهد نشان می‌دهد که کاهش خروج جمعیت شاغل به غیرفعال و افزایش جمعیت شاغلان زن در بازار کار موجب رشد تعداد شاغلان در این فصل بوده است. این نتیجه حامل افزایش پایداری شغلی در مردان و رشد اشتغال در زنان با ایجاد شغل جدید، همراه بوده است.

در فصل دوم سال 94، رشد منفی 7درصدی ارزش‌افزوده بخش ساختمان موجب کاهش قابل توجه اشتغال در کشور شده که به نظر می‌رسد باتوجه به ترکیب نیروی کار این بخش، این کاهش اشتغال در افزایش نرخ بیکاری در میان افراد دیپلم و زیر دیپلم موثر بوده است. در مقابل، رشد حدود 4درصدی ارزش افزوده فعالیت‌های گروه کشاورزی در فصل دوم سال 1394 اشتغال این گروه از شاغلان را به‌طور محسوسی افزایش داده است. همچنین خدمات «عمده فروشی و خرده‌فروشی»، «خدمات حمل و نقل» و «خدمات اداری، عمومی، آموزشی و بهداشت» جزو تاثیرگذارترین فعالیت‌های گروه خدمات در افزایش چشمگیر اشتغال در بخش خدمات بوده است. در این میان خدمات «اداری، عمومی، آموزشی و بهداشت» نقش مهمی در افزایش اشتغال زنان در این فصل داشته است. در فصل دوم سال 1394 علاوه بر اینکه تعداد شاغلان بخش صنعت نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش یافته، ترکیب شاغلان این بخش نیز تا حدودی به نفع زنان تغییر کرده است. این تغییر به‌طور عمده از افزایش قابل توجه اشتغال زنان در فعالیت تولید منسوجات و پوشاک ناشی شده است.

با وجود افزایش قابل توجه تعداد شاغلان در فصل دوم سال 1394، نرخ بیکاری نسبت به فصل مشابه سال قبل میزان 1.3واحد درصد افزایش یافته است. یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که علت این افزایش، مربوط به رشد جمعیت فعال در کشور بوده است. آمارهای این گزارش حاکی از ورود جمعیت بالغ بر یک میلیون و 300هزار نفری به بازار کار است و نرخ مشارکت با رشد 1.7درصدی مواجه شد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که در فصل دوم سال 1394، افزایش جمعیت فعال، تاثیر مثبت افزایش قابل توجه تعداد شاغلان را در کاهش نرخ به بیکاری خنثی کرده است.

جمعیت فعال در فصل دوم سال 1394، 25میلیون و 139هزار نفر برآورد شده که نسبت به فصل گذشته خود، 629هزار نفر بر آن اضافه شده است. در این افزایش، سهم مردان 466هزار نفر و سهم زنان 163هزار نفر بوده است. از طرفی تعداد شاغلان در این فصل، 22میلیون و 403هزار نفر اعلام شده است. جمعیت بیکار در کشور نیز در فصل دوم سال گذشته رقمی برابر 2میلیون و 737هزار نفر اعلام شده که در این فصل 27هزار نفر به بیکاران مرد و 60هزار نفر به جمعیت بیکار زن اضافه شده است. نرخ مشارکت نیز در این فصل با رشد 0.88درصدی به 38.9درصد رسید. از طرفی نرخ بیکاری هم 10.8درصد عنوان شده که نسبت به فصل قبلی خود 94، 0.08درصد افزایش داشته است.

مشاهده صفحات روزنامه