بسیاری از تشکلهای مطرح بینالمللی به اعتبار سازمان ملل ایجاد شدهاند که سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد موسوم به فائو یکی از آنهاست. فائو (FAO) مخفف Food And Agriculture Organization Of The United Nations یکی از سازمانهای تخصصی سازمان ملل است که تلاشهای جهانی برای از بین بردن گرسنگی را هدایت میکند. این سازمان، بهمثابه یک مجمع بینالمللی بیطرف است؛ که تمام کشورها -اعم از توسعهیافته و در حال توسعه- در آن حضور دارند و در جهت بهبود کشاورزی، جنگلبانی، شیلات و دستیازی به تغذیه مناسب (علیالخصوص در کشورهای فقیر و در حال توسعه)، برنامهریزی و سیاستگذاری میکنند. فائو علاوهبر این یک مرجع علمی و اطلاعاتی مناسب در زمینههای مذکور نیز بهحساب میآید. این سازمان بهوسیله کنفرانسی متشکل از همه اعضای سازمان ملل (189 کشور به علاوه کشورهای اتحادیه اروپا) است و دست کم هر دو سال یک بار برگزار میشود و شورایی شامل 49 عضو اداره میشود. هر منطقه دارای شمار ثابتی از کرسیها در این شورا است و 33 کرسی به مناطق «جهان سوم» تعلق دارد. فائو سالانه به «شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل» گزارش میدهد و مدیرکل فائو را
کنفرانس کشورهای عضو انتخاب میکند. فائو حدود یک سوم برنامههای سازمانهای توسعهیی دیگر سازمان ملل را اجرا میکند. برای انجام این برنامههای عملیاتی کمیتههایی دایمی مانند کمیتههای کشاورزی، ماهیگیری، و امنیت جهانی غذا در فائو وجود دارد. این برنامهها با تقاضای کشورهای میزبان اجرا میشود.
ایده اصلی تشکیل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) به اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم و به ژوئن سال ۱۹۰۵ میلادی باز میگردد. در این تاریخ کنفرانسی در رم برای ایجاد یک موسسه بینالمللی کشاورزی تشکیل شد. پس از گذشت چندین سال و در سال ۱۹۴۳ کنفرانسی در امریکا با نام «کنفرانس ملل متحد درباره مواد غذایی و کشاورزی» تشکیل شد که در این کنفرانس از تاریخ ۱۸ میتا ۳ ژوئن، نمایندگان ۴۴ کشور در هتل «هوم استد» در ایالت ویرجینیا، مذاکرات خود را برای تاسیس سازمان دایمی موادغذایی و کشاورزی انجام دادند که در انتها تصمیم گرفته شد، مقر این سازمان جهانی در «کبک» کانادا باشد. نخستین جلسه کنفرانس نیز در تاریخ ۱ نوامبر ۱۹۴۵ در کانادا برگزار شد اما به دلیل آغاز جنگ جهانی دوم این سازمان به شکل کامل منحل شد و در تاریخ ۲۷ فوریه ۱۹۴۸ تمامی اختیارات این سازمان به سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در مقر سازمان ملل متحد انتقال یافت. پس از پایان جنگ جهانی دوم و آرام شدن شرایط جهانی مقر این سازمان بینالمللی در سال ۱۹۵۱ میلادی از واشنگتن به رم در ایتالیا انتقال یافت.
چهار هدف اصلی فائو عبارتند از:
۱- مساعدت به کشورهای در حال توسعه با در اختیار گذاشتن امکانات فنی
۲- کمک به دولتها در جهت تعیین خط مشی و مشاوره در برنامهریزی
۳- جمعآوری، بررسی و انتشار اطلاعات
4- فعالیت به عنوان محلی برای تبادل نظر و گردهمایی ملتهای فقیر و غنی با شرایط برابر
سازمان فائو از هشت اداره تشکیل میشود که عبارتند از: امور اداری و مالی، کشاورزی، اقتصادی و اجتماعی، شیلات، جنگلداری، اطلاعات و مسائل عمومی، توسعه پایدار و همکاریهای فنی.
بیش از ۳۷۰۰ کارمند در فائو مشغول کار هستند (۱۴۰۰ کارمند حرفهیی و ۲۳۰۰ کارمند خدمات عمومی) که علاوه بر اداره مرکزی، پنج اداره منطقهای، پنج اداره محلی، پنج اداره ارتباطی و بیش از ۷۸ سازمان کشوری را اداره میکند.
بودجه سازمان در دو زمینه اصلی صرف میشود: برنامه دایمی و برنامه منطقهای.
برنامه دایمی مربوط به فعالیتهای داخلی است، شامل: حمایت از کار عملی، راهنمایی کشورها در زمینه خط مشی و برنامهریزی و طیف وسیعی از طرحهای توسعه - بودجه آن از طریق کشورهای عضو و مطابق سطح مقرری اعلام شده توسط اجلاس تامین میشود. برنامه منطقهیی که اهداف توسعه فائو را تحقق میبخشد برای پروژههای مشترک بین دولتهای ملی و دیگر سازمانها مساعدتهای عمدهیی فراهم مینماید.
فائو دارای سه رکن است:
1. کنفرانس: کنفرانس، عالیترین رکن فائو است که هر دو سال یکبار تشکیل جلسه میدهد. اعضای اصلی و ناظر، هرکدام میتوانند یک نماینده در کنفرانس داشته باشند؛ ولی فقط اعضای اصلی دارای حق رأی هستند. در صورت لزوم، کنفرانس میتواند از هر سازمان بینالمللی که فعالیت آن با وظایف فائو ارتباط دارد، برای شرکت در جلسات کنفرانس دعوت بهعمل آورد. نماینده این سازمان حق رأی نخواهد داشت.
2. شورا: شورا با داشتن 49 عضو، رکن اجرایی سازمان فائو محسوب میشود. اعضای شورا به وسیله کنفرانس برای 3 سال انتخاب میشوند. شورا اختیارات تفویضشده از سوی کنفرانس را اعمال میکند. اعضای شورا به 7 گروه منطقهیی تقسیم میشوند؛ هر گروه دارای تعدادی کرسی ثابت است.
3. مدیرکل: مدیرکل سازمان فائو، ریاست دبیرخانه را بهعهده دارد و از سوی کنفرانس برای یک دوره 6 ساله منصوب میشود. مدیرکل فائو در صورت تصویب کنفرانس میتواند اقدام به ایجاد دفاتر ناحیهیی و منطقهیی کند.
یکی از افتخارات ایران انتخاب یک ایرانی به سمت ریاست شورا فائو است. دکتر محمدسعید نوری نایینی فارغالتحصیل اقتصاد کشاورزی از دانشگاه کورنل امریکا و استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی دو دوره به عنوان نماینده کشورمان در فائو خدمت کردو سپس دو دوره نیز بر اساس آرای کشورهای جهان صندلی ریاست شورای فائو را بهعهده گرفت. وی همچنین پیش از آن نایبرییسی شورای فائو را در کارنامه خود ثبت کرده بود.