گروه جهان
اتحادیه اروپا به دلیل نگرانی از خلف وعده احتمالی رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، به تعهداتش در قبال توافق با اروپا بر سر بحران مهاجرت، در حال بررسی طرحی جایگزین برای کنترل هجوم پناهجویان است.
روزنامه آلمانی بیلد به نقل از یک وزیر اتحادیه اروپا نوشته است: «اگر اقدامات توافق شده بین آنکارا و بروکسل شکست بخورد، تدابیری دیگر برای حفظ پناهجویان در جزایر یونانی، جلوگیری از تردد قایق‌های حامل آنها به اروپا و بازگرداندن پناهجویانی که تقاضای پناهندگی‌شان رد شده است، به‌طور مستقیم از جزایر یونانی به کشورشان اندیشیده خواهد شد.»
بنا بر این گزارش، اتحادیه اروپا همچنین طرح کمک 6میلیارد یورویی خود را به ترکیه با هدف مدیریت بحران پناهجویان، متوقف خواهد کرد و در مقابل این مبلغ در اختیار یونان قرار خواهد گرفت.
نگرانی اروپایی‌ها از عمل نکردن ترکیه به تعهداتش از هفته گذشته و همزمان با اعلام کناره‌گیری احمد داوود اوغلو، نخست وزیر این کشور از قدرت، تشدید شده است. داوود اوغلو یکی از حامیان مهم توافق با اتحادیه اروپا درباره بحران پناهجویان بود. روزنامه آلمانی «دی ولت» نیز پیش‌تر نوشته بود که داوود اوغلو از نزدیک با آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان در تماس بوده و پیوسته پیام‌هایی کتبی بین دو طرف رد و بدل شده است.
اردوغان پس از اعلام خبر استعفای داوود اوغلو گفت، ترکیه تغییری در قوانین تروریسم این کشور برای هماهنگ کردن آن با معیارهای اتحادیه اروپا ایجاد نخواهد کرد؛ موضوعی که یکی از شروط اتحادیه اروپا برای اعطای مجوز سفر بدون روادید ترک‌ها به اروپا به ازای کمک این کشور به کنترل بحران پناهجویان محسوب می‌شود.
اختلاف اردوغان و داوود اوغلو
به‌گفته منابع آگاه در آنکارا، چندین مورد اختلاف میان اردوغان و داوود اوغلو از زمان اعلام کناره‌گیری نخست‌وزیر ترکیه مطرح شده، اما مساله ضمانت‌های مالی پروژه‌های غول‌آسا جزو اختلافات اصلی است.
پایگاه خبری حریت نوشته، همزمان با اجرای سیاست مالی سنگین در ترکیه در پی بحران اقتصادی 2001 تقریبا هیچ ضمانتی بابت اجرای پروژه‌ها ارائه نشد. با پایان نقدینگی بالا در بازارهای جهانی و افزایش مشکلات مالی خصوصا در بازارهای نوظهور، ترکیه مجددا از آوریل 2014 ارائه ضمانت مالی 100درصدی برای پروژه‌های مهم که بیش از یک میلیارد دلار هزینه داشت را آغاز کرد. بسیاری از شرکت‌های مسوول ساخت پروژه‌های عظیم از ساخت سومین فرودگاه در استانبول گرفته، تا ساخت سومین پل روی تنگه بسفر و ساخت بیمارستان‌ها متعاقبا ضمانت مالی و تمهیداتی به شکل هزینه‌های کمتر و تنوع منابع مالی دریافت می‌کردند. به گفته منابع آگاه، داوود اوغلو اخیرا فرمول دیگری برای این مساله در نظر گرفته بود که با رویکرد کلی اردوغان مغایرت داشت. به گفته آنها، داوود اوغلو و تیم اقتصادی وی می‌خواستند سهم ضمانت را به دلیل شرایط اقتصادی شکننده از 100درصد به 80درصد کاهش دهند. این منابع تاکید دارند، حتی داوود اوغلو حدود یک ماه پیش از وزیران مرتبط خواسته بود تا گزارشی درباره این مساله برای نشست کابینه آماده کنند. با این حال زمانی که این درخواست شنیده شد، برخی از افراد نگرانی
خود را در رابطه با اثرات منفی این حرکت در پروژه‌های عظیم ترکیه ابراز کردند. طرح کاهش ضمانت مالی 20درصدی نهایتا لغو شد.
المانتیور نیز درباره اختلافات اردوغان و داوود اوغلو نوشته است، در واقع زنگ‌های خطر برای داوود اوغلو در سه نوبت به صدا درآمده بود. نخست، فوریه 2015 بود، زمانی که مقبره سلیمان شاه از سوریه جابه‌جا شد. در آن زمان مشاور رسانه‌یی داوود اوغلو تصاویری از وی به همراه ژنرال‌های ترکیه‌یی که فرماندهی عملیات را برعهده داشتند، منتشر کرد؛ اقدامی تبلیغاتی که به وجهه عمومی شخص اردوغان ضربه شدیدی وارد کرد. این مساله که «چه کسی فرماندهی کل قوا را برعهده دارد» چیزی نبود که اردوغان بخواهد به راحتی از آن بگذرد. سپس به دوره زمانی دو انتخابات هفتم ژوئن و یکم نوامبر می‌رسیم. کاهش شدید آرای حزب عدالت و توسعه در دو انتخابات ماه ژوئن دلایل بسیاری داشت؛ با این حال تیم اردوغان قویا تاکید داشتند که مهم‌ترین دلیل این ریزش آرا، نبودن شخص اردوغان در راس حزب عدالت و توسعه است. اما تیم داوود اوغلو اصرار داشتند که این کاهش اقبال عمومی به دلیل نتیجه معکوس شیفتگی شدید حزب به اردوغان است و از رییس‌جمهوری ترکیه خواستند که از رقابت‌های انتخاباتی فاصله بگیرد و کمتر در انظار عمومی ظاهر شود. تیم اردوغان با وجود خشم بسیار، به این پیشنهاد تن دادند. در
انتخابات نوامبر بود که حزب عدالت و توسعه پیروز شد. تا اینکه یکی از اعضای ارشد حزب عدالت و توسعه در یک مصاحبه تلویزیونی در رسانه‌یی وابسته به اردوغان گفت که «فرآیند همکاری سیاسی با داوود اوغلو دیگر نمی‌تواند ادامه پیدا کند.» رسانه‌های حامی داوود اوغلو در آن زمان هجمه سنگینی را علیه این فرد به راه انداختند. این مساله هشداری برای اردوغان و تیم رسانه‌یی او بود که تیم نخست وزیر هم شبکه‌های رسانه‌یی جدیدی را برای رقابت با اردوغان ایجاد کرده‌اند.
در نهایت، رویداد مهمی که احتمالا بیشترین نقش را تشدید اختلافات میان اردوغان و داوود اوغلو داشته است؛ مشکل‌سازی امریکایی‌ها بود. در آنکارا شنیده می‌شود، دلیل روابط بسیار سرد این روزهای اردوغان با واشنگتن، توجه و حمایت امریکایی‌ها از داوود اوغلو است. شاید امریکایی‌ها نظر دیگری داشته باشند، اما مهم این است که در آنکارا برداشت‌ها از این روابط چگونه است. بدبینی اردوغان و تیم او در این باره وقتی تقویت شد که اوباما درخواست دیدار داوود اوغلو در پنجم ماه مه را پذیرفت.
