گروه تشکل‌ها تحریم‌ها نخستین خسارات را در بحث‌های انتقال دانش فنی به ما وارد کرد. فصل تازه ارتباطات بین‌المللی را در حالی شروع می‌کنیم که همچنان آثار آن بر فضای اقتصادی کشور مشهود نیست. این روزها علاوه بر کمبود منابع مالی و افزایش قیمت‌های آموزش یکی از دغدغه‌های اصلی تشکل‌مداران بهره‌ور نبودن نیروی انسانی است که این موضوع می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را برای آینده فعالیت‌های اقتصادی ایران تحمیل کند. هر چند که هزینه آموزش برای تشکل‌هایی همچون اتاق صنایع معادن و بازرگانی کار دشواری نیست اما همچنان ما شاهد تعلل این نوع رفتارها از سوی سازمان‌های مربوطه در برگزاری بحث‌های آموزشی برای نیروی انسانی شاهد هستیم. این جمله‌ها سخنان مهدی پورقاضی رییس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی تهران است که درباره اثربخشی موضوع روش‌های نوین آموزش و رابطه آن در ارتقای بهره‌وری نیروی انسانی می‌گوید. «تعادل» در این گفت‌وگو به دنبال هزینه‌کرد تشکل‌ها در بحث‌های آموزشی است که به سراغ این فعال تشکلی رفته تا از جزییات آن مطلع شود.
در بازه زمانی کنونی که ما شاهد فصل تازه ارتباطات در امور صادرات و تجارت بین‌الملل هستیم موضوع ارتقای بهره‌وری نیروی انسانی و آموزش به اعضا تشکل‌ها از جمله بحث‌های مهمی است که مطرح می‌شود. حال، مبحث آموزش برای نیروی انسانی در تشکل‌ها چه میزان اهمیت دارد؟
بحث آموزش یکی از موضوعات مهمی است که در عصر امروز برای ارتقای بهره‌وری کارکنان در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه به سرعت پیگیری می‌شود اما متاسفانه تشکل‌ها و بنگاه‌های کوچک و متوسط ما با موضوعی همچون کمبود سرمایه دست و پنجه نرم می‌کنند بنابراین نمی‌توانند به این مسائل بپردازند؛ اما از طرفی دراین بازه کنونی ما شاهد باز شدن درب‌های بین‌المللی روی ایران هستیم و تشکل‌ها باید درصدد تقویت برنامه‌های امور صادرات و تجارت بین‌الملل خود باشند. درحقیقت، برخی تشکل‌های صنفی ما نیز مراکز آموزشی را برای ارتقا کارکنان خود تاسیس کرده‌اند که این موضوع پیامدهای خوبی می‌تواند داشته باشد اما به شرطی که اساتید با روش‌های نوین جهانی آشنا باشند و بتوانند خدمات بروز را برای ارتقای بهره‌وری نیروی انسانی توسعه دهند.
این آموزش‌ها چه میزان می‌تواند برای پیشرفت یک مجموعه اثربخش باشد؟
به هرحال، موضوع آموزش باید به عنوان وظایف انجمن‌ها مورد توجه قرارگیرد. متاسفانه برخی مراکز آموزشی تنها به‌طور آکادمیک آموزش می‌دهند و برخی دیگر از روش‌های متداول‌تری استفاده می‌کنند. ما در دولت گذشته وضعیت اسفناکی را تجربه کرده‌ایم که راه را برای انتقال دانش فنی به کشور بست. در هرحال، اینکه برخی انجمن‌ها بحث‌های آموزشی را به‌طور کاربردی یا غیرکاربردی دنبال می‌کنند باید گفت که این نوع شیوه‌ها برای ارتقا آموزش اعضای تشکلی اثربخش نیست.
شما چه راه‌حلی را برای اثربخشی برنامه‌های آموزشی پیشنهاد می‌دهید؟
خانه از پای بست ویرانه است. ما در این نوع بحث‌ها دارای چالش‌های بسیار هستیم که یکی از این موارد به موضوع نظام آموزشی ما باز می‌شود. در حقیقت نظام آموزشی ما از پایه یعنی از دوران دبستان تا دانشگاه دچار یک سری نواقص و ضعف‌ها است. در حقیقت آموزشی که امروز در دانشگاه‌ها توسط اساتید ارائه می‌شود در بازار کار و معیارهای اقتصادی کارایی لازم را ندارد. در حقیقت، همانطور که شاهد هستیم در بحث‌های حسابرسی بسیاری از بنگاه‌های ما از روش‌های سنتی استفاده می‌کنند و هیچ مدل‌سازی برای روش‌های نوین وجود ندارد. به واقع، متولیان امر باید درصدد تقویت نظام آموزشی باشند تا اثربخشی این موضوع در محیط‌های کاری نمود پیدا کند.
برای مدل‌سازی روش‌های مدرن در کسب و کار چه باید کرد؟
به هر حال، هنوز آثار دوران پسابرجام در کشور آشکار نیست. اتاق بازرگانی ایران برای توسعه روش‌های مدرن باید درصدد تهیه دوره‌های قوانین ومقررات امور گمرک و ترخیص کالا، روش‌های پرداخت در تجارت بین‌الملل، مذاکرات تجاری با گرایش مذاکرات بین‌المللی، بازاریابی با رویکرد صادرات، مکانیزم‌های تبلیغ جهت ارتقای صادرات در بازارهای خارجی، مدیریت خرید و سفارش‌های خارجی، برگزاری نمایشگاه و رویدادهای تخصصی و بین‌المللی بازرگانی، تنظیم قراردادهای مالی بازرگانی داخلی و قراردادهای بین‌المللی باشد. در حقیقت، این نوع مدل‌سازی‌ها از جمله روش‌های نوینی هستند که در کشور نیز کاربرد دارد اما آموزش‌های کافی از سوی تشکل‌هادر نظر گرفته نشده است که اتاق بازرگانی در این راستا برای پیشبرد اهداف خود در دوران پسابرجام وتقویت صادرات باید گام بردارد.
سخن آخر؟
در عصر حاضر موضوع آموزش یکی از مباحث مهمی است که درهر صنفی باید برای آن مراکز آموزشی ایجاد کرد. در حال حاضر نیز این موضوع قطعی شده است که پیشرفت و موفقیت بدون آموزش کارکنان امکان پذیر نیست. این روزها نیز ما شاهد افزایش نرخ‌های آموزشی در کشور هستیم و بنگاه‌های کوچک ومتوسط به دلیل نداشتن منابع مالی توانایی لازم را در پرداخت بحث‌های آموزشی برای کارکنان ندارد. بنابراین، اصلاح نظام آموزشی اقدامی ضروری به شمار می‌رود که متولیان آموزشی کشور در همین رابطه باید گام‌های اساسی بردارند.
