احمد توکلی در نشستی با عنوان «تاثیر فساد بر مشروعیت نظام»، هجدهمین نشست از سلسله گفت‌وگوهای راهبردی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری گفت: فساد سیاسی اخلاق و دین مردم را تضعیف و اعتقاد به مردم‌سالاری دینی را کم میکند. در چنین شرایطی زمینه‌های رشد بی‌تفاوتی و دین‌گریزی فراهم می‌آید.
رییس سابق مرکز پژوهش‌های مجلس در این نشست که حسام‌الدین آشنا از مشاوران رییس‌جمهور نیز در آن حضور داشت، افزود: فساد سیاسی مشروعیت اعتقادی، مشروعیت کارآمدی و مشروعیت قانونی حکومت را کم کرده و نهایتا سبب کاهش پشتوانه مردمی نظام میشود.
وی فساد سیاسی را «انحراف در ملاک تصمیمگیری حکومت از مصالح عمومی به منافع شخصی، تباری، گروهی و خارجی» تعریف کرد و فساد سیاسی را سبب نقض شایسته‌سالاری و حاکمیت وابسته‌سالاری دانست و با اشاره به فساد سیستماتیک در ایران گفت: دستگاه‌‌های مبارزه با فساد به درجاتی آلوده هستند، در چنین شرایطی فاسدها به مجاری تصمیمگیری نفوذ می‌‌کنند و در نتیجه تصمیمات را به نفع خود تغییر می‌‌دهند.
توکلی در توضیح اثرات فساد بر تولید داخلی گفت: مطالعات بانک توسعه آسیایی نشان می‌دهد که اندازه فساد تا 17 درصد تولید داخلی کشورها نیز می‌‌رسد. برآورد سازمان شفافیت بین‌‌المللی حاکی از آن است که تنها برای یک سال هزینه اقتصادی فساد در ایران 34میلیارد دلار بوده که 31میلیارد آن در اثر کاستن از بهره‌وری و 3میلیارد ناشی از رماندن سرمایهگذاری خارجی بوده است.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: شرایط فساد سیاسی سبب کاهش میزان تولید ملی میشود. ماهیت فساد سیاسی به گونه‌ای است که از انحصار در عرصه اقتصادی حمایت میکند و به همین دلیل تولید کمی و کیفی پایین آمده و قیمت کالاها افزایش مییابد، در چنین شرایطی نرخ رشد و اعتماد عمومی کاهش مییابد. هرچه فساد بیشتر باشد، درآمد سرانه کاهش مییابد و توزیع درآمد نابرابرتر میشود. در صورتی که هرچه شاخص اعتبار حکومت بالاتر برود به دلیل پایین آمدن ریسک، نرخ سرمایهگذاری و نرخ رشد افزایش مییابد. احمد توکلی فساد را در کنار ضعف حقوق مالکیت و موانع گمرکی از موانع مهم جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی برشمرد و افزود: متوسط سرمایهگذاری خارجی جلب شده به ایران از سال 2007 تا 2011 سالانه 400 میلیون دلار بیشتر نبوده، یعنی سرانه 5 دلار! به این معنا که رتبه ایران در بین 82 کشور، 80 شده است.
توکلی در توضیح تاثیر فساد سیاسی در انحراف تخصیص منابع، کاهش سرمایهگذاری و ناکارایی اقتصادی گفت: فساد سیاسی سبب رشد فردگرایی، دنیاطلبی و تجمل‌گرایی در میان مسوولان و سپس در سطح عمومی میشود. این شرایط سبب شکل‌‌گیری فقر احساسی و تغییر الگوی مصرف در جامعه میشود که در دوران آقای رفسنجانی زیاد دیده می‌شد، در چنین شرایطی کالای لوکس تبدیل به کالای ضروری میشود و در پی آن منابع تولید به سمت تولید کالای لوکس منحرف میشود و شاهد کاهش تولید نسبی کالاهای ضروری و افزایش قیمت آنها خواهیم بود، در چنین شرایطی قدرت خرید توده مردم کاهش یافته و فقر در جامعه افزایش مییابد. همچنین با افزایش واردات، سطح تولید داخلی و اشتغال پایین آمده و بر فقر جامعه خواهد افزود. وی افزود: فساد سیاسی علاوه بر ضربه به اقتصاد ملی، عدالت اجتماعی را به خطر انداخته، سبب اختلاف طبقاتی شده و مشروعیت سیاست حکومت را مستقیما هدف می‌گیرد. فساد سیاسی ضد آزادی و مردم‌سالاری عمل کرده و به سلطه حلقه محدود صاحبان زر و زور و تزویر بر مقدرات مردم منجر میشود.
توکلی رفیق‌‌بازی، تبارگرایی، حمایت ویژه (پارتی‌‌بازی)، ویژه‌خواری (رانت‌‌خواری) و تجارت نفوذ را از قالب‌های نقض موازین شایسته‌سالاری برشمرد و گفت: رفیق‌‌بازی امکان تخریب رقابت را فراهم می‌‌آورد و در نهادهای مالی آسیا عامل مهم پرداخت اعتبارات گسترده به مشتریان خاص است. ویژه‌خواری یا همان رانت‌‌خواری سبب میشود شرکت‌‌ها به جای تلاش بیشتر و مواجهه با ریسکی که باید قبل از آن در جریان رقابت واقعی با سایر شرکت‌‌ها تجربه می‌‌کردند، اینک در فرآیندی کانالیزه شده و با تبدیل شدن به موسسات چنگالی جست‌وجوگر رانت به فعالیت تجاری ادامه دهند.
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، مه‌آفرید امیرخسروی و بابک زنجانی را نمونه‌‌های تجارت نفوذ دانست و گفت: تجارت نفوذ را که از دهه دوم انقلاب به بعد می‌‌توان دید به معنای دریافت وجهی از فردی برای جلب حمایت شخص سومی که در حکومت قدرتی دارد به نفع پرداخت‌‌کننده است. شخص واسط، صاحب منصب مورد نظر را یا در پول سیاه شریک یا در انتخابات از او حمایت میکند.
توکلی در پایان تاکید کرد: جرم یقه‌‌سفیدها غارت بدون خشونت و سرقت اموال مردم از خانه آنان بدون ورود به خانه است، آنها غارتگران اموال، دین، اعتقادات و آزادی مردم هستند.
