شاید از نظر بسیاری کاهش 118 هزار واحدی تعداد واحدهای صنفی در کشور پدیدهیی دردناک باشد ولی با این وجود محمد طحانپور رییس اتحادیه لوازم خانگی معتقد است که چنین کاهشی کاملا طبیعی است و حتی میتواند یک پدیده مثبت در اقتصاد کشور باشد. با وی در این رابطه به گفتوگو نشستیم. به گفته وی اصولا نیازی به این تعداد واحد صنفی نبود و در شرایط ثبات بازار حتی باید انتظار کاهش بیش از این در تعداد واحدهای صنفی را داشت.
آمارهای رسمی خبر از کاهش چشمگیر تعداد واحدهای صنفی کشور در 48 روز گذشته میدهد. از نظر شما علت چیست؟ این واحدها مجوز خود را تمدید نکردهاند یا تعطیل شدهاند.
بسیاری از این واحدهای صنفی تعطیل شدهاند و این موضوع چند دلیل اصلی دارد. مهمترین دلیل این است که خوشبختانه بازار به ثبات رسیده است. ما در حال حاضر در شرایطی هستیم که عرضه بیش از تقاضاست. مردم در زمان خرید کالا با عرضهیی بسیار بیشتر از نیاز خود روبهرو هستند. در این شرایط رقابت میان فعالان صنفی بیشتر میشود و کسی که نتواند خود را با شرایط وفق دهد، طبیعتا از بازار بیرون میرود. کاسبها در شرایطی که تقاضا کم و عرضه زیاد است طبیعتا باید به صورت شرایطی و اعتباری کالای خود را ارائه دهند. این در حالی است که رقابت در کاهش قیمت به وسیله کاهش سود نیز رخ میدهد. طبیعتا در این شرایط کسانی که قدرت کمتری برای کاهش سود دارند مجبور هستند از بازار بیرون بروند. اتفاقا بیشترین کسانی که امروز در حال خروج از بازار هستند واحدهای صنفی اجارهیی داشتهاند. با در نظر گرفتن مالیاتهای سنگین با وجود توافق خوبی که با سازمان مالیاتی صورت گرفت، حاشیه سود به قدری نیست که اجاره مغازهها را بپردازند پس طبیعتا مجبور به تعطیلی واحدهای صنفی خود هستند. چند سال پیش در شرایطی بودیم که هر واحد صنفی در زمان فروش پشیمان بود و به دلیل نداشتن ثبات
در اقتصاد اگر کالایی میفروختیم، مجبور بودیم گرانتر خریداری کنیم. اما امروز اگر واحد صنفی نفروشد، ضرر کرده است. در حقیقت قاعده بازی در بازار عوض شده است. ما دیگر شاهد این نیستیم که روز به روز کالاها گران میشوند. یک زمانی همه به سمت کسب و کار آمدند چون با خرید کالا میتوانستند از نوسانات قیمت کالاها سود کنند. امروز شاهد جمع شدن دلال بازی در بازار هستیم. برای مثال در سالهای قبل همه اصناف کولر گازی را انبار میکردند و با افزایش قیمت در تابستان میفروختند. امسال همه میدانند کولرهای گازی زیادی در انبارها وجود دارد پس کسی حاضر به گران خریدن نیست. در خانهها هر کس به اندازه نیاز خرید میکند. خانه مردم دیگر انبار کارخانجات محسوب نمیشود. در این شرایط رقابت سختتر میشود و طبیعتا تعداد اصناف نیز کاهش
خواهد یافت.
آیا افزایش تعداد فروشگاههای بزرگ و هایپر مارکتها میتواند باعث کاهش این تعداد از واحدهای صنفی شود؟
در شرایط فعلی هر تلاشی که منجر به کاهش هزینههای واحدهای صنفی شود مطمئنا باعث بقا در بازار است. فروشگاههای بزرگ هزینههای ثابت را سرشکن میکنند پس میتوانند با حاشیه سود کمتر به فعالیت بپردازند. از آن مهمتر فروشگاههای اینترنتی هستند که با هزینه بسیار پایین جنس را به دست مشتری میرسانند و معمولا پیشنهادها و شرایط بهتری ارائه میدهند. وقتی عرضه بیشتر از تقاضا است رقابت بیشتر میشود پس کاهش تعداد اصناف طبیعی است. پیشبینی من این است که تعداد واحدهای صنفی از این نیز بیشتر کاهش پیدا کند. در این میان بیشترین فشار به واحدهای کوچکی میآید که در صورت داشتن حاشیه سود بالا امکان بقا داشتند.
یعنی شما موافق کاهش تعداد اصناف هستید؟
مطمئنا این اتفاق بسیار مثبت است. این اتفاق در سایر بخشهای اقتصاد مانند تولید نیز باید رخ دهد. یک بار برای همیشه جسارت داشته باشیم و بگوییم اصولا چه نیازی به این تعداد کارخانه در کشور داریم در حالی که همه کالای بیکیفیت تولید میکنند. ما نیازی به این تعداد واحد صنفی تولیدی یا توزیعی نداشتیم و بدون برنامهریزی مجوز داده شده است. بسیاری به خاطر افزایش قیمتهای کاذب به سمت بنگاه داری آمدهاند. البته در این میان مشکلاتی نیز وجود خواهد داشت. کارگرهایی بیکار میشوند و مشکلاتی ایجاد خواهد شد ولی کسانی که بهتر در بازار فعالیت کنند، باقی خواهند ماند.