گروه جهان
جان برنان رییس سازمان سیا، گفته که انتشار 28 صفحه اسناد طبقه‌بندی شده درباره حادثه 11 سپتامبر یک اشتباه است، چرا که اطلاعات دقیقی ندارد و محتوای بررسی نشده‌یی دارد که می‌تواند علیه عربستان و ارتباط آن با 11 سپتامبر به کار گرفته شود. این اسناد به دلیل حساسیت‌های موجود، اقدامات تحقیقی و اینکه بررسی‌ها از سال 2002 همچنان ادامه داشت محرمانه نگه داشته شده است.
به گزارش آسوشیتدپرس، پس از انتشار گزارش‌هایی مبنی بر احتمال انتشار گزارشی موسوم به «28 صفحه» که به نقش مقام‌های سعودی در حادثه 11 سپتامبر اشاره دارد، ریاض تهدید کرد که دارایی‌های خود را از ایالات متحده خارج کرده و بازارهای این کشور را به هم خواهد ریخت. اکنون جان برنان با عقب‌نشینی آشکار از مواضع پیشین مقام‌های دولت اوباما، انتشار این اسناد را به صلاح نمی‌داند. به گزارش شبکه ان‌بی‌سی، رییس سازمان سیا گفته که اطلاعات موجود در اسناد 28 صفحه بررسی و تایید نشده است.
برنان گفته، انتشار این اسناد در چنین شرایطی بهانه لازم را در اختیار آنهایی قرار می‌دهد که قصد دارند عربستان را با 11 سپتامبر مرتبط کنند. تحلیلگران سیاسی دلیل عقب‌نشینی دولتمردان امریکایی در انتشار اسناد را احتمال تیره‌تر شدن هر چه بیشتر روابط دو طرف عنوان می‌کنند.
نشریه هیل با اشاره به سفر دو هفته پیش اوباما به ریاض با هدف کاستن از دامنه تنش‌ها میان دو طرف نوشته است: سعودی‌ها در پنج سال گذشته تقریبا از هر تصمیم و سیاست اوباما در خاورمیانه نگران شده‌اند، از انفعال در سوریه گرفته تا حمایت نکردن از دولت حسنی مبارک در مصر و توافق هسته‌یی با ایران. از نگاه سعودی‌ها تمامی این تصمیم‌ها باعث تقویت ایران و تضعیف نظم موجود عرب سنی در منطقه شده است. اوباما به صراحت اعلام کرده که به اعتقادش ایالات متحده برای دمیدن در نظم سنی عربی و حفظ آن برای متحدانش در منطقه، بیش از اندازه هزینه کرده است. به همین دلیل است که اوباما با هدف ایجاد یک موازنه جدید منطقه‌یی میان سعودی‌ها و ایران، عقب‌نشینی را آغاز کرده، موازنه‌یی که آن را صلح سرد می‌خواند.
قانونی دردسرساز
اما آنچه کار دولت اوباما را برای تعامل با عربستان سعودی بیش از پیش دشوار کرده، قانونی است که در دست بررسی است. قانونی که بر اساس آن شهروندان امریکایی می‌توانند از عربستان سعودی به دلیل نقش احتمالی برخی از مقام‌هایش در حملات ۱۱سپتامبر ۲۰۰۱ شکایت کنند. این لایحه در چهار سال گذشته در سه نوبت جداگانه به کنگره رفت و جزو معدود لوایحی است که به صورت فراجناحی در واشنگتن مطرح شده است. سنا به اتفاق آرا (جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها) لایحه را دسامبر ۲۰۱۴ تصویب کرد، اما زمان کافی برای بررسی آن در مجمع نمایندگان و ارسالش برای دفتر باراک اوباما وجود نداشت. اکنون چارلز شومر و جان کورنین، سناتورهای امریکایی، امیدوارند که لایحه جنجالی موردنظر این‌بار دیگر به سرانجام برسد. این لایحه به بازماندگان حادثه ۱۱سپتامبر اجازه می‌دهد تا عربستان سعودی را به دلیل حمایت مالی و تدارکاتی‌اش از چند تن از هواپیماربایان ۱۱سپتامبر به دادگاه بکشانند.
دنیل آر. دیپتریس در نشنال اینترست می‌نویسد: دامنه حقوقی این مساله تقریبا پیچیده است اما دامنه سیاسی آن، چندان پیچیده نیست. وقتی که تد کروز، چاک شومر، دیک دوربین، چاک گراسلی، هیلاری کلینتون، برنی سندرز و دونالد ترامپ (از جناح چپ و راست) همگی موافق هستند که عربستان در صورت اثبات نقش خود در حملات 11سپتامبر، باید مسوولیت مالی این مساله را بپذیرد، تقریبا می‌شود مطمئن بود که لایحه شومر ـ کورنین در کنگره ایالات متحده رای خواهد آورد. در این شرایط به نظر می‌رسد که دولت اوباما در مخالفت با این لایحه تنها مانده است. کاخ سفید از یک سو نگران امنیت شهروندان امریکایی در کشورهای دیگر به دلیل اقدامات تلافی‌جویانه است و از طرف دیگر سعودی‌ها تهدید کرده‌اند که سه‌چهارم از چند هزار میلیارد دلار دارایی خود را در ایالات متحده خواهند فروخت (اقدامی که شوک بزرگی را به بازارهای امریکایی وارد خواهد کرد). این فشارها باعث شده که رییس‌جمهوری امریکا تیم امنیت ملی خود را برای لابی علیه این لایحه بسیج کند.
سعودی‌ها مشتاق دولت پس از اوباما
واقعیت این است که اوباما در شرایط نامطلوبی قرار گرفته است، چراکه همسو شدن با خانواده بازماندگان قربانیان ۱۱سپتامبر و گسست رابطه واشنگتن با عربستان سعودی می‌تواند حفره عمیق‌تری را در روابط شکننده واشنگتن ـ ریاض ایجاد کند. از طرف دیگر، همسو شدن با عربستان سعودی به این معنی است که اوباما باید به 3000بازمانده امریکایی حملات ۱۱سپتامبر که عزیزان خود را در این واقعه از دست داده‌اند، بگوید که واقعیت دردناک را بپذیرند و از یک زیان مالی گسترده برای امریکا جلوگیری کنند.
شبکه سی‌ان‌ان در گزارشی با عنوان «ایالات متحده و عربستان در دام یک ازدواج بد» می‌نویسد: «اگر متوجه شوید که شریک خاورمیانه‌یی شما مدت‌هاست که دیگر ارزش‌ها یا منافع مشترکی با شما ندارد، چه‌کار خواهید کرد؟»
این تنها یکی از پرسش‌های دشواری است که این روزها اوباما با آن روبه‌رو است. به اعتقاد بسیاری، چیزی به‌وضوح در روابط میان امریکا و عربستان از میان رفته است. البته روابط واشنگتن و ریاض برای اینکه در آینده‌یی کوتاه سقوط کند هنوز خیلی بزرگ است. به همین حال پیش‌بینی می‌شود که با وجود سیاست‌های ناقص عربستان، رابطه دو کشور گرچه کجدار و مریز اما ادامه پیدا کند. واشنگتن هنوز به دوستان منطقه‌یی خود نیاز دارد. به‌ویژه اینکه امریکا هنوز در ثبات در عربستان سعودی و خلیج فارس منافعی دارد؛ ازجمله اینکه برای مقابله با داعش در سوریه و عراق و القاعده در یمن و لیبی به همکاری اطلاعاتی و عملیاتی سعودی‌ها نیاز دارد.
در اینجا پرسشی که مطرح می‌شود، این است که آیا روابط دو کشور با روی کار آمدن رییس‌جمهوری جدید در ایالات متحده بهبود خواهد یافت یا خیر؟ کاملا روشن است که سعودی‌ها بی‌صبرانه در انتظار دولت جدید در واشنگتن هستند و امیدوارند که رییس‌جمهوری جدید نظرات و رویکردی متفاوت از اوباما داشته باشد، اما واقعیت تلخ برای ریاض این است که ایالات متحده و عربستان وارد یک ازدواج بد شده‌اند که نه طلاق در آن ممکن است و نه مصالحه.
