گروه تشکل‌ها|
چند وقتی است که نمایندگان بخش خصوصی درباره عملکرد رایزن‌های بازرگانی گله و شکایت‌هایی دارند. آنها معتقدند که این افراد باید از بدنه بخش خصوصی کشور انتخاب شوند این درحالی است که قانون‌گذار راه را برای این نوع پیشنهادهای نمایندگان پارلمان بخش خصوصی کشور بسته است. حال با این توصیف فاطمه مقیمی، عضو هیات رییسه اتاق صنایع، معادن و بازرگانی ایران معتقد است: «ما بارها برای رایزن‌ها و سفرای بخش خصوصی برای پیگیری امور تجارت بین‌الملل تقاضا کردیم، اما دولت در زمینه این پیشنهاد ما بی‌اعتنایی کرده است. هرچند انتخاب رایزن‌های بازرگانی از بدنه دولت کاملا به صورت قانونی در تمام بندهای قوانین ازجمله قانون بهبود فضای کسب و کار، برنامه ششم توسعه و... مطرح شده، اما باید گفت که این موضوع هرگز جای چالش ندارد و دلخوری بعضی نمایندگان بخش خصوصی نیز نا به جا و بی‌خود است. »
بحث‌هایی میان نمایندگان بخش خصوصی مبنی بر اتخاذ نمایندگان دولت در حوزه رایزن‌های بازرگانی وجود دارد، باتوجه به اینکه این افراد فعالیت‌های اقتصادی را در عرصه تجارت بین‌الملل پیگیری می‌کنند؛ چرا باید از نمایندگان بخش دولت انتخاب شوند؟
به هرحال بخش خصوصی صدای تشکل‌هاست و نمایندگان پارلمان بخش خصوصی نیز ارتباط تنگاتنگی با سازمان توسعه تجارت دارند. چندی پیش از سوی یکی از نمایندگان دولتی اعلام شد که در دو سال گذشته تا به امروز 21 رایزن ایرانی توانستند احکام خود را دریافت کنند و در کشورهای دیگر در بحث تجارت بین‌الملل خدمت کنند. بنابراین جلساتی در زمینه بازدید رایزن‌ها اتخاذ شده که هر چند ماه یک بار به استان‌های مختلف بازدید به عمل می‌آورند تا به شکل نزدیک‌تر با مشکلات و چالش‌های حوزه اقتصادی آشنا و برای رفع آن برنامه‌هایی را درنظر گیرند. در حقیقت هدف از این ارتباط دوسویه این است که اطلاعات آنها از ظرفیت استان‌های مختلف افزایش می‌یابد و از هر آنچه در مورد توانمندی‌های تولیدی، صادراتی و معدنی کشور است آگاهی می‌یابند. البته این رایزن‌ها نشستی هم با تجار و صادرکنندگان دارند و در زمینه مشکلات و موانع حوزه صادرات جلساتی را برگزار می‌کنند. در حقیقت ارتباط دوسویه‌یی بین تجار و رایزن‌های دولتی برقرار است که امیدواریم این سیاست‌ها در سال 95 نیز روند افزایشی را به خود بگیرد.
پس شما در مورد انتخاب نماینده‌های دولت نقدی ندارید؟
انتخاب رایزن‌های بازرگانی کاملا به صورت قانونی در تمام بندهای قوانین از جمله قانون بهبود فضای کسب و کار، برنامه ششم توسعه و... مطرح شده، به نظر بنده این موضوع هرگز جای چالش ندارد و دلخوری بعضی نمایندگان بخش خصوصی نیز نابه‌جا و بی‌خود است. در حقیقت در ماده 9 قانون بهبود فضای کسب و کار آمده است: « وزارت امور خارجه موظف است ظرفیت‌های روابط خارجی و نمایندگی‌های سیاسی کشور در خارج را در خدمت تولیدکنندگان داخلی و سرمایه‌گذاران در ایران و به‌ویژه صادرکنندگان کالاها و خدمات قرار دهد. » در همین راستا نیز در تبصره 29 برنامه ششم توسعه نیز آمده است: «در راستای اجرای مفاد مصرح در قانون اساسی و سیاست‌های کلی اقتصادی مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد کشور و برای مدیریت منسجم، هماهنگ و موثر روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران بر مبنای اصول عزت، حکمت و مصلحت و برای پشتیبانی تحقق اهداف برنامه ششم، تمامی دستگاه‌های تابعه قوای سه گانه کشور مکلفند تمامی اقدامات خود در زمینه روابط خارجی را با هماهنگی وزارت امور خارجه انجام دهند. وزارت امور خارجه موظف است نسبت به اجرای مواردی
همچون طراحی و اجرای اقدامات اعتمادساز به کشورهای منطقه آسیای جنوب غربی، بازسازی و اصلاح تعاملات با قدرت‌های موثر جهانی، ایجاد بسترها و شرایط سیاسی لازم برای تنوع بخشی و تقویت پیوندهای راهبردی با کشورهای جهان به ویژه، کشورهای منطقه، همسایگان و قدرت‌های نوظهور، تقویت دیپلماسی اقتصادی با تمرکز بر ورود به بازارهای جهانی برای صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی، تامین مالی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی و دستیابی به فناوری‌های جدید، حمایت همه‌جانبه از حقوق ایرانیان خارج از کشور و مشارکت دادن آنها در توسعه ملی، به‌کارگیری ظرفیت‌های دیپلماسی رسمی و غیررسمی در سطوح دو و چند جانبه، بهره‌برداری از دیپلماسی عمومی و روش‌ها و ابزارهای نوین و کارای اطلاع‌رسانی در گستره فرامرزی برای تبیین دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران و همچنین تقویت دیپلماسی مرزی، برنامه‌ریزی و اقدام موثر در راستای ارتقای استقلال سیاسی، فرهنگی و افزایش تاب‌آوری اقتصاد ملی و... اشاره شده است. در حقیقت، رایزن‌های بازرگانی حقوق‌بگیر دولت هستند، بنابراین چطور می‌توانند نماینده بخش خصوصی و انتخاب شده آنها باشند. البته، در زمینه رایزن‌های بازرگانی بخش خصوصی بارها
پیشنهادی را مبنی بر انتخاب سفرای بخش خصوصی در امور بین‌الملل داده است.
در نهایت سرانجام این پیشنهاد به کجا رسید؟
این پیشنهاد چندین بار در گردهمایی نمایندگان بخش خصوصی و دولتی مطرح شد، اما درنهایت وزارت صنعت، معدن وتجارت به این موضوع همچنان واکنشی نشان نداده است.
به‌طور کلی از عملکرد رایزن‌های بازرگانی موافق هستید یا خیر؟
به هرحال رایزن‌های بازرگانی باید با مشاوره نمایندگان اتاق انتخاب می‌شد، اما به نظر بنده باید تعداد این رایزن‌ها در کل کشورها افزایش یابد؛ چراکه ما در دوران پساتحریم سیر می‌کنیم و انتظار می‌رود که در این دوران طلایی نمایندگان بیشتری برای پیگیری مشکلات تجارت بین‌الملل بخش خصوصی حضور داشته باشند.
