گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|
با وجود اعلام برنامه تسهیلات 380هزار میلیارد تومانی توسط بانک‌های کشور در ابتدای سال 94، عملکرد تسهیلات دهی بانک‌های کشور نشان می‌دهد که 37هزار میلیارد تومان بیش از برنامه اعلام شده به بخش‌های مختلف اقتصاد تسهیلات پرداخت شده و بانک‌های کشور با 417هزار میلیارد تومان تسهیلات، 76هزار میلیارد تومان بیش از سال 93 به بخش‌های اقتصادی تسهیلات پرداخت کرده‌اند.
به گزارش «تعادل»، گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی 12 ماهه سال 1394 به بخش‌های مختلف اقتصادی مبلغ 4173.2هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با 12 ماهه سال 1393 مبلغ 759.1هزار میلیارد ریال (معادل 22.2درصد) و نسبت به 11 ماهه سال 1394 مبلغ 690.8هزار میلیارد ریال (معادل 19.8درصد) افزایش داشته است.
معادل 352هزار و 155 میلیارد تومان یا 84.4درصد تسهیلات بانک‌ها در امور سرمایه در گردش، خرید و تعمیر و ... هزینه شده است و تنها 15.6درصد آن برای امور توسعه‌یی مانند ایجاد و توسعه واحدها صرف شده است و همچنان 63.1درصد تسهیلات برای سرمایه در گردش اختصاص یافته است.
15.6درصد برای امور توسعه‌ای
براین اساس، ارقام تسهیلات برای ایجاد و توسعه که امور توسعه‌یی محسوب می‌شود، معادل 65هزار و 168 میلیارد تومان و معادل 15.6درصد کل تسهیلات بانک‌ها بوده است و بیش از 42هزار میلیارد تومان برای ایجاد واحدهای جدید، بیش از 23هزار میلیارد تومان برای توسعه واحدها و بیش از 7هزار میلیارد تومان برای تعمیرات پرداخت شده است.
تسهیلات‌دهی بانک‌ها در سال 94 با رشد 22.2درصدی، موجب شد که بیش از 263هزار میلیارد تومان تسهیلات برای تامین سرمایه در گردش بخش‌های مختلف اقتصادی پرداخت شود.
از سوی دیگر، بیش از 37هزار میلیارد تومان برای خرید کالای شخصی، بیش از 19هزار میلیارد تومان برای خرید مسکن و 25 هزار میلیارد تومان برای سایر امور مورد نیاز واحدهای اقتصادی تسهیلات پرداخت شد.
سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه در گردش در تمام بخش‌های اقتصادی طی 12 ماهه سال 1394 مبلغ 2634.3هزار میلیارد ریال معادل 63.1درصد کل تسهیلات پرداختی است که در مقایسه با 12 ماهه سال 1393 مبلغ 563.5هزار میلیارد ریال معادل 27.2درصد افزایش داشته است. همچنین سهم تسهیلات پرداختی بابت تامین سرمایه در گردش بخش صنعت و معدن در 12 ماهه سال 1394 معادل 1002.8هزار میلیارد ریال بوده است که حاکی از تخصیص 38.1درصد از منابع تخصیص یافته به سرمایه درگردش تمام بخش‌های اقتصادی (مبلغ 2634.3هزار میلیارد ریال) است.
بخش خدمات همچنان بیشترین سهم را در جذب تسهیلات داشته و نزدیک به 160هزار میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده که معادل 38.3درصد کل تسهیلات بانک‌ها بوده و 16درصد آن برای امور توسعه‌یی و بیش از 56درصد برای سرمایه در گردش صرف شده است.
در رتبه دوم بخش صنعت و معدن با رقم 122هزار میلیارد تومان قرار دارد که معادل 29.2درصد کل تسهیلات بوده و 13درصد آن برای امور توسعه‌یی و بیش از 82درصد برای سرمایه در گردش هزینه شده است.
از 1219.5 هزارمیلیارد ریال تسهیلات پرداختی در بخش صنعت و معدن، معادل 82.2درصد آن (مبلغ 1002.8هزار میلیارد ریال) برای تامین سرمایه در گردش پرداخت شده است. این موضوع بیانگر توجه و اولویت‌دهی به تامین منابع برای این بخش توسط بانک‌ها در سال 1394 است.
بخش بازرگانی با رقم بیش از 57هزار میلیارد تومان با سهم 13.6درصد از کل تسهیلات بانک‌ها در جایگاه سوم دریافت تسهیلات قرار داشته و از این رقم تنها 8درصد را برای امور توسعه‌یی و بیش از 70درصد را برای سرمایه در گردش هزینه کرده است.
در رتبه چهارم، بخش مسکن و ساختمان با رقم بیش از 43هزار میلیارد تومان و سهم 10.3درصدی از کل تسهیلات بانک‌ها قرار دارد که 20درصد را برای سرمایه در گردش، بیش از 24درصد را برای امور توسعه‌یی و 37درصد را برای خرید مسکن و نزدیک به 11درصد را برای تعمیر مسکن هزینه کرده است.
در رتبه پنجم و آخر بخش‌های اقتصادی نیز بخش کشاورزی با جذب بیش از 35هزار میلیارد تومان قرار دارد که نزدیک به 25درصد را برای امور توسعه‌ای، نزدیک به 68درصد را برای سرمایه در گردش، هزینه کرده است.
براین اساس، اگرچه دغدغه بنگاه‌های اقتصادی و بانک‌ها در سال 94 بیشتر تامین سرمایه در گردش و هزینه‌های جاری بوده، اما واقعیت این است که از این تسهیلات عظیم در سیستم بانکی که حدود 42درصد نقدینگی کشور است، سهم کمی برای ایجاد و توسعه و تعمیر و امور اشتغالزا هزینه می‌شود و بیشتر تسهیلات برای امور روزمره و حفظ تولید و فعالیت بنگاه‌ها صرف می‌شود.
بانک مرکزی تذکر داده که همچنان باید در تداوم مسیر جاری، ملاحظات مربوط به کنترل تورم را نیز در نظر گرفت و همواره مراقب قدرت گرفتن پتانسیل تورمی ناشی از فشار تقاضای کل در اقتصاد نیز بود. بر این اساس ضروری است به افزایش توان خلق پول بانک‌ها از طریق افزایش سرمایه و بهبود کفایت سرمایه بانک‌ها، کاهش تسهیلات غیرجاری و بازگرداندن آنها به مسیر صحیح اعتباردهی بانک‌ها، افزایش بهره‌وری بانک‌ها در تامین سرمایه در گردش تولیدی، پرهیز از فشارهای مضاعف بر دارایی بانک‌ها و ترغیب بنگاه‌های تولیدی به سمت بازار سرمایه به عنوان یک ابزار مهم درتامین مالی طرح‌های اقتصادی (ایجادی) توجه ویژه‌یی
کرد.
