گروه بورس مهشید خیزان
سال 95 به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، سالی است که اقتصاد از رخوت خارج خواهد شد و در برخی از حوزه‌ها علاوه بر خروج از رکود، شاهد شکوفایی نیز خواهیم بود. این خوش‌بینی با توجه به انتشار بودجه شرکت‌های بورسی برای سال 95 پررنگ‌تر از گذشته نمایان شده است. از طرف دیگر در هفته‌های اخیر، بورس با افت‌وخیزهایی مواجه شده که خوش‌بینی‌های گذشته را کم اعتبار کرده و بعضا موجب نگرانی برخی از فعالان مبنی بر تشکیل حباب در شاخص شده است. این نگرانی در حالی شکل گرفت که شاخص کل از کانال 81هزار واحدی در ابتدای سال جاری به رقم 78هزار واحد تنزل یافت و بر همین اساس برخی کارشناسان اعلام کردند که با کاهش ریسک سیاسی، هیجان نیز از بازار دور شده و روند شاخص منفی شد. ارزیابی بازار سرمایه و تحلیل اتفاقات ماه‌های اخیر، موضوع گفت‌وگوی «تعادل» با علیرضا باغانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه است که در ادامه می‌خوانید:
روند بازار سرمایه در سال 95 را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برای مقایسه وضعیت بورس در سال 95 باید گفت که اگر سال مبنا را سال 92 در نظر بگیریم که با ریزش شارپی اکثر سهم‌ها به ویژه سهام شرکت‌های بزرگ همراه بود، در سال 94 و به‌تبع آن سال 95 بازار روند خوبی را شروع کرده است. از سوی دیگر در سال 92 بازار لیدر داشت و از افزایش نرخ دلار منتفع می‌شد، اما در حال حاضر با وضعیتی که در کشور حاکم شده و به خصوص برخی اتفاقات سیاسی باعث شده تا بازار لیدر نداشته باشد و به همین دلیل است که شاهد افزایش قیمت اغلب سهم‌ها و همچنین افزایش ارزش معاملات نیستیم.
شایعاتی در بازار مبنی بر حبابی بودن شاخص وجود دارد؛ این موضوع را چگونه توجیه می‌کنید؟
باید در نظر بگیریم که در اواخر روزهای سال 94 برجام اجرایی شد و برای پول‌بک کردن بازار زمان زیادی لازم است. در سال 92 گروه خودرویی‌ها لیدر بازار بودند ولی هم‌اکنون بازار به گونه‌یی شده که گویی حباب وجود دارد. البته واقعیت امر این است که حباب وجود ندارد و برخی برای خراب کردن بورس، لیدر بازار را روز به روز تغییر می‌دهند. با این فرض که بازار در حال حاضر لیدر اصلی ندارد، بورس توان بازگشت به شرایط مساعد را ندارد.
هم‌اکنون که برجام اجرایی شده همچنین با پیش‌بینی فعالان بازار از بهبود اوضاع بورس، می‌توان امید داشت تا پایان سال شاهد رشد شاخص و قیمت اغلب سهم‌ها باشیم؟
ما چندین سال از جهان دور بودیم و حال که بعد از مدت‌ها با رفع تحریم‌ها در حال بازگشت به دوران قبل هستیم، باید رفت و آمدهای هیات‌های تجاری به ایران را جدی بگیریم. همچنین توافقات صورت گرفته و توافقات در صف می‌تواند برای بازگشت بازار اخبار خوبی باشد. البته اگر برخی افراد و در واقع بازارگردان‌های اصلی اجازه دهند تا بورس به روند اصلی خود برگردد، بورس تهران شاهد رشد خوبی خواهد بود در غیر این صورت بازار روند کم‌رمقی را طی خواهد کرد.
دلایل شروع کم‌رمق بازار در سال جدید چیست؟
این موضوع دو علت عمده دارد؛ علت اول اینکه برخی از چهره‌های سیاسی و مخالفان برجام سعی در کشیدن ترمز لیدر بازار یعنی گروه خودرو را دارند که البته تا حدی نیز موفق شدند؛ علت دوم اینکه شاخص کل بورس در سه‌ماهه آخر سال گذشته و با خبر اجرای برجام شاهد رشد خوبی بود، معمولا بازار ما که نیمه‌عمیق نیز محسوب می‌شود بعد از هر رشدی کمی در وضعیت اصلاح به‌سر می‌برد. این اصلاحی به سال 95 منتقل شد و به همین دلیل در سال 95 برخلاف پیش‌بینی‌های اکثر کارشناسان، بازار روند متعادل و روبه رشدی را در پیش نگرفت.
به‌طور مثال روز گذشته رییس‌جمهوری به شرکت مپنا رفته بودند و صحبت‌های تاثیرگذاری نیز در آنجا داشتند، در عوض اینکه این سهم رشد مناسبی داشته باشد این سهم روند متعادلی را طی کرد. پس معتقدم برخی دلایل سیاسی باعث شده که اوضاع بورس و اغلب سهم‌های بزرگ رشد چندانی نداشته باشند.
ارزش معاملات نیز در سال 95 تا حدی افت کرده است، این موضوع کمی خطرناک نیست؟
نکته‌یی که در خصوص مقایسه ارزش معاملات سال‌های 94 و 95 وجود دارد اینکه درجه شناخت از بازار سهام باید تغییر کند، هم‌اکنون ارزش بازار نسبت به بورس تهران که همواره رشد آنچنانی نداشت، رقم خوبی است. اگر ارزش معاملات از 200میلیارد تومان کمتر شود، هشداری برای بازار است؛ اما در حال حاضر وضعیت ارزش معاملات نیز خوب است.
عدم تاثیرپذیری بازار از بسیاری از اتفاقات سیاسی و اقتصادی چیست؟
ما در سال‌هایی که بازار بورس تهران راه‌اندازی شد، شرایط مختلفی را گذراندیم. تا به امروز نیز تنها اخبار برجام توانسته شرایط بازار را نسبت به سال‌های گذشته کمی تکان دهد. اما نکته‌یی که در این میان وجود دارد اینکه در اصل اتفاق جدیدی رخ نداده تا به‌طور مثال هر روز شاهد رشد چند هزار واحدی شاخص بورس باشیم. مشکلی که در این میان وجود دارد این است که بسیاری از شرکت‌های ما شفافیت ندارند؛ عدم شفافیت آفت اصلی این بازار است که باعث می‌شود اتفاقات مثبت تاثیر آنچنانی بر بازار نداشته باشد. نکته دیگری که وجود دارد این است که رشد اقتصادی یکی از ارکان مهم در تاثیرگذاری ورود هیات‌های تجاری به کشور است؛ عدم شفافیت در برخی شرکت‌ها باعث می‌شود که به‌محض اطلاع آنها از آمارهای رسمی، عملا هیچ اتفاقی در اقتصاد کشور رخ ندهد. پس اگر این موارد نیز رعایت نشود نمی‌توانیم به بازگشت بازار به شرایط مطلوب امید داشته باشیم.
با توجه به اینکه در فصل مجامع به‌سر می‌بریم، پیش‌بینی می‌کنید شرکت‌ها عملکرد خوبی را از خود نشان دهند یا خیر؟
مجامع از آن جهت اهمیت دارند که سهامداران یک روز در سال گرد هم می‌آیند تا از وضعیت صورت مالی شرکت موردنظر خود مطلع شوند. نکته‌یی که وجود دارد اینکه به علت وضعیت متعادل بازار در سال 94، اتفاق خاصی در سوددهی اغلب شرکت‌ها نیفتاد؛ اما ممکن است به‌دلیل پیش بینی‌های مثبت از اقتصاد در سال 95، میزان سوددهی شرکت‌ها تا پایان سال مالی 96 افزایش پیدا کند. همچنین پیش‌بینی می‌شود سهام اغلب شرکت‌های خودرو، بیمه، حمل و نقل و پتروشیمی در سال جاری شاهد رشد قیمت خوبی باشند.
به عنوان سوال آخر، پیش بینی شما از وضعیت بازار در امسال چیست؟
خیلی از افراد به بازار سرمایه می‌آیند تا راه صدساله را یک شبه طی کنند و درواقع نوسان‌گیری و کسب سود در کوتاه‌ترین زمان ممکن این روزها بر سهامداری غلبه کرده است. در بازار سهام ما از آنجا که دامنه نوسان قیمت سهام 5درصد تعیین شده ، فضای خوبی برای نوسان‌گیری تشکیل شده است.
در مجموع از آنجا که 94 نسبت به سال 93 سال سختی را طی کرد، طبیعتا به دلیل سال آخر دولت یازدهم ممکن شرایط پیچیده‌یی نیز در این زمان شکل بگیرد؛ اما به هر طریق با اتفاقات سیاسی و اقتصادی که اواخر سال 94 و پیش بینی از انعقاد قرارداد در این بخش‌های مختلف در سال جاری، شاخص کل یورس تهران تا پایان سال 95 حداقل رشدی معادل 30درصد داشته باشد.
