یک‌روز پس از اعلام فرمول پیشنهادی وزارت نفت برای خوراک گاز پتروشیمی‌ها کارشناسان بازار سرمایه بر الزامات تعیین فرمول بلندمدت قیمت خوراک تاکید کردند. بر اساس فرمول پیشنهادی وزارت نفت، قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها نسبت به‌قیمت جهانی هر خانواده از محصولات این پتروشیمی‌ها تعیین خواهد شد. البته برای خوراک مایع چنین فرمولی وجود ندارد و قیمت این نوع خوراک 95درصد فوب خلیج‌فارس محاسبه خواهد شد.
در همین رابطه، ولی نادی قمی، مدیرعامل تامین سرمایه نوین در گفت‌وگو با فارس تاکید کرد: فرمول تعیین قیمت خوراک پتروشیمی‌ها باید به‌نحوی باشد که ضمن انطباق با واقعیت‌های بازارهای جهانی و منطقه‌یی، وضعیت اقتصاد و صنایع ایران نیز در آن لحاظ شده باشد. معاون صندوق بازنشستگی کشوری نیز در این رابطه گفت: تعیین برنامه 5 یا 10ساله برای نرخ پایه خوراک صنایع و همچنین بهره مالکانه راهکار جذب سرمایه‌گذار است.
بر اساس این گزارش، نرخ خوراک پتروشیمی از زمستان سال گذشته و پس از تسلیم لایحه بودجه دولت به‌مجلس، محل مناقشه دولت، شرکت‌های پتروشیمی و مجلس بوده است. در آن دوره دولت بحثی بر سر این موضوع نداشت و این مجلس بود که قیمت خوراک پتروشیمی را بسیار پایین‌تر از حد معقول در نظر گرفته شده می‌دانست و معتقد بود که این نرخ باید به 15سنت افزایش یابد. مدیران شرکت‌های پتروشیمی اما این نرخ‌گذاری را نپذیرفتند و قیمت ناچیز ابتدایی را اصل دانستند. دولت اما نرخ 13سنت را جایگزین نرخ پیشنهادی مجلس کرد. در عین حال، شرکت‌های پتروشیمی این قیمت را نیز برنتافتند و مناقشه تعیین قیمت خوراک تا امروز ادامه یافت. به گفته مدیرعامل تامین سرمایه نوین، بسیاری از فعالان بازار سهام که طی سال‌های گذشته به سود مناسب از محل سرمایه‌گذاری خود عادت کرده بودند، از وضعیت کنونی ناراضی هستند و انتظار دارند که حمایت همه‌جانبه از سمت دولت برای بهبود وضعیت انجام شود. این مدیر بازار سرمایه افزود: البته تعیین قیمت خوراک به‌صورت 10ساله با توجه به‌پویایی اقتصاد جهانی بسیار سخت است؛ در حال حاضر بحث روز استخراج و عرضه نفت و گاز شیل است که تکنولوژی آن انحصارا در
اختیار شرکت‌های امریکایی است. وی گفت: این موضوع موجب شده که آینده قیمت نفت و گاز به‌صورت نزولی پیش‌بینی شود، به‌علاوه تاکید بر تولید و اقتصادی کردن تولید انرژی‌های پاک و تجدید پذیر نیز یکی دیگر از فشارهایی است که به قیمت نفت و گاز وارد خواهد کرد.
وی با بیان اینکه طبق شرایط تفسیر شده، نرخ 13سنت باید حداکثر نرخ خوراک طی 10سال آینده باشد، گفت: برخی از کارشناسان با این توجیه که قیمت گاز صادراتی به‌کشورهای همسایه چند برابر نرخ گاز پتروشیمی‌هاست، تاکید می‌کنند که به‌جای تامین گاز پتروشیمی‌ها، این گاز صادر شود؛ به‌نظر می‌رسد که این استدلال درست نیست چرا که اولا در حال حاضر بیش از آنچه که پتروشیمی‌ها گاز مصرف می‌کنند، گاز در حال سوختن است؛ ثانیا اینکه کشور وابسته به صادرات یک محصول باشد آن هم از نوع خام، به‌نفع مصالح کشور نیست و اینکه ما در صنایع پتروشیمیایی مزیت صنعتی داریم و می‌توانیم محصولات قابل رقابت با دنیا تولید کنیم، خوراک باید جذابیت لازم برای سرمایه‌گذاری را فراهم کند.
تعیین سقف بازده منطقی نیست
در همین حال، سعید شیرزادی، معاون صندوق بازنشستگی کشوری با بیان اینکه تعیین بازدهی مشخص برای سرمایه‌گذاران صنعت پتروشیمی غیرمنطقی است، گفت: تعیین برنامه 5 یا 10ساله برای نرخ پایه خوراک صنایع و همچنین بهره مالکانه راهکار جذب سرمایه‌گذار است. شیرزادی در گفت‌وگو با فارس با اشاره به اینکه همواره در دوران تصویب بودجه سالانه، بازار سهام با فشار و رکود مواجه شده ، گفت: یکی از راهکارها، تعیین فرمول بلندمدت برای نرخ خوراک و دیگر قیمت‌گذاری‌ها است. وی افزود: نه تنها نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بلکه بهره مالکانه و مواردی که دولت در بودجه سالانه تغییر می‌دهد، باید طبق برنامه بلندمدت 5 یا 10 ساله باشد تا سرمایه‌گذار تصور تقریبی از آینده این بازارها داشته باشد.
معاون صندوق بازنشستگی کشوری با بیان اینکه تفکر تعیین بازده مشخص برای سرمایه‌گذاران صنعت پتروشیمی یا دیگر صنایع غیرمنطقی و غلط است، گفت: اینکه سرمایه‌گذار نباید بیش از 25درصد بازدهی کسب کند، غیرمعقول است، چرا که یک فرد امکان کسب بازدهی 100درصدی یا زیان سنگین در بازار سهام را دارد و باید همانطور که بازدهی از منهای بی‌نهایت شروع می‌شود تا مثبت بی‌نهایت در مقابل سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر وجود داشته باشد.
وی افزود: همانگونه که سرمایه‌گذار در زمان راه‌اندازی یک پروژه به‌سود آن می‌اندیشد، به ریسک‌های ناشی از تغییرات شرایط اقتصادی که منجر به زیان می‌شود نیز توجه دارد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در دنیا فرمول‌های مختلفی برای تحویل خوراک وجود دارد که یکی از مدل‌های آن این است که هر ساله با ضریب تغییر قیمت محصول، نرخ خوراک هم شناور است و در نظر گرفتن نرخ خوراک به‌صورت ثابت، کار اشتباهی است.
