آنچه امروز در ایتالیا بیش از همه به چشم میخورد، توسعه کتابفروشیهای مدرن با معماری زیبا و جذاب و همچنین کتابفروشیهای زنجیرهیی و بزرگ است. به گزارش مهر و به نقل از «مجید غلامی جلیسه» مدیرعامل موسسه خانه کتاب که چندی پیش در سفری به ایتالیا، از دو کتابخانه مهم این کشور یکی کتابخانه ملی فلورانس و دیگری کتابخانه واتیکان و همچنین نمایشگاه کتاب بلونیا بازدید کرده بود، گفت: آنچه در دنیای امروز کتابفروشیها اتفاق میافتد، فقط تفاوت در ظاهر نیست که البته این نیز هست. کتابفروشی به عنوان یک حرفه ریشهدار و کهن طی سالیان سال دچار تحولات عدیدهیی شده است.
ایتالیا مهد چاپ در جهان محسوب میشود، البته فارغ از اینکه کره و چین در این زمینه پیشقراول بودند، اما گوتنبرگ برای نخستین بار این پدیده را به سال ۱۴۵۵ میلادی در ایتالیا رونمایی کرد. جالب آنکه نخستین کتابهای ایرانیان نیز در ایتالیا و در شهر رم چاپ و منتشر شدند، ترجمه کتاب قانون بوعلی این شانس را یافت که در رم چاپ و انتشار پیدا کند. به هر رو شاید تصوری که به جهت این سابقه از ایتالیا به عنوان مهد کتاب و چاپ داریم بسیار فراتر از آنچه میبینیم، باشد. اما آنچه در ایتالیا بیش از همه به چشم میخورد، توسعه کتابفروشیهای مدرن با معماری زیبا و جذاب و همچنین کتابفروشیهای زنجیرهیی و بزرگ است. در ایتالیا مانند بسیاری از کشورهای جهان فقط کافی است که شما گوگلمپ خود را روشن کنید، تا در هر شهر و هرجایی که هستید، لیستی از کتابفروشیها را با مشخصات حداقلی مانند ساعت کاری، شماره تلفن و آدرس وبسایت آنها به ترتیب فاصله مکانی داشته باشید.
مافیایی به نام فلترینلی
فلترینلی [Feltrinelli] بزرگترین کتابفروشی زنجیرهیی در ایتالیاست که نخستین کتابفروشی خود را در سال ۱۹۵۷میلادی افتتاح کرد و تاکنون موفق شده است که بیش از ۱۳۰ فروشگاه با بیش از ۲۰۰۰ نفر نیرو در سراسر ایتالیا ایجاد کند. این کتابفروشی را میتوان بزرگترین مافیای کتاب در ایتالیا برشمرد. چرا که وجود شعبههای متعدد آن در سراسر ایتالیا قدرتی عجیب برای پخش و توزیع کتاب به آن داده است. کمتر ایستگاه قطار یا مترویی میبینیم که شعبهیی بزرگ از این کتابفروشی عظیم در آن مشغول به فعالیت نباشد. این کتابفروشی در کنار کتاب که البته حجم عمده محصولاتش را تشکیل میدهد، محصولات دیگری چون مجلات، سیدی بازیهای رایانهیی، موسیقی و... نیز به فروش میرساند و بهطور متوسط سالانه ۲۶ میلیون محصول توسط فروشگاههای خود را توانسته عرضه کند. اما آنچه در فلترینلی به چشم میآید، کتاب است و شما در حجم وسیع از فضای این کتابفروشیها بخش ناچیزی از محصولات غیرکتابی را میبینید.
جایزه فلترینلی در پنج بخش علوم تاریخی و اخلاقی، علوم فیزیک ریاضیات و تجربی، ادبیات، هنر و پزشکی جایزهیی مشهور در حوزه کتاب ایتالیاست و به پژوهشگرانی که با آثار علمی و فرهنگیشان در قالب کتاب به تحقیق و پژوهش در ایتالیا کمک کرده باشند، اعطا میشود. امروزه فلترینلی به عنوان یک ناشر و کتابفروشی آنچنان در لایه لایه صنعت کتاب کشور ایتالیا نفوذ کرده است که اگر ناشر یا مولف سهمی از بازار فلترینلی نداشته باشد، به هیچوجه امکان رشد و ارتقا پیدا نخواهد کرد. الگوی موفق این فروشگاه در راهاندازی فروشگاههای جدید، معماری، چیدمان، سرویسدهی، بازاریابی، مشتریمداری و... میتواند الگویی برای کتابفروشان ایران باشد که از قضا حال و روز چندان خوشی هم ندارند.