گروه تشکل‌ها
روز یک‌شنبه اتاق‌ها و شوراهای بازرگانی مشترک جلسه‌یی با 2 عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران برگزار کردند. این جلسه در راستای مباحثی بود که اخیرا با ارائه آیین‌نامه اتاق‌ها و شوراهای بازرگانی مشترک توسط معاونت بین‌الملل اتاق ایران مطرح شده است. جلسه‌یی که در نهایت با توافق طرفین قرار شد، هیاتی 5 نفره از اتاق‌ها و شوراهای مشترک مباحث را جمع‌بندی و اساسنامه پیشنهادی را به اتاق بازرگانی ایران ارائه دهند.
دعوا بر سر اساسنامه‌ای اشتباه
بهمن ماه سال 94 اساسنامه‌یی توسط معاونت بین‌الملل ارائه شد که واکنش شدید اتاق‌های بازرگانی مشترک را در پی داشت. بر اساس این اساسنامه قرار بود، اتاق‌های مشترک و شوراهای بازرگانی دارای یک اساسنامه یکسان شود و به همه آنها دستور داده شده بود که در کمتر از 6 ماه این اساسنامه را به تصویب مجمع عمومی خود برسانند.
این اساسنامه واکنش‌های زیادی را در پی داشت. در آن زمان مسعود دانشمند رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات در گفت‌وگو با «تعادل» اعلام کرد: اتاق بازرگانی ایران ارباب اتاق‌های بازرگانی مشترک نیست. شاید شاه‌‌بیت صحبت‌های دانشمند مستقل بودن اتاق‌های مشترک و عدم رابطه رییس و مرئوسی میان اتاق‌های مشترک و اتاق بازرگانی ایران بود. پس از آن اتاق بازرگانی ایتالیا میدان‌دار موضوع شد و اتاق‌های مشترک در جلسه‌یی به گفت‌وگو با یکدیگر برای حل این مشکل پرداختند. در نهایت قرار شد در جلساتی میان منتخبان اتاق‌های مشترک و اتاق بازرگانی مشکلات بررسی و حل شود.
بر همین اساس روز یک‌شنبه هفته جاری روسای اتاق‌ها و شوراهای مشترک بازرگانی، برای بررسی آیین‌نامه و اساسنامه تشکیل اتاق‌ها و شوراهای مشترک، نشستی را با حضور حسین پیرموذن و کیوان کاشفی از اعضای هیات رییسه اتاق ایران برگزار کردند. در این جلسه کیوان کاشفی عضو هیات رییسه اتاق ایران، با بیان اینکه با توجه به نهایی شدن برجام و گسترش ارتباطات خارجی اقتصادی و پیش‌بینی افزایش این ارتباطات، نقش اتاق‌های مشترک ملموس‌تر و مهم‌تر شده است، عنوان کرد: برای بالا بردن کارایی و بهره‌وری اتاق‌های مشترک و رفع نواقصی که اتاق‌های مشترک را از ادامه فعالیت هر چه بهتر باز می‌دارد، ضروری بود آیین‌نامه اتاق‌ها و شوراهای مشترک بررسی شده و اصلاحاتی بر آن صورت گیرد. در ادامه جلسه، اعضا نظرات خود را پیرامون بندهای آیین‌نامه اعلام کردند؛ اما با توجه به اینکه بررسی همه بندها به فرصت بیشتری احتیاج داشت، اعضا از میان خود هشت نفر را انتخاب کردند و مقرر شد این افراد در نشستی مشترک و به نمایندگی از همه اتاق‌ها و شوراها، آیین‌نامه و اساسنامه را بررسی کنند و نتیجه را در نشستی با حضور نمایندگانی از مدیران و هیات رییسه اتاق ایران، در قالب موارد
پیشنهادی عنوان و برای تصویب نهایی در هیات نمایندگان، نهایی کنند.
فرهاد شریف، معاون بین‌الملل اتاق ایران با بیان اینکه روح حاکم بر آیین‌نامه و اساسنامه تشکیل اتاق‌ها و شوراهای مشترک، توسعه ارتباطات خارجی فعالان اقتصادی ایرانی و شرکای خارجی آنهاست، بر حمایت، هدایت و ایجاد هماهنگی معاونت بین‌الملل اتاق ایران در اتاق‌ها و شوراهای مشترک تاکید کرد. وی گفت: آیین‌نامه و اساسنامه تنها حداقل‌های شکلی را مشخص می‌کنند و محتوای اصلی و نوع برقراری رابطه با شرکای خارجی را اتاق‌های مشترک راهبری می‌کنند.
تعدد نظرها مانع جمع‌بندی
در همین رابطه سیدجلال ابراهیمی دبیرکل شورای بازرگانی ایران و ترکیه در گفت‌وگو با «تعادل» اعلام کرد: قرار بود در این جلسه آیین‌نامه اتاق‌های مشترک مورد بررسی قرار گیرد ولی یک مشکل اساسی در این میان وجود داشت و آن تعدد افراد و نظرات گوناگون بود که مانع جمع‌بندی نظرات می‌شد. در حقیقت هر بند این اساسنامه باید مورد بحث و بررسی قرار می‌گرفت اما به دلیل وجود افراد زیاد نمی‌توانستند این نظرات را جمع‌بندی کنند. ابراهیمی تاکید کرد در نهایت قرار بر این شد که گروهی متشکل از مسوولان اتاق‌های بازرگانی مشترک و شوراهای مشترک در جلساتی آیین نامه را تنظیم و روی آن بحث کنند. از جمله این افراد می‌توان به مسوولان اتاق‌های بازرگانی ایران و چین، شورای بازرگانی ایران و ترکیه، اتاق بازرگانی ایران و انگلستان و اتاق ایران و عمان اشاره کرد. دبیرکل شورای بازرگانی ترکیه افزود این گروه قرار است تا 2 هفته دیگر اساسنامه‌یی جدید را تنظیم و به هیات رییسه ارائه دهد. این اساسنامه سپس از سوی هیات رییسه در هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران ارائه می‌شود.
اختلاف در کجاست؟
اما شنیده‌ها از صحبت‌های این جلسه حاکی از اختلاف نظر گسترده میان اعضای قدیمی اتاق‌ها و شوراهای مشترک با هیات رییسه بود. در حقیقت در مباحث کلی و ساختاری اساسنامه مشکل چندانی وجود ندارد. برای مثال در اساسنامه قدیم نقش خزانه‌دار مشخص نشده است که طبیعتا این پیشنهاد دارای مشکل نیست. مشکل اساسی در کلمه تابعیت بود. اسدالله عسگراولادی در جلسه یک‌شنبه تاکید زیادی بر حذف کلمه تابعیت شوراهای مشترک از اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران داشت. به گفته عسگراولادی این بند برای اتاق‌های شهرستان وجود دارد چرا که اولا اتاق‌های شهرستان از نظر مالی با اتاق بازرگانی ایران یکی هستند و ثانیا اعضای آنها کاملا یکسان است در حالی که اتاق‌های مشترک دارای مجمع عمومی مستقل هستند پس نمی‌توانند به عنوان تابعی از اتاق ایران خود را مطرح کنند.
شاید اصل موضوعی که کمتر به آن پرداخته شد موضوع نحوه برخورد با اساسنامه‌یی باشد که مسوولان اتاق‌های بازرگانی در حال نوشتن آن هستند. در جلسه یک‌شنبه 2 عضو حاضر هیات رییسه اعلام کردند که قرار است این اساسنامه به هیات رییسه برود و از آنجا به هیات نمایندگان ارائه شود. در حقیقت سوال این است که آیا هیات رییسه این امکان را دارد که اساسنامه مذکور را دچار تغییر کند؟ در این صورت تکلیف اساسنامه چیست؟ پیش‌بینی‌ها این است که هیات رییسه اکثریت اساسنامه را می‌پذیرد اما مساله اساسی مفهوم استقلال در اتاق‌های مشترک است. حقوقی کردن این مفهوم کار سختی است که در صورت تصویب این اساسنامه وضعیت اتاق‌های مشترک می‌تواند کاملا تحت تاثیر قرار گیرد. سوال این است که اتاق تا چه اندازه می‌خواهد به اتاق‌های بازرگانی و شوراهای مشترک آزادی عمل اعطا کند.
تبدیل شوراها به اتاق
اما مهم‌ترین موضوع در این ماجرا تغییر در نام شوراهای مشترک است. بر اساس آیین‌نامه جدید قرار است تمام شوراهای مشترک در صورتی که بیش از 50عضو دارند به مدت 2 سال و به صورت موقت به نام اتاق مشترک فعالیت خواهند کرد و در صورتی که بتوانند به شرایط لازم برای اتاق بازرگانی دست پیدا کنند از جمله اینکه تعداد اعضای آنها به بیش از 100 عضو برسد تبدیل به اتاق بازرگانی خواهند شد.
همچنین موضوع ایجاد کمیته‌های مشترک که پیش از این در زمان ریاست علینقی خاموشی وجود داشت، مجددا احیا شد. از سوی دیگر روز گذشته جمعی منتخب از اعضای هیات رییسه اتاق‌ها و شوراهای مشترک تشکیل جلسه داده و آیین‌نامه را مورد بازبینی قرار دادند. در این جلسه قرار شد که آیین‌نامه تشکیل و نظارت اتاق‌های بازرگانی مشترک از یکدیگر جدا باشد. همچنین در جلسه بعد این کمیته موضوع اساسنامه اتاق‌های مشترک به بحث گذاشته می‌شود.
