به گزارش WHO ایران در گروه 75 کشوری قرار دارد که توانسته‌اند بیش از 75 درصد از موارد ابتلا به مالاریا را کاهش دهند
گروه اقتصاد اجتماعی
«شیوع مالاریا در جهان از ابتدای هزاره کنونی تا پایان سال 2015 میلادی، کاهشی 48درصدی را تجربه کرده است.» این بخشی از گزارش جهانی مالاریاست که توسط سازمان جهانی بهداشت منتشر شده و به بررسی رویدادهای مربوط به این بیماری در جهان می‌پردازد. بر اساس گزارش WHO، در همین بازه زمانی، هزینه‌های مبارزه با این بیماری، به بیش از 2.5 میلیارد دلار رسیده است که در واقع در قیاس با 960 میلیون دلار سال 2000 میلادی، حدودا 1.6 برابر شده است. افزون بر این‌ها، گزارش نشان می‌دهد که ایران یکی از 75 کشور جهان است که توانسته در مدت 15سال، موارد ابتلا به مالاریا در درون مرزهایش را بیش از 75 درصد کاهش دهد.
مالاریا بیماری خاص مناطق گرمسیری و مرطوب جهان است و البته سال‌هاست که از میان انسان‌ها قربانی می‌گیرد. کلمه مالاریا یک کلمه ایتالیایی و به معنای هوای بد (Mal-Aria) است و منظور از آن تعریف بیماری با ویژگی‌های تب متناوب است که ایتالیایی‌ها در گذشته وجود آن را ناشی از هوای بد و مناطق باتلاقی می‌دانستند و طرفه آن است که همواره با گرم شدن زمین، شیوع این بیماری افزایش می‌یابد. گزارش جهانی مالاریا که توسط سازمان جهانی بهداشت منتشر شده است، به بررسی روند تغییرات این بیماری در بازه سال‌های 2000 تا 2015 میلادی می‌پردازد.
بیماری قاره سیاه
موارد ابتلا به بیماری مالاریا از 262 میلیون مورد در سال 2000میلادی (که میانگینی است از تخمین‌های 205میلیون مورد و 316میلیون مورد) در سال 2015 میلادی به 215میلیون مورد رسیده است، (میانگین 149میلیون و 303میلیون) و این کاهشی 18درصدی را نشان می‌دهد. تخمین زده می‌شود بیش از 88درصد از موارد ابتلا به این بیماری در قاره آفریقا رخ داده باشد. رتبه بعدی نیز از آن جنوب شرقی آسیاست که 10 درصد از موارد ابتلا به مالاریا در آنجا رخ می‌دهند و در نهایت 2درصد از موارد ابتلا نیز در مدیترانه شرقی رخ می‌دهند. میزان شیوع مالاریا هم که با توجه به نرخ رشد جمعیت تخمین زده می‌شود، در بررسی بازه سال‌های 2000 تا 2015 میلادی کاهشی 37درصدی را نشان می‌دهد. در واقع، 75 کشور از 106 کشوری که در این بازه زمانی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و در سال 2000 موارد ابتلای به مالاریای گسترده‌یی داشتند، در سال 2015 کاهشی بیش از 75 درصد در موارد ابتلا به مالاریا را شاهد بودند.
از سوی دیگر، موارد مرگ ناشی از بیماری مالاریا در بازه مورد مطالعه، کاهشی تقریبا 48 درصدی را از سر گذرانده است. در سال 2000 میلادی 839 هزار نفر در جهان در اثر ابتلا به مالاریا جان داده‌اند و این در حالی است که در سال 2015، تنها 438هزار مورد مرگ بر اثر ابتلا به این بیماری گزارش شده است. 90 درصد از این موارد مرگ هم در قاره آفریقا رخ داده‌اند.
مالاریا گران شده است
هزینه‌های کنترل مالاریا در جهان از 960 میلیون دلار در سال 2005، به بیش از 2.5 میلیارد دلار در سال 2014 افزایش پیدا کرده است و در واقع تقریبا 1.6برابر شده است. سرمایه‌گذاری جهانی برای کنترل مالاریا که 78 درصد از سرمایه‌گذاری جهانی برنامه کنترل مالاریا را شامل می‌شود، از 2.1میلیارد دلار در سال 2013 به 1.9میلیارد دلار در سال 2014 کاهش پیدا کرده و در واقع کاهشی 8 درصدی را از سر گذرانده است. این کاهش البته عمدتا ناشی از تغییر اولویت‌های جهانی در مبارزه با بیماری بوده است که از مبارزه با مالاریا به سمت مبارزه با ایدز و سل رفته است.
در مقابل، هزینه تجهیزات کنترل و مقابله با مالاریا، مانند حشره‌کش‌ها و اسپری‌ها، در طول تقریبا 11 سال 40 برابر شده است و از 40 میلیون دلار در سال 2004 به 1.6 میلیارد دلار در سال 2014 رسیده است. این هزینه‌ها، حدود 82 درصد از هزینه‌های صرف شده برای مقابله با بیماری مالاریا را در سال 2014 تشکیل می‌داده‌اند. از سوی دیگر، تخمین زده می‌شود که از سال 2000 تاکنون، تنها مدیریت موارد ابتلا به مالاریا در جنوب صحرای آفریقا، در هر سال 300 میلیون دلار هزینه در بر داشته است و این یکی از مواردی است که به عنوان چالش پیش روی ریشه‌کنی این بیماری در گزارش سازمان جهانی بهداشت از آن یاد شده است. عمق معضل هم وقتی مورد توجه قرار می‌گیرد که بدانیم عمده موارد ابتلا، هنوز هم در کشورهایی رخ می‌دهند که درآمد ملی پایینی دارند.
مالاریا از ایران هم می‌رود
در گزارش سازمان جهانی بهداشت، از ایران به عنوان یکی از 75 کشوری نام برده شده که توانسته‌اند میزان ابتلا به مالاریا را در بازه زمانی سال‌های 2000 تا 2015 میلادی، بیش از 75درصد کاهش دهند. افزون بر این در منطقه شرق مدیترانه، ایران و عربستان تنها کشورهایی هستند که در مرحله ریشه‌کنی مالاریا قرار گرفته‌اند. (با این توضیح که برای مثال، امارات متحده عربی، مراکش، ترکمنستان و ارمنستان در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا، از جمله معدود کشورهایی هستند که دیگر موردی از ابتلا به مالاریا در آنها دیده نشده است.) ایران در سال 2013 میلادی 479 مورد ابتلا به مالاریا داشته است، در حالی که در سال 2014، این موارد به 358 مورد کاهش پیدا کرده‌اند. عربستان سعودی نیز از 34 مورد ابتلا در سال 2013، به 30 مورد ابتلا در سال 2014 رسیده است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر اما به تازگی خبر داده که استان سیستان و بلوچستان، مالاریاخیز‌ترین استان کشور است.
به گزارش سلامت آنلاین، دکتر ایرج ضاربان درباره روند مبارزه با مالاریا در استان سیستان و بلوچستان گفت: آمار مالاریا نسبت به دهه هفتاد و هشتاد کاهش قابل ملاحظه‌یی داشته است.
ضاربان با اشاره به اینکه در حوزه دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر، ۶ شهرستان ایرانشهر، دلگان، سرباز، فنوج، قصرقند و نیکشهر مالاریا خیز هستند، افزود: نیمی از مبتلایان به مالاریا در کشور در حوزه این دانشگاه قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه خوشبختانه با استقلال دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر و برنامه‌ریزی منسجم و اجرای برنامه‌ها و نظارت بیشتر تعداد مبتلایان به مالاریا کمتر شده است، ادامه داد: در سال ۹۳، ۳۷۴ مورد مالاریا داشتیم و از کشور پاکستان به ایران آمده و انتقال بیماری در کشور پاکستان صورت گرفته است.
دکتر ضاربان در مورد اقدامات صورت گرفته برای جلوگیری از این بیماری اظهار داشت: همه خانه‌های بهداشت و مراکز مراقبت‌های بهداشتی این استان برنامه مراقبت از بیماری را در دستور کار خود دارند و با سرکشی‌های خانه به خانه بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند. حتی از ظرفیت‌هایی که در منطقه وجود دارد یعنی علما و معتمدین و اعضای شورا‌ها کمک گرفته می‌شود تا اگر احیانا کسی علائم ابتلای به مالاریا را داشته باشد فورا به مراکز درمانی مراجعه کند. وی درباره آخرین زمان طرح مبارزه با مالاریا گفت: این طرح به‌طور مستمر درحال اجراست و هم سمپاشی و هم مراقبت به صورت اکتیو و خانه به خانه صورت می‌گیرد.
رییس دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر درباره تست از مهاجران افغان و پاکستانی که به کشور وارد می‌شوند، افزود: اگر این مهاجران از مبادی قانونی وارد کشور شوند، این تست صورت می‌گیرد اما مشکل این است که مرز خشکی کشورمان با افغانستان و پاکستان ۱۲۰۰ کیلومتر است و خیلی از این مهاجران به صورت غیرقانونی از مرز عبور می‌کنند و این افراد اغلب بیماری را با خود به کشور می‌آورند و مشکل‌ساز می‌شوند.
دکترضاربان با بیان اینکه کل داروهای مالاریا به صورت رایگان در اختیار افراد قرار می‌گیرد، اظهار داشت: علاوه برارائه پشه‌بند و سمپاشی، بهسازی محیط نیز برای خانواده‌ها صورت می‌گیرد که با همکاری خود مردم انجام می‌شود تا مانع از تخمگذاری پشه مالاریا شود.
وی گفت: قرار است تا سال ۱۴۰۴، بیماری مالاریا در کشور ریشه‌کن شود و امیدواریم برای ۹ سال دیگر شاهد این بیماری در کشور نباشیم؛ از آنجا که بیشترین بار مسوولیت حذف بیماری بر عهده حوزه دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر قرار دارد، اگر این بیماری در ایرانشهر حذف شود ما می‌توانیم جشن حذف بیماری مالاریا در ایران را بگیریم.
