هفته گذشته و در پی بالا گرفتن بحران آب در کشور اعضای شورای عالی آب به بازدید از مناطق آبرسانی شرق تهران رفتند. در همین بازدیدها بود که جهانگیری معاون اول رییس‌جمهور از وخامت اوضاع آب در کشور سخن گفت. اما شورای عالی آب دقیقا چیست و فعالیت‌های آن تاکنون چه کمکی به مدیریت حوزه آب کشور کرده است؟ در حالی که روزی نیست در رسانه‌ها و اخبار صحبتی مبنی بر قرمز بودن وضعیت آب دیده نشود شورای عالی آب برای منتهی شدن این وضعیت قرمز به وضعیتی سبز چه برنامه‌یی درنظر دارد؟ تسنیم در همین زمینه گفت‌وگویی با حمید چیت‌چیان وزیر نیرو و معصومه ابتکار معاون رییس‌جمهور در امور محیط‌زیست انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
در حالی که ۹ جلسه شورای عالی آب کشور در یک‌سال ابتدایی فعالیت دولت یازدهم برگزار شده اما خروجی مشخصی از این جلسات برداشت نمی‌شود، در صحبت با دو عضو اصلی شورای عالی آب یعنی وزیر نیرو و رییس سازمان محیط‌زیست این موضوع را بررسی کرده‌ایم.
12سال پیش بود که شورای عالی آب برای هماهنگی و سیاست‌گذاری در زمینه تامین، توزیع و مصرف آب کشور تاسیس و براساس ماده 10 قانون تشکیل جهاد کشاورزی در سال 1381 ساماندهی شد. مطابق قانون، اعضای این شورا متشکل از وزرای نیرو و جهاد کشاورزی، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست، نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت (در سال 81 حضور وزیر صنایع و معادن در این جلسه به‌عنوان عضو ثابت معرفی شده بود)، یک نفر از اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی با انتخاب مجلس شورای اسلامی به‌عنوان ناظر و دو نفر از متخصصان بخش کشاورزی به حکم رییس‌جمهور است. ریاست عالیه این شورا با رییس‌جمهور یا معاون اول ریاست‌جمهوری است.
از سال 81 تا سال 92 در مجموع 6 بار جلسه شورای عالی آب کشور تشکیل شد اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و باتوجه به نیاز به هماهنگی منسجم و لزوم سیاست‌گذاری و انجام اقدامات کلان زودبازده برای مدیریت آب، برگزاری جلسات شورای عالی آب ازسوی رییس‌جمهوری مورد تاکید قرار گرفت و از ابتدای فعالیت دولت یازدهم تا امروز، 9 جلسه شورای عالی آب کشور برگزار شده است.
باتوجه به اینکه تصمیمات این شورا با تصویب هیات وزیران یا کمیسیون مذکور در اصل 138 قانون اساسی برای دستگاه‌های ذی‌ربط لازم‌الاجراست، اما در یک‌سال گذشته خروجی مشخصی از برگزاری جلسات شورای عالی آب کشور ندیده‌ایم و این شبهه مطرح است که برگزاری این جلسات بیش از اینکه راهگشا و اجرایی باشد، به‌صورت نمادین و تبلیغاتی است. در این باره نظر دو تن از اعضای اصلی و ثابت شورای عالی آب کشور را جویا شدیم. حمید چیت‌چیان و معصومه ابتکار در گفت‌وگویی با تسنیم، نظرات خود را بیان کردند.
مصوبات شورای عالی آب
حمید چیت‌چیان اظهار داشت: در بحث آب امروز در وسط میدان عمل قرار داریم و هر حرکت به‌موقع و درست ما می‌تواند راهگشای عبور از بحران آبی باشد. وی افزود: در جلسات شورای عالی آب کشور، نمایندگانی از وزارت نیرو، سازمان محیط‌زیست، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت کشور، مجلس شورای اسلامی و دیگر بخش‌های دولتی حسب موارد موردبحث، حضور پیدا می‌کنند و مسایل به‌صورت کلان و ملی بحث و بررسی می‌شود.
وزیر نیرو در پاسخ به اینکه «آیا جلسات شورای عالی آب صرفا کارشناسی است، آیا مصوبات فقط حالت بررسی دارند و اجرا را به وزارتخانه‌ها می‌سپارید؟»، گفت: وقت آن را نداریم که کار کارشناسی انجام دهیم. برای تحقیق و پژوهش، کار کارشناسی می‌کنیم و برای وصول نتیجه، افزایش بهره‌وری و رفع مشکلات، مصوبات شورای عالی آب نیز کاملا اجرایی است، دستور جلسات این شورا کاملا برنامه‌محور و جدی است. وی ادامه داد: وضعیت آب کشور از نظر مدیریت منابع، برنامه‌ریزی‌های کلان اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی و همچنین مدیریت مصرف، هنوز نیاز به بررسی و اتخاذ تصمیمات اجرایی دارد، بنابراین تشکیل جلسات شورای عالی آب کشور با همین روند ادامه دارد.
ابتکار: مشکل آب را نمی‌توان در
یک سال و دو سال حل کرد
معصومه ابتکار در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: مسایل آبی کشور ازجمله مسایلی نیست که یک شبه اتفاق افتاده باشد و یک شبه هم قابل درمان و ارایه راهکار باشد.
وی افزود: متاسفانه در گذشته کمتر از آنچه باید به مساله آب توجه شده بود، البته نه اینکه کار مثبتی انجام نشده باشد اما در برخی بخش‌ها کارها مدیریت شده پیش نرفته و در برخی بخش‌ها برنامه‌های مدیریت شده به کندی اجرایی شده و در برخی موارد هم آن‌طور که باید مدیریت یکپارچه نداشته‌ایم و زمینه برای سوءاستفاده‌ها، کاربردها و استحصال‌های نامناسب آب نیز فراهم شده که تمامی این مسایل در کنار بروز خشکسالی‌ها و تغییر اقلیم منطقه، وضعیت اسفبار امروز را به‌دنبال داشته است. رییس سازمان محیط‌زیست، برگزاری جلسات شورای عالی آب کشور را برای شناسایی آسیب‌ها، مدیریت ملی و یکپارچه‌سازی برنامه‌ریزی‌های کلان بخش آب ضروری دانست و گفت: ما در جلسات شورای عالی آب که در دولت یازدهم تشکیل شده، به مسایل زیست‌محیطی و مدیریت تامین و مصرف آب در بخش‌های شرب، صنعت و کشاورزی در ابعاد مختلف پرداخته‌ایم اما خروجی این پرداخت‌ها و نشست‌های تخصصی که با حضور نمایندگان تمامی ارگان‌های مربوطه برگزار شده، زمان‌بر است.
معاون رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: مشکلی که طی سال‌ها برای منابع آبی کشورمان رخ داده را نمی‌توان در یک سال و دو سال حل کرد باید حرکتی صبورانه و پیوسته برای حل این مشکلات با عزمی ملی داشته باشیم.
