اینترنت یکی از خدمات شبکه ملی اطلاعات خواهد بود
گروه دانش‌و‌فن
مطرح شدن طرحی به نام اینترنت ملی به زمستان سال 85 بازمی‌گردد. زمانی که در مجلس بحث بودجه سال 86 مطرح شد و در همان زمان در کمیسیون صنایع و معادن، بودجه‌یی 10میلیارد تومانی برای اینترنت ملی کشور در نظر گرفته شد.
اما این طرح در همان زمان هم چندان با روی خوشِ نمایندگان مجلس مواجه نشد و کمیسیون تلفیق به دلیل مبهم بودن مفهوم اینترنت ملی آن را تصویب نکرد.
اما این پایانی برای اینترنت ملی نبود؛ چراکه درست چند ماه بعد یعنی در خرداد سال 86 هیات وزیران، برنامه‌های عملیاتی راه‌اندازی و بهره‌برداری این شبکه را در سال‌های ۸۶ تا۸۸ تصویب کردند.
براساس این برنامه به شرکت مخابرات ایران به همراه شرکت‌های مخابراتی وابسته و شرکت‌های مخابراتی استانی تکلیف شد که در طول سال‌های 86 تا 87 تا مبلغ ۵۶۶۰ میلیارد ریال از منابع داخلی خود را جهت ایجاد شبکه ملی اینترنت سرمایه‌گذاری کنند.
در ادامه این تصمیم نیز در مرداد ماه سال 86 شورای اقتصاد با درخواست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات درخصوص سرمایه‌گذاری در طرح شبکه ملی دیتا به مبلغ ۳۵۰میلیارد تومان موافقت کرد.
شبکه ملی اطلاعات ظرفیت لازم برای نگهداری و تبادل امن‌تر اطلاعات داخلی در کشور برای توسعه خدمات الکترونیکی و دسترسی به اینترنت از طریق بستر ارتباطی باند پهن سراسری را برای کاربران خانگی، کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی فراهم می‌کند.
به طور کلی باید گفت شبکه ملی اطلاعات تجمیع‌کننده شبکه‌های اختصاصی، محلی و ملی در کشور است که از دو بخش اختصاصی و عمومی تشکیل می‌شود.
بخش اختصاصی برای ارتباط و تبادل اطلاعات و خدمات دستگاه‌های اجرایی با یکدیگر و بخش عمومی برای ارائه خدمات به کاربران عمومی است و این دو بخش در نقاطی نظیر مراکز داده با یکدیگر اتصال دارند.
در این خصوص معاون مرکز ملی فضای مجازی از رسیدن به اتفاق نظر با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در تعریف نهایی برای شبکه ملی اطلاعات خبر داد و گفت: این طرح به زودی در شورای عالی فضای مجازی تصویب می‌شود.
عباس آسوشه، در مورد آخرین وضعیت شبکه ملی اطلاعات و نظارتی که مرکز ملی فضای مجازی بر این طرح دارد، اظهار کرد: این پروژه سرعت بسیار خوبی پیدا کرده و امیدواریم هر چه سریع‌تر به یک طرح اجرایی نزدیک شود.
وی با اشاره به بند ۵ حکم مقام معظم رهبری برای دور دوم فعالیت شورای عالی فضای مجازی مبنی بر «تسریع در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات پس از تصویب طرح آن در شورای عالی و نظارت مستمر و موثر مرکز ملی بر مراحل راه‌اندازی و بهره‌برداری از آن» خاطرنشان کرد: براساس تاکیدات مقام معظم رهبری، طرح شبکه ملی اطلاعات باید هر چه سریع‌تر در شورای عالی فضای مجازی به تصویب برسد.
معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه همانطور که در تعریف یک طرح مشخص است، طرح شبکه ملی اطلاعات نیز باید براساس زمان‌بندی و تعیین خروجی و نتایج و اهداف آن به تصویب شورای عالی فضای مجازی برسد، گفت: در صورتی که شورای عالی فضای مجازی این طرح را مصوب کند، قابلیت و مجوز اجرای آن صادر می‌شود. آسوشه با تاکید براینکه اقدامات خوبی برای نهایی شدن طرح شبکه ملی اطلاعات انجام پذیرفته است، گفت: جلسات هماهنگی در سطح وزیر ارتباطات برگزار شده و به نظر می‌آید مقدمات کار برای این طرح درحال انجام است.
وی در پاسخ به این سوال که شبکه ملی اطلاعات به مرحله اجرا رسیده یا خیر تاکید کرد: این طرح در ۲ فاز درحال پیگیری است که بخشی از آن مربوط به اصلاح شبکه موجود می‌شود و درحال انجام است اما بخشی که مربوط به شبکه ملی اطلاعات به معنای مستقل از شبکه و ویژگی‌های جدید آن می‌شود درحال انجام مقدمات اولیه برای طرح در شورای عالی فضای مجازی است.
معاون مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه در این پروژه قصد بر این نیست که شبکه موجود را دور بیندازیم، اضافه کرد: شبکه ملی اطلاعات یک موجود جدید نخواهد بود که در کنار شبکه فعلی ارتباطات کشور بنشیند. یعنی قرار نیست شبکه دیگری برای این پروژه ایجاد کنیم بلکه منظور از شبکه مستقل آن است که بدون نیاز به اینترنت هم کاربران بتوانند خدمات دریافت کنند و اینترنت اولویت ارتباطات کاربران نباشد.
وی با اشاره به اینکه بعضی دوستان اصرار دارند بگویند شبکه فعلی همان شبکه ملی اطلاعات است که درحال تکمیل است، افزود: ما با این تعریف مشکل داشتیم اما هم‌اکنون این موضوع حل شده و به یک اتفاق نظر در تعریف واحدی برای شبکه ملی اطلاعات با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات رسیده‌ایم و نظراتمان نزدیک شده و درحال نهایی شدن این تعریف و سایر اقدامات لازم برای ارائه شورای عالی فضای مجازی هستیم.
آسوشه با تاکید بر اینکه شبکه ملی اطلاعات دارای خصوصیت‌هایی است که در این شبکه موجود نیست و باید این خصوصیت اصلاح شود، به مهر گفت: پس از آنکه این خصوصیات روی شبکه شکل گرفت، می‌توانیم بگوییم شبکه ملی یک نوزاد است و در مراحل بعدی باید به رشد، توسعه و بلوغ این نوزاد توجه کنیم. ما معتقد نیستیم که شبکه ملی اطلاعات یک شبه، یک ساله یا ۵ ساله ایجاد شود. اما می‌گوییم باید به یک نقطه‌یی برسیم که بتوانیم بگوییم این شبکه متولد شده و از آن به بعد باید توسعه پیدا کند و بالغ شود.
معاون مرکز ملی فضای مجازی از تعامل میان وزارت ارتباطات با این مرکز خبر داد و گفت: شرح اقدامات، فعالیت‌ها و فرآیندهایی که باید اتفاق بیفتد برای این پروژه روشن شده اما اینکه کدامیک در اولویت باشد و با چه هزینه‌یی صورت گیرد هنوز به طور کامل تعیین تکلیف نشده است. طرح نهایی به زودی برای ارائه به شورای عالی فضای مجازی آماده می‌شود و در اولویت قرار دارد و تمامی سختگیری برای آن است که تکمیل و بدون نقص ارائه شود.
آسوشه با اشاره به بهینه‌سازی شبکه موجود که به موازات طرح شبکه ملی اطلاعات درحال اجراست، خاطرنشان کرد: شبکه موجود باید بهینه‌سازی شود و نباید نگران بود که این پروژه ملی هنوز روی کاغذ است و اجرا نشده است بلکه کارهای اجرایی خوبی برای آن تدوین شده و زمان‌بندی آن نیز مشخص شده که در این زمینه وزارت ارتباطات، گزارش خود را به مرکز ملی فضای مجازی ارائه کرده است.
این مقام مسوول در مرکز ملی فضای مجازی، ارائه خدمات با کیفیت مورد نیاز مردم با قیمت و تعرفه مناسب را ازجمله اهداف راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات عنوان کرد و گفت: باید کمک کنیم تا این شبکه«اینترنت زده» سر و سامان یابد چراکه هم‌اکنون متاسفانه شبکه بدون اینترنت هیچ تعریفی ندارد. اما جالب اینجاست که اینترنت تنها یکی از خدمات شبکه ملی اطلاعات خواهد بود و روی این شبکه تعداد بسیاری سرویس و خدمت بومی و محلی خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه هم‌اکنون حتی در ذهن خبرگان و دانش‌آموختگان ما نیز کلمه اتصال به معنی اتصال به شبکه اینترنت است، تصریح کرد: این تعریف و دیدگاه باید اصلاح شود و تا زمانی که تعریف ملموسی از شبکه ملی اطلاعات نداشته باشیم نمی‌توان توقع اصلاح دیدگاه را داشت.
آسوشه با اشاره به اینکه با ایجاد شبکه ملی اطلاعات قرار نیست چیزی محدود شود، گفت: باید به شبکه‌یی مستقل از اینترنت متصل شویم و برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی ابزارهایی مانند ایمیل و جویشگر بومی در فازهای بعدی اتفاق خواهد افتاد.
وی از طرح شبکه ملی اطلاعات به عنوان طرح زیرساختی کشور نام برد که باید در شورای عالی فضای مجازی تعیین تکلیف شود و افزود: تا زمانی که این طرح تعیین تکلیف نشود، تمامی کسب وکارها و بازیگران عرصه فناوری اطلاعات وابسته به اینترنت خواهند بود و نمی‌توان انتظار تولید محتوای بومی را داشت.
