گروه انرژی| نادی صبوری|
ماجرا از یک دیدار ساده آغاز شد. دیدار حمید چیتچیان، وزیر نیروی ایران با ابراهیم بایلان، وزیر انرژی سوئد. در این دیدار حمید چیت چیان از این مهم سخن گفته بود که اکنون و با برداشته شدن تحریمها، زمینه فعالیت شرکتهایی همچون ABB در ایران فراهم خواهد شد. به همین واسطه سراغ گزارشهای مالی سالانه این شرکت رفتیم. به سهم خاورمیانه و افریقا در ثبت سفارش و درآمدهای این شرکت اشاره شده بود، اما نامی از ایران به چشم نمیخورد. در نهایت وارد بخش نمایندگیهای شرکت ABB در جهان شدیم. در حالی که با یک جستوجوی ساده در گوگل به راحتی لیست شرکتهای مختلفی را در ایران پیدا میکنید که ادعا میکنند نماینده این شرکت در ایران هستند، گروه سوئدی- سوئیسی ABB که مقر آن در زوریخ واقع شده، در ایران نمایندگی ندارد. با بخش فروش شرکت «ا. صنعت» که یکی از شرکتهای مدعی در این زمینه بوده و در وبسایت خود به درشتی حک کرده است «نماینده رسمی ABB در ایران»، تماس میگیریم. بعد از کمی بالا و پایین کردن وقتی از شخص پاسخگوی تلفن سوال میکنیم که چرا اسم شما در لیست نمایندگیهای شرکت ABB موجود نیست میگوید، این شرکت در ایران نمایندگی ندارد و ما برای
تبلیغات این کار را انجام میدهیم. اما این شرکت در این زمینه تنها نیست، شرکت ک. پارس، شرکت ش. انرژی، شرکت ا. اندیش و تعدادی دیگر از شرکتهای کوچک در ایران ادعای نمایندگی گروه ABB را دارند. طبق ماده 4 قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان مصوب سال 88، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی واردکننده کالاهای سرمایهیی موظف هستند برای اخذ گواهی فعالیت نمایندگی رسمی، نسبت به ثبتنام، درج و ارسال اولیه اطلاعات از طریق سامانهwww.ittc.ir و در صورت وجود شرایط و تایید مرکز امور اصناف و بازرگانان، مدارک خود را به آدرس پستی مجمع واردات ارسال کنند. اما نظارتی بر شرکتهایی که ادعای کذب نمایندگی شرکتهای بزرگی مانند ABB را دارند وجود ندارد.
طبق اطلاعات مندرج در سایت گروه ABB این شرکت در خاورمیانه در کشورهای بحرین، اردن، کویت، پاکستان، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحد عربی نمایندگی دارد. این شرکت که از بزرگترین شرکتهای مهندسی جهان محسوب میشود، طبق گزارش سالانه 2015 حدود 40میلیارد دلار درآمد داشته است.
طبق بررسیهای «تعادل» از گزارش سالانه شرکتABB در سال 2015، این شرکت در این سال 35.5میلیارد دلار درآمد داشته است. حاشیه سود این شرکت 11.8درصد است و در سال 2015 بالغ بر 40میلیارد دلار سفارش را از مشتریان خود دریافت کرده است. فرانک داگان، مدیر بخش خاورمیانه و افریقای این شرکت است که از سال 2015 دارای این سمت شده است. او از سال 2011 تا 2014 مدیر بخش بازارهای جهانی ABB بوده است. داگان متولد سال 1959 بوده و شهروند ایرلند محسوب میشود.
در سال 2015 تعداد 43هزار و 300نفر از این شرکت در خاورمیانه و افریقا مشغول به کار بودهاند. 12درصد از سفارشهای تلفیقی این شرکت در این سال مربوط به این مناطق بوده که 35میلیون دلار بودهاند.
اما سفارشهای این شرکت در سال 2015 از مناطق آسیایی خاورمیانه و افریقا طبق گزارش سالانه شرکت، کاهش قابل توجهی را تجربه کردند. این در حالی است که با توجه به سفارشهای بخش دریایی، سال 2014 از این جهت برای ABB مناسب بوده است. سالهای 2014 و 2015 نیز سهم درآمدهای این شرکت از این مناطق رو به کاهش بود، اما افزایش تقاضا از سمت هند آن را خنثی کرد.
استراتژی این شرکت برای بازه زمانی 2020-2015
«رشد سودآور و سرعتبخشی به ایجاد ارزش پایدار در جهانی با سرعت تغییر بالا» است.
اکنون قرار بر این شده که برای نخستینبار شرکت ABB در مناقصه 312 پست فوق توزیع و 84 پست انتقال در ایران شرکت کند؛ شرکتی که تاکنون شمار زیادی از شرکتهای ایرانی ادعای نمایندگی رسمی آن را داشتهاند و هیچ مقابلهیی نه از سمت وزارت نیرو و نه از سمت وزارت صنعت معدن با آنها صورت نگرفته است. یکی از نکات جالب توجه، شرکتی است که وبسایتی انگلیسی در این حوزه راهاندازی کرده و تمام اطلاعات مربوط به شرکت ABB را با آدرس خود در بلوار میرداماد منتشر ساخته است. پرسشی که مطرح میشود این است که آیا تاکنون وزارت نیرو که تولیت بخش برق ایران را در اختیار دارد، متوجه وجود این تعداد نمایندگی کذب شرکتی به این ابعاد در ایران نشده است؟ اگر این آگاهی وجود داشته چرا تاکنون هیچ اقدام و اعتراضی در جهت رد این ادعاها صورت نگرفته و اگر اساسا نیز آگاهی وجود نداشته، باید نسبت به عرق وزارت نیرو به حوزه برق و توجه مسوولان این وزارتخانه به شفافبودن فضای کسب و کار صنعت برق در ایران تشکیک کرد.
هیچکس به فکر نمایندگیهای کذب نیست
عجیبتر از تمام مواردی که در بالا ذکر شد این نکته است که اگر شما همین حالا شرکتی ثبت کرده و ادعا کنید که نمایندگی رسمی یک شرکت خارجی هستید، عملا تا زمانی که یک شاکی خصوصی از شما به اداره آگاهی شکایت نکند، میتوانید در امن و امان تجارت کنید. این را یکی از مشاوران یک گروه ثبت شرکت به ما میگوید. با چند گروه ثبت شرکت رتبهبندی دیگر نیز تماس میگیریم و اطلاعاتی از این بیشتر کسب نمیکنیم. قانون تجارت در ایران نیز مربوط به سالهای دور بوده و اساسا چنین دغدغههایی در زمان نگارش آن وجود نداشته است. اکنون تعدد ادعا از سوی شرکتهای ایرانی برای شرکت ABB، مشتی نمونه خروار از زیرپا گذاشتن حقوق مصرفکننده و بیاعتباری بسیاری از تبلیغات است. بهطور قطع نهادهای دولتی در این زمینه بیشترین مسوولیت را دارند و اکنون نیز باید در زمینه فعالیت بیحد و مرز شرکتهای مدعی نمایندگی ABB پاسخگو باشند.
دیدار چیتچیان با بایلان
هرچند موضوع نمایندگیها، روند گزارش را از ابتدا تغییر داد اما همانطور که روزنامه تعادل در گزارش روز قبل خود خبر داده بود، روز گذشته ابراهیم بایلان وزیر انرژی سوئد به دیدار حمید چیتچیان وزیر نیروی ایران آمد.
وزیر نیرو در دیدار با وزیر انرژی سوئد، از تحول جدی در شبکه برق ایران خبر داد و گفت: اولویت ما در صنعت برق، اجرای طرحهای مشترک همراه با انتقال تکنولوژی است.
حمید چیتچیان در دیدار با «ابراهیم بایلان» وزیر انرژی سوئد و نمایندگان شرکتهای سوئدی که در ساختمان ستادی وزارت نیرو برگزار شد، با اشاره به اینکه در سالیان گذشته همکاریهای خوبی بین جمهوری اسلامی ایران و سوئد وجود داشته است، اظهار داشت: این همکاریها در زمان تحریم دچار وقفه شده ، اما با برداشته شدن تحریمها مجال فعالیت برای شرکتهای سوئدی ازجمله شرکت ABB که از شرکتهای شاخص در صنعت برق است، فراهم شده است.
وزیر نیرو با اظهار تمایل به همکاری شرکتهای سوئدی و ایرانی گفت: جمهوری اسلامی ایران دارای قریب به 74هزار مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاهی است که باید در 10 سال آینده با توجه به افزایش متوسط مصرف 6 تا 7درصدی سالانه برق، 50هزار مگاوات به ظرفیت نصبشده نیروگاهی آن افزوده شود.
چیتچیان با بیان اینکه بیش از نیمی از ظرفیت نیروگاهی کشور توسط بخش خصوصی احداث و راهاندازی شده است، گفت: شرکت مپنا که سازنده توربینهای گازی و بخار است، عمده این کارها را انجام داده و چنانچه شرکتهای سوئدی بخواهند در این زمینه همکاری داشته باشند، باید خود را برای انتقال تکنولوژی آماده کنند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر برگزاری مناقصه 312 پست فوق توزیع و 84 پست انتقال در ایران در دست انجام است، ادامه داد: شرکت ABB سوئد نیز در کنار سایر شرکتها در این مناقصه حضور یافته است که امیدواریم هم از جهت قیمت و هم از جهت تسهیل در انتقال تکنولوژی ساخت، در این مناقصه حضور داشته باشد.
وزیر نیرو در خصوص هوشمندسازی شبکه برق کشور گفت: پیشبینی میشود در 5 سال آینده بیش از 5میلیون مشترک از تجهیزات هوشمند برخوردار باشند و شرکتهای مطرح سوئد همچون شرکت «اریکسون» نیز در صورت تمایل، میتواند درخصوص انتقال دیتا با شرکتهای ایرانی همکاری کند.
وی با اشاره به اینکه در توسعه برق کشور از تولید متمرکز به سمت تولید پراکنده در حال حرکت هستیم، اظهار داشت: در این زمینه از همکاری شرکتهایی که در بخش تولید پراکنده فعالیت دارند و میتوانند بهصورت CHP یا CCHP تولید همزمان برق، گرما و سرما را داشته باشند، استقبال میکنیم.
در ادامه این دیدار، وزیر انرژی سوئد نیز در سخنانی ضمن ابراز خوشنودی از این دیدار، فضای توسعه همکاریهای انرژی در ایران و جهان را مثبت ارزیابی کرد و اظهار داشت: بعد از پایان یافتن تحریمها فرصت خوبی برای احیای دوباره و گسترش روابط بین دو کشور ایجاد شده که با کمال میل آمادگی خود را برای حضور در بازار برق ایران اعلام میکنیم.
«ابراهیم بایلان» با اشاره به اینکه فرصتهای خوبی برای همکاری بین شرکتهای ایرانی و سوئدی وجود دارد، گفت: در صورت موافقت شما، شرکت ABB میتواند با شرکت مدیریت شبکه برق ایران همکاری داشته باشد.
بایلان با اشاره به ظرفیت 27هزار مگاواتی کشور سوئد و تجربیاتی که در بهرهوری انرژی به دست آوردهاند، اعلام آماگی کرد تا در بخشهای مختلف صنعت برق ازجمله تمرکز بر بحث تولید، شبکههای هوشمند، ذخیرهسازی انرژی، بهرهوری انرژی و سایر زمینهها با وزارت نیرو و شرکتهای ایرانی همکاری داشته باشند.