این روزها بازار نفت در وضعیت به غایت پیچیده‌یی به سر می‌برد. درحالی که همگان انتظار سقوط شدید قیمت نفت پس از شکست مذاکرات دوحه را داشتند نه تنها این اتفاق روی نداد بلکه در روزهای گذشته بازار نفت شاهد رشد قیمت نیز بوده است. شاید بتوان گفت این اتفاق ناشی از این است که در روزهای اخیر چهار عامل با جهت متفاوت روی قیمت نفت در بازار تاثیر داشتند. دو عامل سبب کاهش قیمت نفت و دو عامل سبب افزایش آن شدند. در روزهای اخیر هر چند اوپکی‌ها نتوانستند روی موضوع فریز نفتی که ماه‌ها بر سر آن مذاکره کرده بودند به تفاهم برسند اما اعتصاب کارکنان یکی از کشورهای عضو این سازمان به نوعی اثر منفی شکست فریز نفتی را جبران کرد. اعتصاب کارکنان صنعت نفت کویت، تولید نفت این کشور را تقریبا به بیش از نصف کاهش داده و به عنوان یک عامل اختلال در سمت عرضه سبب تقویت قیمت نفت شده است؛ از سوی دیگر تولید نفت امریکا نیز با کاهش مواجه شده و پس از رسیدن تولید این کشور به قله 9میلیون و 700هزار بشکه‌یی در ماه آوریل اکنون این رقم به زیر 9میلیون رسیده است. این مساله سبب شد که بورس‌های جهانی نفت متاثر از این موضوع رشد قیمت را شاهد باشند اما این پایان
کار این روزهای بازار نفت نیست.
کاهش ارزش یورو در برابر دلار در پی اصرار رییس بانک مرکزی اروپا بر سیاست‌های انبساطی و پایین نگه داشتن نرخ بهره که در صحبت‌های وی در روز پنج‌شبنه عنوان شد، عامل دیگری بود که بازار نفت از این جبهه نیز تحت فشار باشد و قیمت‌ها با افت روبه‌رو شوند. «تعادل» در گزارش خود وضعیت بازار چهار بعدی این روزهای نفت را بررسی می‌کند.
بد نامی اوپکی‌ها بعد از دوحه
روز پنج‌شنبه عبدالله سالم البدری، دبیرکل سازمان اوپک در صحبت‌هایی از احتمال برگزاری نشست مجددی با کشورهای غیرعضو اوپک برای توافق در فریزکردن تولید نفت خبر داد. مطرح شدن فریز نفتی سبب شده بود، قیمت نفت که به پایین‌ترین سطح خود در 12سال اخیر رسیده بود حدود 50 درصد رشد کند. اما پس از آنکه نشست دوحه بدون دست یافتن به نتیجه خاصی به پایان رسید، سرمایه‌گذاران دیگر واکنش خاصی به احتمال از سرگیری مجدد این مذاکرات نشان ندادند. شاهد این مدعا وضعیت بورس‌های جهانی نفت پس از صحبت‌های البدری است. به گزارش«تعادل» به نقل از وال‌استریت‌ژورنال روز پنج‌شنبه و پس از اظهارات دبیرکل اوپک، قیمت نفت اندکی افزایش یافت اما بعد‌ازظهر همان روز شاهد کاهش دو درصدی قیمت نفت در بورس لندن بودیم.
اظهارات سرمایه‌گذاران در این رابطه قابل توجه است. بعضی از آنها اظهار می‌کنند ما درحال حاضر نه اظهارات اوپکی‌ها بلکه ارقام مربوط به کاهش تولید نفت امریکا و افزایش دلار را رصد می‌کنیم!
به گزارش وال‌استریت‌ژورنال، راب ثامل مدیر سبد دارایی در کارگزاری Tortoise امریکا که شرکتش حدود 13میلیارد دلار دارایی انرژی را مدیریت می‌کند، در این رابطه می‌گوید:«اوپک خصوصا بعد از فاجعه دوحه درحال تبدیل شدن به یک سازمان غیرمرتبط است». تام پیو، کارشناس نفتی شرکت
Capital Econmists نیز در این باره می‌گوید:« بعد از آشفتگی تمام و کمالی که در نشست دوحه شاهد بودیم، زمان زیادی طول خواهد کشید که مردم دوباره به اوپک اعتماد کنند و به طرحی بسیار اساسی‌تر از گفت‌وگوی جدید برای فریز نفتی نیاز است».
اما در آن روی سکه مقامات اوپک به خصوص عربستان کماکان با اعتماد به نفس صحبت می‌کنند و کماکان این کارتل را به عنوان یک نیروی موثر در بازار قلمداد می‌کنند. ابراهیم مهنا از مقامات ارشد نفتی عربستان معتقد است، اوپکی‌ها کماکان می‌توانند در نشست اعضای این سازمان در دوم ژوئن در وین مجددا درباره طرح فریز نفتی گفت‌وگو کنند. وی می‌گوید:«درب‌ها برای همکاری‌های آینده کماکان باز است و من اطمینان دارم ما مجددا در این باره گفت‌وگو خواهیم کرد».
اختلالات بخش عرضه
اما به نظر می‌رسد، بازار نفت در روزهای اخیر اهمیت چندانی به «کش‌وقوس‌های درون‌اوپکی» نمی‌دهد و سرمایه‌گذاران تمرکز خود را روی مسائل دیگری ازجمله کاهش تولید نفت امریکا گذاشته‌اند. تولید نفت امریکا کماکان با سرعت پایینی درحال کاهش است و براساس داده‌های EIA درحال حاضر سطح تولید نفت این کشور از 9میلیون و 700هزار بشکه به زیر 9میلیون بشکه در روز رسیده است.
این موضوع سبب شده که با وجود استمرار حاکمیت مازاد عرضه بر بازار، تمایل سرمایه‌گذاران به سمت بالا باشد. روز گذشته قیمت سبد نفتی برنت در ساعت هفت صبح در بورسICE ، 44دلار و 62 سنت معامله شد که این رقم نسبت به آخرین قیمت معاملاتی نفت که بازار با آن بسته شد 9سنت افزایش داشته است. قیمت نفت WTI نیز در همین ساعت در بورس NYMEX هر بشکه 43دلار و 34سنت معامله شد که نسبت به روز قبل آن 16سنت افزایش داشته است. به گزارش «تعادل» به نقل از رویترز، تاجران نفتی معتقدند با وجود استمرار در مازاد عرضه فضای کلی مجموعه بازار نفت مطمئن‌تر شده است. علت این امر ورود پول‌های جدیدی است که سرمایه‌گذاران با خود آورده‌اند و این مساله سبب افزایش قیمت‌ها شده است. همچنین اعتصاب کویتی‌ها که بیش از نیمی از تولید نفت این کشور را کاهش داده و اختلالات تولید نفت در ونزوئلا و نیجریه نیز ازجمله دیگر عواملی هستند که در روزهای اخیر اثرات شکست مذاکرات دوحه بر بازار نفت را پوشش داده است. اما کارشناسان معتقدند که این رویدادها همگی اثرات موقتی بر بازار نفت دارند و پارامترهای معناداری برای رابطه بلندمدت در بازار نفت نیستند. به گزارش «تعادل» به نقل از
پایگاه خبری Market Watch جفری کوری از تحلیلگران موسسه گلدمن‌ساکس در این باره می‌گوید:«این تغییر و تحولات مرتبط با مازاد عرضه کوتاه‌مدت در بازار است و تاثیری روی چشم‌انداز بلندمدت بازار و مشکلات ناشی از ظرفیت‌های مازاد ندارد. ما باور داریم که کاهش فعلی در تولید نفت امریکا کماکان برای خنثی‌کردن اثر رشد تولید نفت در کشورهای کم‌هزینه مانند ایران و نیز اختلالاتی که کشورهایی همچون عراق، ونزوئلا و نیجریه ممکن است با ورود ناگهانی نفت خود به بازار داشته‌باشند، کافی نیست».
کارشناسان گلدمن‌ساکس معتقدند هر چند روند فعلی بازار پتانسیل این را دارد تا قیمت‌ها را بیش از این نیز افزایش دهد اما کماکان تغییر بنیادی در ساختار بازار ایجاد نکرده است».
افزایش ارزش دلار، کاهش قیمت نفت
در همین حال ارزش دلار در برابر یورو نیز افزایش یافته است. به گزارش رویترز، این اتفاق زمانی افتاد که تاجران پتانسیل بانک مرکزی اروپا برای افزایش استفاده از ابزارهای تشویقی در صورت ضرورت را مشاهده کردند. روز پنج‌شنبه ماریو دراگی، رییس بانک مرکزی اروپا انتقادات آلمانی‌ها در مورد سیاست‌های انبساطی‌اش را رد کرد و وعده استفاده از تمام ابزارهای در اختیار خود تا هر زمان که نیاز باشد را داد. وی اعلام کرد که نرخ‌های بهره در همین سطح یا حتی سطوح پایین‌تر قرار خواهند گرفت. در همین رابطه سرین حرجلی، کارشناش استراتژیک پول در بانک Mizuho معتقد است: بازار به این نتیجه رسیده که بانک مرکزی اروپا در صورت نیاز اقدامات بیشتری در این زمینه خواهد کرد. درحال حاضر و پس از صحبت‌های رییس ماریو دراگی، ارزش یورو در برابر دلار 04/0درصد کاهش یافته است. در نتیجه این افزایش ارزش دلاری که روز پنج‌شنبه اتفاق افتاد، قیمت‌های نفت نیز تحت تاثیر قرار گرفتند و اندکی کاهش داشتند.
پیش‌بینی‌ها از آینده
عده‌یی از کارشناسان معتقدند که قیمت‌های نفت تا پایان سال با رشد چشمگیری مواجه خواهند شد. یکی از این افراد مایک راثمن، بنیان‌گذار موسسه Cornerstone Analytics امریکاست. به گزارش «تعادل» وی در گفت‌وگو با شبکه CNBC اظهار کرد:«تقاضا برای نفت در سال جاری حدود یک میلیون و 800هزار بشکه افزایش خواهد یافت. در همین حال عرضه کشورهای غیراوپکی نیز 800هزار بشکه کاهش خواهد یافت. از سوی دیگر امکان ندارد که کشورهای عضو سازمان اوپک بتوانند این خلأ 2میلیون و 600هزار بشکه‌یی را پرکنند.» راثمن معتقد است که قیمت نفت برنت تا پایان سال به 85دلار در هر بشکه خواهد رسید. رقمی که سعودی‌ها مدت‌هاست به دنبال آن هستند. از سوی دیگر IEA در گزارش ماه آوریل خود اعلام کرد که پیش‌بینی می‌شود، تقاضای نفت در سال جاری حدود یک میلیون و 200هزار بشکه در روز کاهش یابد. همچنین آژانس بین‌المللی انرژی نیز روز پنج‌شنبه اعلام کرد که تولید کشورهای غیراوپکی در سال جاری کاهش خواهد یافت و این کاهش بیش از آن چیزی است که در نسل‌های گذشته اتفاق افتاده است.
