گروه اقتصاد کلان
اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها ازجمله میراث‌های دولت نهم و دهم بود که از همان ابتدا هم نحوه اجرای آن مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی قرار گرفت، در ادامه هم با روی کار آمدن دولت یازدهم و افت شدید قیمت جهانی نفت، پرداخت یارانه نقدی تاحدی تبدیل به بار سنگینی بر دوش دولت شد که برخی از اعضای هیات وزیران از آن به عنوان عذاب الیم و مصیبت عظما یاد می‌کردند. اما با وجود تمام هزینه‌های تحمیلی پرداخت یارانه نقدی، دولت در لوایح بودجه 95 و برنامه ششم توسعه ادامه آن را جزو برنامه‌های خود قرار داده، با این تفاوت که قصد دارد شیوه اجرایی آن را تغییر دهد. البته تغییر شیوه هدفمندسازی یارانه‌ها سال گذشته هم در پیش‌گرفته شد و با تصویب مجلس قرار شد، یارانه 6میلیون نفر از افراد پردرآمد کشور حذف شود اما این برنامه هم به‌تمامی اجرا نشد و با اعتراض دریافت‌کنندگان یارانه، تنها به حذف کمتر از 3میلیون نفر انجامید.
آنچنان‌که گزارش کمیسیون تلفیق لایحه بودجه 95 نشان می‌دهد، در سال جاری دولت باید یارانه 24میلیون نفر شامل نمایندگان مجلس، اعضای هیات دولت، پزشکان و قضات، همچنین افراد 3دهک‌بالای درآمدی را حذف کند که اجرای آن نیاز به شناسایی میزان درآمد افراد دارد؛ اما به گفته احمد میدری، معاون رفاه وزارت کار به‌دلیل اجازه‌ندادن رییس‌جمهوری امکان دسترسی به موجودی حساب‌های بانکی افراد وجود ندارد. طبق اظهارات اخیر احمد میدری، استدلال دولت در این باره مبنی بر این است که «مردم باید به حوزه نظام بانکی اعتماد کنند و پول‌شان را از نظام بانکی خارج نکنند. اگر حدود 20درصد مردم، اعتمادشان را از دست بدهند، ورشکسته می‌شوند. بی‌اعتمادی به نظام بانکی هزینه‌های سنگینی برای کشور دارد.»
از طرف دیگر به‌نظر می‌رسد مجلس برای حذف یارانه 24میلیون نفر از افراد پردرآمد که شامل 3دهک‌بالای درآمدی (درآمدهای بالای 35میلیون تومان در سال) از دریافت یارانه پافشاری دارد. به طوری‌که دیروز عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۹۵ از حذف یارانه ۳دهک پردرآمدی جامعه طبق مصوبه این کمیسیون خبر داد.
رمضانعلی سبحانی‌فر، عضو کمیسیون تلفیق بودجه 95 در گفت‌وگو با تسنیم از مصوبه این کمیسیون مبنی بر حذف یارانه 3 دهک پردرآمدی جامعه در سال جاری خبر داد و گفت: «طبق مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه 95 این تکلیف به دولت داده شده که یارانه 3 دهک پردرآمدی بالای جامعه را قطع کند.» وی افزود: «طبق مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه 95 مقرر شده که دولت منابع حاصل از حذف یارانه 3 دهک بالای جامعه را برای اشتغالزایی در کشور صرف کند. منابع آزاد شده از محل حذف یارانه پردرآمدها، صرف اشتغال با اولویت افراد تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی می‌شود.»
اما یک عضو دیگر کمیسیون تلفیق مجلس، پرداخت یارانه تولید از محل هدفمندی یارانه‌ها را هم نشدنی می‌داند و چندان به آن امیدوار نیست. ایرج ندیمی در این‌باره به ایسنا گفته است: «در بودجه سال 95 شاهد حذف چندین دهک از دهک‌های بالای جامعه هستیم که پیش‌بینی شده منابع حاصل از آن به بخش‌هایی نظیر بهداشت و درمان اختصاص یابد.»
وی افزود: یکی از اعضای کمیسیون نهادهای اختصاصی حدود 3000میلیارد تومان از منابع هدفمندی یارانه‌ها را به اشتغال و بخش‌های مرتبط به آن داده است که در صورت تصویب در جلسه علنی شاید اتفاقی در یارانه تولید رخ دهد که البته بعید است مورد موافقت مجلس قرار گیرد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به محرومیت تولید از هدفمندی یارانه‌ها در سال‌های پس از اجرای هدفمندی تصریح کرد: «همه دولت‌ها نبود منابع مالی را دلیل عدم اعطای تسهیلات به تولید ذکر کرده‌اند که در سال 95 هم همین مسیر ادامه خواهد داشت و دولت باید از منابع دیگری نظیر سود بانکی، ارائه تسهیلات از صندوق توسعه ملی و استمهال بدهی‌ها نیاز تولید را در نظر بگیرد.»
حال با وجود پیگیری‌های دولت و مجلس باید دید، از بار هزینه‌های تحمیلی پرداخت یارانه نقدی بر اقتصاد کشور کاسته خواهد شد و بخشی از منابع صرف‌شده برای آن می‌تواند به‌کمک بخش تولید بی‌رمقی و بی‌جان فعلی خواهد آمد یا بازهم باتوجه به ضریب خطا و اعتراض‌های انجام‌شده دریافت‌کنندگان یارانه نقدی در سال گذشته، این برنامه دولت و مجلس هم گره‌یی از آن باز نخواهد کرد.
