نگاه کارشناسان و فعالان بازار نفت به نشست 17آوریل در دوحه قطر است
قیمت جهانی نفت در آغازین روزهای سال جدید خورشیدی مجددا در سراشیبی سقوط قرار گرفته است. سایه مازاد عرضه نفت کماکان بر سر بازارها سنگینی می‌کند. انبارها مملو از نفت‌خام است. هیچ تولیدکننده‌یی به تنهایی حاضر به پیشقراول شدن برای کاهش تولید خود نیست. آنچه از فحوای کلام تولیدکنندگان خارج می‌شود، این است که یا همه با هم وضعیت تولید را کنترل کنیم یا اینکه همه با هم می‌میریم!
این روزها بازار بیش از هر مساله‌یی به طرح فریز نفتی حساس است. همان‌طور که اعلام این طرح سبب شد تا برای مدتی قیمت نفت بالا برود، پیش‌بینی شکست این طرح نیز سبب کاهش قیمت‌ها شده است. عربستان که با همراهی روسیه و دیگر کشورهای تولیدکننده نفت اوپک این طرح را به راه‌انداخته بود به نظر می‌رسد که کم‌کم در حال پشیمان‌شدن و فاصله‌گرفتن از آن است و خبرهایی از بهره‌برداری مجدد از میادین نفتی جدید از این کشور به گوش می‌رسد. در عین حال مقامات این کشور در لفافه ایران را مقصر عنوان می‌کنند و در گوشه و کنار فضای رسانه همراهی همه تولیدکنندگان را شرط پایبندی خود به فریز نفتی می‌دانند. هرچند کارشناسان معتقدند این طرح حتی در صورت موفقیت نیز تاثیر قابل توجهی بر بازار نخواهد داشت چرا که مشکل اصلی بازار یعنی مازاد عرضه را حل نمی‌کند.
تصمیم برای آینده نفت در دوحه
مجموعه این عوامل سبب شده است تا نشستی که قرار است حدود دو هفته دیگر در دوحه قطر برگزار شود و طی آن کشورهای اوپک و دیگر تولیدکننده‌های نفت به‌خصوص روسیه گرد هم آیند تا برای آینده تولید نفت خود تصمیم بگیرند از اهمیت فوق‌العاده‌یی برخوردار شود. اما از هم‌اکنون تردیدهای بسیاری درباره ثمربخش بودن این نشست به چشم می‌خورد و همین تردیدها فرمان قیمت‌های نفت را مجددا به سوی دره سقوط چرخانده است.
به گزارش رویترز روز گذشته حجم معاملات آتی نفت با کاهش روبه‌رو شد. این مساله ناشی از مازاد عرضه موجود در بازار، افزایش ارزش دلار و وضعیت نه چندان امیدوارکننده بازارهای سهام در آسیا بود. البته داده‌های آماری نشان می‌دهد که آنچه سبب جلوگیری از سقوط بیشتر قیمت نفت در این روز شد، کاهش تولید نفت‌خام امریکا بود. موضوع دیگری که سبب کاهش قیمت نفت‌خام شد، افزایش تردیدها نسبت به طرح فریز نفتی و کمک آن به بازار است. ثابت نگهداشتن تولید نفت کشورهای اوپک و روسیه در سطح ماه ژانویه انگیزه‌یی برای افزایش موقت قیمت نفت در هفته‌های گذشته شد. اما همان‌طور که پیش از این نیز کارشناسان اظهار کرده بودند این افزایش قیمت پایدار نخواهد بود و به زودی بازار با ماهیت حقیقی این طرح و تاثیر آن بر بازار مواجه خواهند شد. در عمل نیز همین امر اتفاق افتاد. به گزارش رویترز در هفته گذشته عربستان‌سعودی خبر از بازگشایی مجدد میدان نفتی «خفجی» مشترک با کویت با ظرفیت تولید 300هزار بشکه در روز داد.
رشد 6درصدی قیمت در 3 ماه
به گزارش رویترز روز گذشته قیمت نفت‌خام برنت برای تحویل در ماه ژوئن با 64 سنت کاهش به 39 دلار و 69 سنت در هر بشکه رسید. هرچند قیمت نفت‌خام برنت در سه‌ماهه اول سال 2016 حدود 6 درصد رشد داشت. این رشد قیمت برای نخستین بار پس از رشد قیمت 15درصدی رخ‌داده در سه‌ماه دوم سال 2015 اتفاق می‌افتد. قیمت نفت‌خام امریکا نیز کاهش 64 سنتی را تجربه کرده و به سطح قیمت 37دلار و 70سنت در هر بشکه رسید. حجم پایین معاملات و نگرانی‌ها در مورد مازاد عرضه پیش‌رو و رصد نشست آتی تولیدکنندگان نفت در 17آوریل در دوحه قطر، اخیرا سبب کاهش قیمت‌ها شده است.
به گزارش رویترز توماس وارگا، تحلیلگر مرکز PVM Oil انگلستان در این رابطه اظهار می‌کند: «امیدواری‌ها در مورد تاثیر بالقوه روند نزولی تولید نفت توسط کشورهای اوپک و غیراوپکی افزایش داشته است. اما مشاهده تاثیر نگهداشتن سطح تولید در ماه ژانویه بر قیمت‌های نفت دشوار است. در سال جاری هیچ‌گونه برقراری مجدد تعادل در قیمت‌ها وجود نخواهد داشت.»
گزارش ماهانه رویترز نشان می‌دهد که در ماه مارس تولید نفت کشورهای اوپک افزایش داشته است. این افزایش ناشی از افزایش تولید نفت ایران پس از برداشته‌شدن تحریم‌های این کشور و نزدیک‌شدن صادرات نفت از جنوب عراق به رکورد قبلی است.
اما مقامات عربستان‌سعودی بار دیگر فریز تولید نفت خود را منوط به همراهی ایران و دیگر تولیدکننده‌های بزرگ نفت جهان دانستند. در تازه‌ترین اظهارنظر محمد بن سلمان جانشین ولیعهد عربستان که پیش از این اظهارات چندانی در مورد مسائل نفتی نمی‌کرد و بیشتر سرگرم مسائل نظامی این کشور در یمن و دیگر کشورهای منطقه بوده است در گفت‌وگویی با بلومبرگ بر این مساله تاکید کرده است. به گزارش بلومبرگ، این اظهارنظر پادشاه 30 ساله سعودی، بیش از پیش خروجی نشست آتی اوپک و دیگر تولیدکنندگان نفت را زیر سوال برده است. با توجه به اینکه وزیر نفت ایران پیش از این به صراحت تاکید کرده است تا زمانی که سطح تولید این کشور به پیش از دوران تحریم باز نگردد همراهی با طرح فریز نفتی نخواهد داشت. بن‌سلمان در این رابطه گفت: «اگر حتی یک کشور وجود داشته باشد که تصمیم به افزایش تولید نفت خود بگیرد ما نیز به هیچ فرصتی برای (برای افزایش تولید نفت خود) که در منزل ما را بزند، جواب رد نخواهیم داد.»
اما همان‌طور که در ابتدای گزارش اشاره شد آنچه قیمت نفت را از سقوط بیشتر نجات داد، کاهش تولید نفت‌خام امریکا بود. تولید نفت امریکا در ادامه روند کاهشی خود در چهار‌ماه اخیر در ماه ژانویه به پایین‌ترین سطح خود از سال 2014 رسیده است. بازار نیز به دقت تولید نفت این کشور را زیرنظر دارد و انتشار داده‌های جدید از تولید نفت این کشور جهت‌دهی بیشتری به قیمت‌های جهانی خواهد داد.
امریکایی‌ها در مرز ورشکستگی
به گزارش رویترز کاهش قیمت نفت‌خام سبب شده است که از سال 2015 بیش از 50 تولیدکننده نفت و گاز امریکای‌شمالی در مرز ورشکستگی قرار گیرند. اگرچه این شرکت‌ها تنها یک‌درصد تولید امریکا را در بر می‌گیرند اما پیش‌بینی‌ها بر این است که این آمار رو به افزایش است. مرکز مشاوره خدمات حرفه‌یی Deloitte امریکا پیش‌بینی می‌کند که در سال جدید یک‌سوم تولیدکنندگان نفت شیل امریکا در خطر ورشکستگی قرار خواهند گرفت.
اما تحلیلگران رویترز به این نتیجه دست‌یافته‌اند که این ورشکستگی‌ها تاثیر بسیار اندکی بر تولید نفت‌خام امریکا داشته است. در واقع تمایل حفاران برای ادامه فعالیت خود در چاه‌های نفت با وجود این شرایط وخیم، خط بطلانی بر این عقیده است که تعمیق مخاطرات مالی منجر به کاهش آنی در تولید نفت یا افزایش قیمت‌ها خواهد شد. یکی از شرکت‌هایی که در شرایط ورشکستگی قرار دارد شرکت «مگنام‌هانتر» واقع در تگزاس است. این شرکت با وجود بدهی‌های فراوان و دعاوی قضایی، تولید نفت و گاز خود را در فاصله اواسط سال 2014 تا اواخر 2015 حدود یک‌سوم افزایش داده است.
راه دشوار دستیابی به نفت 50دلاری
در 2016
به نظر می‌رسد، کلید افزایش قیمت نفت‌خام در سال جاری و رسیدن به سطح حداقل 50دلاری در نشست 17آوریل دوحه باشد. آنچه بدیهی است، افزایش قیمت نفت تنها با از بین‌بردن مازادعرضه بازار اتفاق خواهد افتاد. به گزارش CNBC در این رابطه «هلیما کرافت» رییس بخش جهانی استراتژی بازارهای کالا در بانک سرمایه‌گذاری کانادایی RBC Capital Markets می‌گوید: «ما کماکان شاهد برقراری مازادعرضه در بازار هستیم. ما هنوز نگرانی‌هایی در مورد سطح ذخایر کشورها داریم. بنابراین ما خواهان این هستیم که ببینیم از دیدار کشورهای اوپکی و غیراوپکی در 17آوریل چه چیزی خارج می‌شود.»
وی در رابطه با پیش‌بینی خود از قیمت نفت در سال 2016 اظهار کرد: «ما فکر می‌کنیم که حرکت به سمت قیمت 50دلار برای هر بشکه نفت آسان‌تر از حرکت به سمت 60 یا 65دلار باشد. (اما برای تحقق این موضوع) ما نیاز داریم تا کاهش ذخایر نفت را مشاهده کنیم.»
به گفته این کارشناس برجسته بازارهای کالا، در حال حاضر تولید نفت امریکا از 9میلیون و 600هزار بشکه در آوریل سال گذشته به حدود 9میلیون بشکه رسیده است. هرچند وی تاکید کرد که مازادعرضه موجود در بازار به راحتی از بین نخواهد رفت.
وی همچنین علاوه بر این عوامل، اظهارات مقامات رسمی فدرال رزرو امریکا را نیز مدنظر قرار داده است. در 10روز گذشته دو نفر از مقامات ارشد بانک مرکزی امریکا با اظهارات خود در مورد احتمال افزایش نرخ بهره در ماه آوریل سبب افزایش قیمت دلار و فشار روی بازار کالاها به‌خصوص نفت شدند.
