اشتغال برای 35 هزار نفر از مسیر شرکتهای دانشبنیان
براساس گزارشهای منتشر شده از سوی معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در دولت یازدهم با رشد 40برابری تعداد شرکتهای دانشبنیان تایید صلاحیت شده روبهرو هستیم که این رشد قابل توجه به دلایل مختلفی نظیر تدوین و اصلاح آییننامهها و دستورالعملها با هدف فعالسازی ظرفیتهای قانون، برقراری سطح بالای تعامل با دستگاهها و نهادهای ذیربط، اطلاعرسانی، شفافسازی و اعتمادسازی بخش خصوصی (نخبگان و پژوهشگران) کشور، تامین و تزریق به هنگام منابع مالی و ایجاد زیرساختهای عملیاتی حاصل شده است. البته در تصویب قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان در سال 89 ظرفیتهای حمایتی مناسبی برای توسعه این شرکتها پیشبینی شد که به دلایل متعدد تا سال 92 اجرای جدی این قانون به تعویق افتاد. رویکرد اجرایی و عملیاتی دولت یازدهم بر اجراییسازی این قانون متمرکز شد به همین منظور در گام نخست؛ شناسایی و ارزیابی شرکتهای دانشبنیان در دستور کار قرار گرفت. تا پایان سال 92 تنها 52 شرکت تایید صلاحیت دانشبنیان را اخذ کرده بودند که با رشد 27برابری در پایان سال 93 به حدود 1500شرکت رسیدند و تا بهمن 94 تعداد شرکتهای دانشبنیان تایید صلاحیت شده بالغ بر
2هزار و 100واحد است. بیشترین سهم از شرکتهای دانشبنیان مربوط به حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات، اپتیک و فوتونیک، سختافزارهای رایانهیی، مخابراتی، برق و کنترلی و الکترونیکی است. نوپا بودن سایر حوزهها نظیر؛ فناوریهای همگرا (NBICS) موجب شده که به لحاظ تعداد شرکتهای دانشبنیان کمتر از سایر حوزهها باشند اما در سالهای اخیر در این حوزهها نیز رشد چشمگیر و قابل توجهی وجود دارد و انتظار میرود تا 5 سال آینده بین تعداد شرکتهای دانشبنیان در تمامی حوزه فناوریهای همگرا توازن برقرار شود. با حمایتهای صورت گرفته، شرکتهای دانشبنیان تاکنون برای حدودا 35هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده و با درآمدی بالغ بر 70هزار میلیارد ریال رشد قابل توجهی را تجربه کرده است.
طرح کلان ملی موتور محرک کارآفرینی فناورانه
طرح کلان ملی، طرح دانشبنیانی است که با توجه سطوح بالای آمادگی فناوری مورد نیاز و ارزشافزوده اقتصادی قابل توجه از نظر اهمیت، حیطه کار و پیچیدگی نیازمند تلاش مشارکتی همه جانبه و هماهنگ بین عناصر و بازیگران مختلف است و سبب رفع نیازهای اساسی و راهبردی کشور به محصولات و خدمات مبتنی بر فناوری و نوآوری میشود. از سال 87 تا 92حدود 100طرح کلان ملی فناوری و نوآوری با اعتباری حدود 2هزار 200میلیارد ریال و در دولت یازدهم بیش از50 طرح با اعتباری بالغ بر یک هزار و 500 میلیارد ریال در حوزههای مختلف؛ سلامت و درمان، کشاورزی، هوافضا، حملونقل، علوم وفنون هستهیی و صنایع تولیدی دیگر در معاونت مصوب شده و درحال اجرا و پیگیری است.
جایزه تجاریسازی فناوری
به دانشگاهها
از اصلیترین مولفههاى زیست بوم کارآفرینى، دانشگاههایى است که تنها به بودجه دولتى متکى نباشند و با تجاریسازى نتایج پژوهشها علاوه بر ایجاد اشتغال براى دانشآموختگان بتوانند منبع درآمدى براى پوشش هزینههاى پژوهش و سایر هزینهها خلق کنند و از این طریق در اقتصاد دانشبنیان سهم داشته باشند. در راستای سومین رویکرد با هدف ترویج، شبکهسازی و حمایت از فعالیتهای فناورانه رویداد اعطای جایزه تجاریسازی فناوری به دانشگاهها و موسسات پژوهشی براساس آییننامه تجاریسازی نتایج تحقیقات دانشگاهی طرحریزی و اجرا شد. این جایزه با هدف تقویت کارآفرینى دانشگاهى و گسترش پژوهشهاى کاربردى شکل گرفته است. براساس این آییننامه اگر دانش فنی حاصل شده توسط اساتید دانشگاهی در قالب یک شرکت دانشبنیان به محصول تبدیل شود و به بازار هدف عرضه شود معادل 5 درصد فروش شرکتهای دانشبنیان مذکور به دانشگاههای متبوع به عنوان جایزه تجاریسازی پرداخت میشود که در نهایت براساس موافقتنامههای همکاری بین معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری و روسای 30دانشگاه، جایزه تجاریسازی برای سال مالی 1393 محاسبه و پرداخت شد.
مروری بر مهمترینها
اگر بخواهیم مهمترین رویدادهای صورت گرفته در حوزه اقتصاد دانشبنیان را مرور اجمالی داشته باشیم باید به موارد زیر اشاره کرد: «رشد 40برابری تعداد شرکتهای دانشبنیان و عبور از مرز 2هزار و 100شرکت تایید صلاحیت شده، عبور از مرز 70هزار میلیارد ریال فروش شرکتهای دانشبنیان، نهادینهسازی حمایت برای برخورداری از معافیت مالیاتی شرکتهای دانشبنیان با رشدی 27برابری و نهادینهسازی حمایت برای برخورداری از معافیت عوارض گمرکی از مهمترین اتفاقات مهم در حوزه شرکتهای دانش بنیان است. همچنین با وجود محدودیتهای مالی دولت در تامین منابع، تخصیص 500 میلیارد دلار به صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای حمایت از شرکتهای دانشبنیان، عبور از مرز 35.000 نفر اشتغال مستقیم در شرکتهای دانشبنیان با وجود رکود در فعالیت واحدهای صنعتی و خدماتی، تکمیل آییننامههای قانون حمایت از شرکتها و موسسات دانشبنیان و زمینهسازی برای حضور جدی شرکتهای متوسط و بزرگ صنعتی در حوزه دانشبنیان، تدوین و اجراییسازی آییننامه تسهیلات نظام وظیفه تخصصی برای افراد فعال در شرکتهای دانشبنیان و نهادسازی و مشارکت جدی بخش خصوصی در فرآیند ارزیابی و ارتقای توانمندی شرکتهای دانشبنیان از دیگر اتفاقات مهم در حوزه شرکتهای دانشبنیان محسوب میشود».