آرتور برمن: کلید افزایش قیمت نفت در انبارهای امریکاست
یک ماه است که قیمت نفت روند صعودی را تجربه کرده است. این صعود و افزایش قیمت تبدیل به محل نزاعی بین کارشناسان شده است. عده‌یی آن را نشانه بهبود بازار و عده‌یی آن را موقتی و ناشی از طرح فریز نفتی عربستان و روسیه می‌دانند که به زودی اثر خود را از دست خواهد داد.
آرتور برمن ازجمله این کارشناسان است. برمن کارشناس برجسته انرژی و تحلیلگر CBS، CNBC، CNN پلاتس و بلومبرگ معتقد است به محض اینکه بازار ماهیت پوچ طرح فریز نفتی اوپک به علاوه روسیه را درک کند، قیمت‌های نفت مجددا به 30دلار باز خواهد گشت. بازگشت به حقیقت تلخ مازاد عرضه در بازار و ضعف اقتصاد جهانی ممکن است قیمت‌های نفت را به سوی 20دلار هل بدهد. در جریان برگزاری کنفرانس iHS CERAWeek در ماه گذشته در هیوستون امریکا علی‌النعیمی، وزیر نفت عربستان‌سعودی اعلام کرد که نباید وقت خود را برای کنکاش در کاهش قیمت نفت هدر دهیم و صراحتا تاکید کرد که این اتفاق نخواهد افتاد.
هر چند برمن طرح فریز نفتی عربستان و روسیه را یک تئائر بی‌معنی می‌خواند اما به هر حال این طرح سبب شده که قیمت نفت سبد مرجع اوپک حدود 37درصد رشد داشته و از 26دلار در میانه فوریه به بیش از 35دلار در روز گذشته برسد. هر چند این افزایش قیمت به معنای درآمد زیاد برای عربستان و روسیه است اما هیچ تاثیری بر مازاد عرضه بازار نخواهد داشت. اما مشکل در اینجاست که هیچ یک از دو کشور عربستان‌سعودی و روسیه افزایش آنچنانی در تولید خود از زمان افت قیمت در سال 2014 نداشته‌اند. عربستان در ژانویه سال جدید تنها 110هزار بشکه و روسیه نیز تنها 50 هزار بشکه بیشتر از ژانویه 2014 تولید کرده‌اند. در واقع مساله اینجاست که این دو کشور توان افزایش بیش از این مقدار تولید را نیز ندارند. پس طرح فریز تولید نفت از سوی این دو کشور بیش از اینکه برای بازار مفید باشد «احمق» فرض‌کردن مردم است.
در مقابل امریکا و کانادا در کنار هم یک میلیون و 900هزار بشکه بیشتر از ژانویه 2014 تولید کرده‌اند. عراق نیز کشوری است که در دو سال گذشته تولید خود را یک میلیون و 700هزار بشکه افزایش داده است. ایران نیز این ظرفیت را دارد که در سال 2016 یک میلیون بشکه به تولید خود اضافه کند.
تاثیر ذخایر امریکا روی قیمت نفت
امریکا به تنهایی کشوری است که درحال حاضر بیش از 520 میلیون بشکه ذخیره نفتی در انبارهای خود دارد. این رقم به شکل بی‌سابقه‌یی بیشتر از زمان مشابه سال گذشته است. ذخایر نفت امریکا در فوریه 2015 حدود 74میلیون بشکه کمتر از ذخایر حال حاضر بوده و میانگین ذخایر امریکا از سال 2010 تا سال 2014 نیز 162میلیون بشکه کمتر بوده است. بنابراین زمانی که نفت موجود در انبارهای امریکا از 80درصد ظرفیت خود تجاوز می‌کند، پیش‌بینی سقوط قیمت کار آسانی است. برمن در مقاله‌یی که در وب‌سایت خود منتشر کرده معتقد است، قیمت‌های جهانی نفت در شهر کوشینگ در ایالت اوکلاهاما مشخص می‌شود. زیرا این شهر محل تعیین قیمت نفت WTI به عنوان بیشترین نفت معامله شده در بازارهای آتی است. درحال حاضر ذخیره جاری در انبارهای شهر کوشینگ 91درصد ظرفیت خود را تشکیل می‌دهد و دیگر انبارهای امریکا نیز بالای 80درصد پر از نفت هستند.
این کارشناس معتقد است تا زمانی که حجم انبارهای امریکا پر از نفت است، افزایش پایدار قیمت را نخواهیم داشت و این موضوع تا زمانی که تولید نفت امریکا تا یک میلیون بشکه کاهش نیابد، اتفاق نخواهد افتاد.
نگاه خوش‌بینانه به بازار
در ماه‌های گذشته همه درحال سخن گفتن از مرگ نفت خام بودند. اما در روزهای آغازین ماه فوریه و در سراشیبی قیمت نفت بودند کسانی مانند«اندی هال» و دیگر کارشناسان شرکت Value Walk که از پیش‌بینی خود برای بالا رفتن قیمت نفت در ماه‌های آینده خبر دادند. درحالی که در آن روزها قیمت نفت WTI و برنت به 30دلار رسیده بود این روزها و با بالا رفتن قیمت نفت به نظر می‌رسد که شاهد دنیای متفاوتی خواهیم بود.
تحلیلگران شرکت سوییسی Credit Suisse ارائه دهنده خدمات مالی پیش‌بینی می‌کنند که احتمال رسیدن قیمت نفت‌خام به 50دلار تا پایان ماه مه وجود دارد. تحلیلگران این شرکت به این نکته اشاره می‌کنند که در ماه فوریه وضعیت تمام نفت‌های اصلی رو به بهبودی بوده و در تمام بخش‌های زنجیره تولید نشانه‌های فشار درحال ازدیاد بوده است. فراتر از این توجه به این نکته که جهان حرکتی به سمت بحران‌های اقتصادی ندارد سبب می‌شود که تقاضا برای نفت کماکان قابل توجه باقی بماند.
البته با وجود روند رو به بهبود قیمت‌های نفت، کارشناسان این شرکت بارها در گزارش خود تاکید می‌کنند که منظور آنها این نیست که قیمت‌های فعلی نقطه کمینه قیمت‌های نفت باشد. در عوض آنها فقط به دنبال طرح این موضوع هستند که درحال حاضر روند قیمت نفت رو به بالاست و اکنون زمان خرید نفت است. به اصطلاح درحال حاضر در بازار ریسک وجود ندارد بلکه ریسک به بالا(Upside Risk) و نااطمینانی‌مثبت وجود دارد. یعنی در این حالت نرخ بازگشت سرمایه مثبت خواهد بود و سرمایه‌گذاری در چنین شرایطی سودآور است.
اغلب تحلیلگرانی که حوزه نفت را تحت پوشش خود دارند بر این باورند که تعادل عرضه و تقاضای جهانی نفت در نیمه دوم سال 2016 اتفاق خواهد افتاد. کمتر کسی توقع دارد مازاد عرضه نفت در یکی دو ماه آینده از بین برود. در نتیجه عده انگشت‌شماری هستند که پیش‌بینی می‌کنند به زودی شاهد بازگشت قیمت نفت به 50 دلار در هر بشکه باشند.
با وجود این، داده‌های طرف تقاضا نشان‌دهنده بهبود وضعیت است. داده‌های اخیر اقتصاد امریکا احتمال دچار شدن این کشور به یک بحران اقتصادی را کاهش می‌دهد. داده‌های هفتگی اقتصاد امریکا نشان می‌دهد که تقاضای نفت این کشور در وضعیت قابل قبولی است، چراکه تقاضای بنزین درحال افزایش است. برخلاف پیش‌بینی‌هایی که در انتهای سال 2015 شده بود، داده‌های مصرف هفتگی بنزین ایالات متحده نشان دهنده رشدی بسیار قوی در ماه فوریه است. همچنین گروه محققان شرکت Credit Suisse که اقتصاد چین را زیر نظر دارند معتقدند که ریسک سقوط آزاد اقتصاد چین بسیار کاهش یافته است.
در بخش عرضه نیز گروه محققان«بازار سهام» این شرکت سوییسی بر این باورند که بسیاری از مشاهده‌کنندگان دچار این خطا شده‌اند که ماشین تولید نفت‌خام روی خشکی امریکا را منعطف و ارتجاعی دانسته‌اند. درست است که تولید نفت‌خام امریکا در سال گذشته به طور خارق‌العاده‌یی بالا و فرای انتظارها بود اما این نکته نیز درست است که آن روند قوی رشد تولید تغییر جهت داده است. براساس داده‌های EIA تولید نفت خام در خشکی امریکا از ماه مارس تا دسامبر 2015 حدود 600 هزار بشکه در روز کاهش داشته و تقریبا می‌توان گفت که تمامی سرمایه‌گذاران هزینه‌های سرمایه‌یی خود را کاهش داده‌اند. براساس پیش‌بینی‌های کارشناسان Credit Suisse تولید نفت خام امریکا در خشکی در سال جاری بیش از 600 هزار بشکه دیگر در روز نیز کاهش یابد.
این مساله در واقع ارتباط مستقیمی با همان نکته‌یی که برمن در تحلیل‌های خود اشاره می‌کند، دارد. برمن اظهار می‌کند تا زمانی که تولید نفت خام امریکا تا یک میلیون بشکه در روز کاهش نیابد شاهد افزایش پایدار قیمت‌های نفت نخواهیم بود و این پیش‌بینی در صورت صحت تاییدی بر صحبت‌های آرتور برمن است.
تولیدکنندگان بزرگ نیز درحال حاضر مشغول گفت‌وگو بر سر این موضوع هستند که چه چیزی ارزش توافق و معامله کردن دارد. ممکن است سعودی‌ها، روسی‌ها، عراقی‌ها و ایرانی‌ها با یکدیگر هم‌عقیده نباشند اما همه آنها به این نتیجه رسیده‌اند که این جنگ بر سر تولید می‌تواند به پایان برسد.
ایران؛ کم‌خطر برای قیمت‌ها
بازگشت ایران به بازار بسیار کم‌اثر‌تر از آن چیزی است که همه از آن می‌ترسند. صادرات ایران در ماه فوریه به طور میانگین 500 هزار بشکه در روز افزایش یافته و به یک میلیون و پانصد هزار بشکه رسیده است. به عبارت دیگر ایران به بازار بازگشته اما قیمت‌ها واکنشی نسبت به آن نداشته است. نه تنها بازگشت ایران به بازار سبب کاهش قیمت نشده بلکه در خلال افزایش صادارات ایران قیمت‌های نفت روند صعودی به خود گرفته است.
این مساله نشان دهنده این است که با وجود سهم فعلی نفت ایران از بازارهای بین‌المللی در مقایسه با تولیدکنندگانی مانند عربستان، روسیه و امریکا تغییر در تولیدات این کشور سیگنال قابل توجهی را به بازار ارائه نمی‌کند. در واقع روزهای پساتحریم نشان داد که نگاه بازار بیش از آنکه به تصمیم نفتی تهران برای افزایش تولید نفت باشد، به تصمیم ریاض، مسکو و واشنگتن دوخته شده است.
