«اسکار خیلی سفید است» هشتگ اعتراضی این روزها به جوایز سینمایی اسکار است اما این جایزه مهم سینمایی با این دست جنجال‌ها آشنایی دیرینی دارد. آکادمی علوم و هنرهای سینمایی با جنجال‌هایی از این دست بیگانه نیست و هر از گاهی با اعتراض عده‌یی یا با هنرمندانی روبه‌رو می‌شود که از مراسم اسکار به عنوان جایگاهی برای بیان دیدگاه‌های خود استفاده می‌کنند. در نزدیکی هشتادوهشتمین دوره جوایز سینمایی اسکار به بازخوانی برخی از این موارد می‌پردازیم.
مارلون براندو و حقوق سرخ‌پوستان امریکایی
پیش از سال 1973 برندگان اسکار می‌توانستند نماینده‌یی از جانب خود به این مراسم بفرستند تا جایزه را به جای آنها تحویل بگیرد. اما زمانی که مارلون براندو یک فعال سرخ‌پوست امریکایی را به نمایندگی از خود به این مراسم فرستاد تا از جانب او جایزه اسکار را نپذیرد، این قانون لغو شد. ساشین لیتلفدر که به عنوان نماینده براندو در این مراسم با شمایلی سرخ‌پوستی ظاهر شده بود، در مقابل حیرت راجر مور که برنده جایزه بهترین بازیگر مرد را اعلام می‌کرد در صحنه حاضر شد و گفت: «متاسفانه مارلون براندو نمی‌تواند این جایزه بسیار ارزشمند را بپذیرد» او در ادامه دلیل این‌کار را شیوه رفتار و برخورد با سرخ‌پوست‌ها(بومیان امریکایی) از سوی صنعت فیلمسازی و تلویزیون عنوان کرد.
ونسا ردگریو و اتحادیه دفاع یهودی
ونسا ردگریو در سال 1977 از ساخت مستند «فلسطینی» درباره سازمان آزادی‌بخش فلسطین پشتیبانی مالی کرد و به عنوان راوی در ساخت این مستند حاضر شد. او سال بعد از آن جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را برای بازی در نقش یک فعال ضدنازی در فیلم «جولیا» از آن خود کرد. این اقدام آکادمی علوم و هنرهای سینمایی اتحادیه دفاع یهودی را به شدت خشمگین کرد. آنها در اعتراض فریاد تحریم اسکار را سر دادند و حتی عروسک ردگریو را خارج از سالن برگزاری مراسم به آتش کشیدند.
الیا کازان و معترضان لیست سیاه هالیوود
الیا کازان سال 1952 در اوج دوران مک‌کارتی و لیست سیاه هالیوود مقابل کمیته فعالیت‌های ضدامریکایی حاضر شد و نام چند نفر از همکاران سابق خود ازجمله موریس کارنوفسکی و آرت اسمیت را به عنوان کمونیست به این کمیته لو داد. این اقدام کارگردان«در بارانداز» نه تنها به قیمت تباه شدن زندگی حرفه‌یی این افراد تمام شد بلکه نام و شهرت خودش را نیز خراب کرد. اما جنجال اصلی سال 1999 روی داد. زمانی که نام الیا کازان 89ساله در شب مراسم اسکار از سوی مارتین اسکورسیزی و رابرت دنیرو برای جایزه یک عمر دستاورد هنری خوانده شد. کارگردان«اتوبوسی به نام هوس» با تشویق بسیاری ازجمله وارن بیتی، مریل استریپ و هلن هانت روبه‌رو شد اما در طرف دیگر چهر‌ه‌هایی همانند اد هریس و نیک نولت او را تشویق نکردند. آن شب بیرون از سالن برگزاری اسکار بیش از 500 معترض گرد آمده بودند تا به تصمیم آکادمی علوم و هنرهای سینمایی برای تقدیر از الیا کازان اعتراض کنند.
هتی مک‌دانل و مراسمی تبعیض‌آمیز
شاید امروز خیلی عجیب به نظر برسد اما روزگاری بازیگر برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن به دلیل رنگ پوست خود مجبور بود در میزی جدا و در انتهای سالن مراسم اسکار بنشیند. سال 1940 هتی مک‌دانل برای بازی در فیلم«برباد رفته» جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را از آن خود کرد.
البته این موضوع با در نظر گرفتن شرایط آن زمان جامعه امریکا پیشرفتی قابل ملاحظه بود زیرا دیوید اُ سلزنیک، تهیه‌کننده فیلم«برباد رفته» برای ورود نخستین بازیگر سیاه‌پوست برنده اسکار به هتل محل برگزاری مراسم مجبور بود اجازه بگیرد. ورود افراد «رنگین‌پوست» به این هتل ممنوع بود.
اسکار سیاسی می‌شود
سال 1993 زمانی که سوزان ساراندن و تیم رابینز برای معرفی برنده اسکار بهترین تدوین بر صحنه حاضر شدند از پلتفرم اسکار استفاده کردند و به موضوع قربانیان اهل هاییتی مبتلا به اچ ای وی در کوبا پرداختند. آنها از مقامات امریکایی درخواست کردند که به 250 قربانی اجازه ورود به امریکا بدهند.
سخنان ساراندن و رابینز با واکنش منفی گیل کیتز، تهیه‌کننده مراسم روبه‌رو شد. او حرکت این دو بازیگر را «ناخوشایند و تقلب‌آمیز» خواند و اعلام کرد که این دو دیگر به مراسم اسکار دعوت نمی‌شوند.
البته این دو تنها کسانی نبودند که از پلتفرم اسکار برای بیان نظرات خود بهره بردند. ریچارد گیر هم در صحنه اسکار از مقامات چین خواست که نیروهای نظامی خود را از تبت خارج کرده و به مردمان تبت اجازه دهند که آزادانه زندگی کنند.
کیتز با حرکت گیر هم به صورتی مشابه برخورد کرد و گفت: «کار شخصی که برای معرفی برنده به مراسم دعوت شده و از این جایگاه برای بیان دیدگاه‌های سیاسی شخصی خود بهره می‌برد نه تنها باعث عصبانیت می‌شود بلکه عملی ناخوشایند و غیرصادقانه است.»
