گروه جهان
در حالی که در نشست مونیخ، قدرتهای بزرگ موفق شده بودند تا بر سر توقف درگیریها و اعزام کمکهای بشردوستانه و نیز از سرگیری مذاکرات صلح به توافق برسند، دیمیتری مدودف، نخستوزیر روسیه در مورد بروز جنگ جهانی دیگری هشدار داد. به گزارش ایسنا، این هشدار مدودف، در پی آن صورت گرفت که عادل الجبیر وزیر امورخارجه عربستان بار دیگر خواست عربستان مبنی بر اعزام نیروی زمینی به سوریه را در روزهای قبل تکرار کرد. از طرف دیگر فایننشال تایمز در گزارشی از رایزنی ریاض و آنکارا برای اعزام و استقرار نیرو در سوریه خبر داد.
به نوشته این روزنامه گرچه مقامات غربی گزارشها درباره وجود این طرحها را نامعتبر خواندند اما دو فرد آگاه از طرحهای عربستان به فایننشال تایمز گفتند، مقامات ارشد کشورهای حوزه خلیجفارس برای گفتوگو با مقامات ترکیه درباره گزینههای استقرار نیروی زمینی در سوریه برای هدایت ائتلاف پیکارگران در داخل این کشور در ریاض هستند. یکی از این افراد آگاه که خواست نامش فاش نشود، با اشاره به سخنان روز دوشنبه احمد عسیری سخنگوی ائتلاف تحت امر عربستان در یمن مبنی بر اینکه ریاض مایل است به نیروی زمینی فراگیر بینالمللی در سوریه بپیوندد، گفت: هنوز به این مرحله نرسیدهایم اما بسیار به آن نزدیک هستیم. یک دیپلمات غربی نیز گفت: به نظر میرسد محمد بن سلمان وزیر دفاع عربستان هدایت این طرحها را به عهده داشته باشد. همچنین یک مقام سعودی گفت: هنوز طرح واحدی در رابطه با عملیات نظامی وجود ندارد و تصمیمی از سوی ائتلاف نیز گرفته نشده است. به گفته یک مقام ترکیه، حمایت امریکا از پیکارگران کرد سوریه موجب یاس و سرخوردگی آنکارا شده است و به همین دلیل ترکیه دلایل خاص خود را برای مداخله دارد و میخواهد همه پیشرویهای کردها در امتداد مرزهایش را زایل
کند. با این حال یک مقام ارشد دفتر نخستوزیری ترکیه خبرهای مربوط به آمادگی این کشور برای اعزام نیروی زمینی به سوریه را رد کرد. آیا هشدار مدودف، تمایل آنکارا و ریاض برای اعزام نیرو به سوریه، توافق موقت فعلی را میان قدرتهای بزرگ به خطر نمیاندازد؟ مجله اقتصادی اکونومیست در تحلیلی با عنوان توافق سوال برانگیزی برای توقف جنگ در سوریه، اجرای این توافق را مورد تردید قرار داده و مینویسد آیا توافق رگهیی از امید در تاریکی جنگ داخلی سوریه است یا چشمهیی از تئاتر سیاسی است که شکاکیت روسی و ضعف امریکایی را منعکس میکند؟
اکونومیست برای این تردید دلایلی ارائه میدهد. یکی آنکه توافق پنجشنبه ضمن برقرار آتشبس ظرف یک هفته، ارسال کمکهای انساندوستانه به ساکنان آن دسته از شهرهای سوریه را در نظر دارد که در محاصره دولت قرار دارند. همچنین توافق شده است که مذاکرات صلحی که دو هفته پیش بینتیجه پایان یافت، از 25 فوریه از سر گرفته شود اما آیا چنین چیزی ممکن و میسر است؟ برای از سرگیری مذاکرات چند مشکل وجود دارد. اول آنکه آیا روسیه حاضر به برقراری آتشبسی میشود که در قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل در دسامبر سال گذشته به تصویب رسیده است؟ و حاضر میشود از بمباران مواضع شورشیان و نیز تروریستها در اطراف حلب دست بکشد که در روزهای اخیر دولت اسد به موفقیتهای خوبی در بازپسگیری بخشهایی از این شهر بزرگ سوریه در مرز ترکیه رسیده است؟ به نوشته اکونومیست، تاریخی که روسیه برای برقراری آتشبس به امریکا اعلام کرده، اول ماه مارس است، این یعنی اینکه تا آن زمان روسیه میخواهد خیال خودش را از بابت شورشیان و نیز تقویت موقعیت اسد راحت کند.
دلیل دیگر برای تردید، این است که هر چند مطابق با توافق مونیخ، همه کشورها پذیرفتهاند داعش و جبهه النصره دو گروه تروریستی هستند و از توافق آتشبس نیز مستثنی شدهاند. اکونومیست مینویسد اما تعاریف کشورهای درگیر در بحران سوریه از گروههای تروریستی با یکدیگر بسیار تفاوت دارد، در حالی که روسیه تعریف موسعی از گروههای تروریستی دارد و شورشیان سوری را نیز در آن تعریف گنجانده و کردهای سوری را مورد حمایت خود قرار داده است، آنکارا گروه اخیر را تروریست مینامد و شورشیان سوری را حمایت میکند. علاوه براین تمایز و تفاوت میان گروههای تروریستی به جهت ائتلافهای مختلف میان این گروهها بسیار دشوار است.
دشواریهای تعیین و تعریف گروههای تروریستی با اعلام ریاض برای مشارکت در اعزام نیروی زمینی به سوریه به وخامت بحران افزوده است. هر چند یکی از مقامات بلندپایه ارتش ترکیه اعلام کرده است که این کشور قصد اعزام نیرو به سوریه را ندارد اما رهبران جوان و ماجراجوی عربستان به این موضوع احتمالا فکر میکنند.
رابرت فیسک هفته قبل در مقالهیی در اکونومیست نسبت به تبعات آرزو و میل عربستان برای ورود نظامی به خاک سوریه هشدار داده و آن را آغاز جنگ جهانی دانسته بود. دیروز هم نخستوزیر روسیه هشدار داد، در صورت ورود نیروهای زمینی کشورهای عربی به خاک سوریه این امر ممکن است سبب بروز «یک جنگ جهانی جدید» شود، آیا امریکا و ائتلاف ضدتروریستی اجازه میدهند که بحران سوریه به مسیر غیر قابل حل افتاده و این بحران که در حال حاضر نیز منطقه را در کام خود فرو برده، برای جهان بحرانی جدید را بیافریند؟