گروه انرژی
آمار و اطلاعات پایه و اساس شکلگیری تحلیل و تفسیر است، حتما همه در فیلمهای سینمایی مختلف مشاهده کردیم که زمانی که کسی در یک کشور پیشرفته به دنبال اطلاعاتی در مورد هر موضوعی باشد، به راحتی و با یک جستوجوی ساده به منابع لایتناهی دسترسی پیدا میکند. تجربه مدتها کندوکاو در بخش آمار و اطلاعات وبسایتها و پایگاههای اطلاعرسانی رسمی و مربوط به نهادهای دولتی و عمومی در ایران اما همواره شخص جستوجوگر را لب تشنه در کنار چشمه باقی میگذارد. روز گذشته تصمیم داشتیم گزارشی از آخرین وضعیت منابع آبی در ایران چه در سدها و چه از منظر بارندگی منتشر کنیم. به همین منظور سراغ بخش آمار و اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب رفتیم. اما بسیاری از بخشهای مختلف یا بهروزرسانی نشده بودند یا از اساس دیگر در این تارنما وجود خارجی نداشتند. آمار ماهانه مربوط به «میزان بارندگی، جریانهای سطحی و حجم آب موجود در مخازن» از سال آبی مهر- آبان ماه 94 تاکنون بهروزرسانی نشده است. بر اساس این آمار حجم کل ریزشهای جوی در مهر لغایت آبان ماه سال آبی 95-94 معادل 111.338میلیارد مترمکعب برآورد شده است که معادل 67.6میلیمتر است. اینبارش نسبت به دوره
مشابه 47سال گذشته 145درصد افزایش و نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز 66 درصد افزایش را نشان داده است. اما بر خلاف بارندگی، جریانهای سطحی آب در این مدت نسبت به گذشته وضعیت نامناسبی را داشتهاند. حجم این جریانها در مهر تا آبان ماه سال آبی 95-94 بالغ بر 5.181 میلیارد مترمکعب برآورد شده که نسبت به دوره متوسط دراز مدت 10درصد کاهش را نشان میدهد. البته به واسطه وضعیت بغرنج این جریانها در سال آبی 94-93، این آمار در سال جاری نسبت به این مدت 52درصد افزایش را نشان داده است. حجم جریانهـای سـطحی در این مدت، نسـبت بـه میـانگین درازمدت درحوضههای دریای خزر کاهش، خلـیجفـارس افـزایش، ارومیه کاهش، مرکـزی افـزایش، هـامون کاهش، سـرخس کـاهش داشته است. همچنین نسبت به سال گذشته دریـای خـزر افـزایش، خلیجفارس افزایش، ارومیه کاهش، مرکزی افزایش، هامون افـزایش و سرخس افزایش نشان میدهد. در مورد سدها نیز این آمار که مربوط به حدود 4 ماه گذشته است از این حکایت میکند که حجـم کل آب موجود در مخازن سدها نسبت بـه زمـان مشـابه سـال قبـل 2درصـد افزایش داشته است. حجم آب موجود در مخازن سدها در حوضههای آبریـز دریای خزر، سرخس، مرکزی و
ارومیه در مقایسه بـا زمـان مشـابه سـال قبـل افزایش و در حوضههای آبریز خلیجفارس و دریای عمان و هـامون کـاهش داشته است.
از شبکهها چه خبر؟
اما اگر تا به اینجای کار در مورد بهروز نبودن آمار وضعیت بارندگی و سدها ناامید شده باشیم، نگاهی به آمار «وضعیت بهرهبرداری ماهانه از شبکههای آبیاری و زهکشی کشور» که همگی مربوط به سال آبی گذشته یعنی 94-93 هستند، باعث میشود نسبت به آمار قبلی امیدوارتر شویم. البته همین آمار کهنه نیز برای برخی شهرها مانند تهران با نواقص فراوانی همراه است. برای مثال در مورد تهران و در جدول«وضعیت بهرهبرداری از شبکههای مدرن آبیاری و زهکشی کشور» در ماههای اردیبهشت تا شهریورماه که مربوط به سال 94 هستند، هیچ اطلاعاتی وارد نشده است.
در نهایت طبق آخرین آمار که مربوط به فروردین ماه سال آبی 94-93 است راندمان متوسط این شبکه در تهران 82درصد عنوان شده که نسبت به ماههای قبل از آن افزایش را نشان داده است. صفحه مربوط به «اطلاعات نیروگاههای برقابی» که مورد بعدی آمارهای شرکت مدیریت منابع آب است، با ارور 404 همراه است و اساسا هیچگونه آماری قابل دسترسی نیست.
«اطلاعات شرکتهای حفاری چاههای آب» سرفصل چهارم آمارهایی است که در این وبسایت ارائه میشود، اما با کمی جلوتر رفتن مشخص خواهد شد که چنین اطلاعاتی قابل دستیابی نیست. سرکلیشه «لیست دستگاههای حفاری انتقال داده شده طی ماه جاری» که باید عنوانگر تازهترین و بهروزترین آمارها باشد، خالی از اطلاعات است و جدول خالی را نشان میدهد.
آخرین وضعیت بارندگی روزانه به تفکیک حوزههای آبریز درجه یک و دو، تنها آمار بهروز و منطقی ارائه شده در میان تمام آمارهای کهنه و ناموجود است. طبق این آمار میزان بارش کل کشور از اول مهر تا 23 بهمن ماه معادل 139میلیمتر برآورد شده که نسبت به مدت مشابه در سال آبی گذشته 53درصد افزایش و نسبت به دوره متوسط 48 ساله 9درصد افزایش را نشان میدهد.
اما «گزارش کلی سامانه تعیین تکلیف چاههای کشاورزی» که شاید بتوان آن را یکی از مهمترین و لازمترین آمارهای ارائه شده در زمینه مدیریت منابع آب دانست نیز مانند اطلاعات نیروگاههای برقابی مخاطب را به چیزی جز ارور 404 رهنمون نمیکند.