گروه تشکل‌ها
سیدجلال ابراهیمی، دبیرکل شورای بازرگانی ایران و ترکیه از چهره‌های قدیمی و مطرح اتاق‌ها و شوراهای بازرگانی مشترک محسوب می‌شود. ارتباط حسنه وی با اتاق بازرگانی ترکیه باعث شده است که این شورا به یکی از شوراهای موفق بازرگانی بدل شود. با توجه به تغییرات در آیین‌نامه شوراهای مشترک به سراغ وی رفتیم تا از دیدگاه وی درباره مشکلات شوراهای مشترک امروز آگاه شویم.
در دوران پساتحریم، ترکیه یکی از مهم‌ترین شریک‌های تجاری ایران خواهد بود. آیا شما ساختارهای اتاق‌ها و شوراهای بازرگانی را متناسب با شرایط فعلی اقتصاد می‌دانید؟ آیا این ساختار پاسخگوی ارتباط با کشورهایی مانند ترکیه است؟
قبل از پاسخ به نام شورای بازرگانی مشترک ایران و ترکیه اشاره کنم. این نهاد به صورت شورایی اداره می‌شود چرا که ترکیه نیز به جز با دو کشور مصر و اوکراین، با سایر کشورها به صورت شورایی همکاری می‌کند به همین دلیل ما به جای اتاق بازرگانی ایران و ترکیه، شورای بازرگانی ایران و ترکیه داریم. اما درباره مشکلات امروز شوراها و اتاق‌های بازرگانی یک سری ضعف در تمامی این تشکل‌ها وجود دارد. مهم‌ترین ضعف شاید حضور کمرنگ اتاق‌ها و شوراهای بازرگانی مشترک در مجامع بین‌المللی باشد. زمانی که به شوراهای بازرگانی ترکیه نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که آنها در بسیاری از اتحادیه‌ها و نهادهای بین المللی حضوری پررنگ دارند. این حضور پررنگ آنها یک نقطه قوت برای ارائه خدمات آنها به اعضای خود است. در ایران ما شاهد هستیم که اتاق‌ها و شوراهای مشترک بازرگانی در کمتر اتحادیه بین‌المللی و تشکل‌های جهانی عضو هستند. این وظیفه آنها است که در این تشکل‌های جهانی عضو شده و از طریق ایجاد ارتباط بهتر باعث تقویت ارتباط اعضای خود با بازارهای جهانی شوند. مشکل دیگر اتاق‌ها و شوراهای مشترک کمبود قدرت آنها است. اتاق بازرگانی استامبول 300هزار عضو دارد در حالی
که اتاق‌های بازرگانی سراسر ایران چنین قدرتی ندارند. در کشورهای دیگر اتاق‌های مشترک نقش هادی در ارتباطات تجاری را دارا هستند. در حقیقت اتاق‌های بازرگانی در ترکیه بسیاری از وظایف خود را به اتحادیه‌ها و فدراسیون‌ها منتقل کرده‌اند که بخشی از این وظایف در حوزه ارتباطات بین‌الملل در حوزه‌های اتاق‌ها و شوراهای مشترک قرار می‌گیرد. قدرت اتاق بازرگانی ترکیه باعث ایجاد قدرت در شوراهای بازرگانی مشترک این کشور شده است. اگر یک نماینده مجلس رای بنده اقتصادی را می‌خواهد باید به اتاق بازرگانی پاسخ دهد و در تصمیمات بین‌المللی خود منافع اتاق‌ها و شوراهای مشترک را هم در نظر گیرد. از طرف دیگر در کشورهای دیگر شوراها و اتاق‌های مشترک باعث کاهش هزینه‌های تجار می‌شوند. برای مثال یک فعال اقتصادی می‌تواند پس از فروش کالا، بدون آنکه وجه را دریافت کرده باشد فاکتور را به بانک ببرد و معادل آن وام دریافت کند. با این کار تاجر با کمبود نقدینگی روبرو نمی‌شود و این اتفاق با حمایت و اعتبار اتاق یا شورای بازرگانی رخ می‌دهد.
آیین‌نامه جدید اتاق‌ها و شوراهای بازرگانی ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ماجرا این است که اخیرا اتاق آیین‌نامه جدیدی فرستاده است که قرار بود در آن نگاه به اتاق‌ها و شوراهای مشترک راهبردی باشد. از نظر من نباید دیدگاه و ساختاری امر‌کننده و دستوری بین اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و اتاق‌های مشترک شکل گیرد. این رابطه باید به صورت یک اتوبان باشد که هر دو طرف در کنار یکدیگر حرکت کنند. اکنون اگر گروهی از ترکیه به ایران می‌آیند ممکن است شورای مشترک ایران و ترکیه اطلاع پیدا نکند و نتواند کاری در این خصوص انجام دهد. این در حالی است که دیدن رییس اتاق بازرگانی ترکیه برای من به عنوان یک فعال تجاری ایرانی بسیار ساده و در چند ساعت امکان‌پذیر است.
گویا جلسه‌یی در خصوص این آیین‌نامه جدید برگزار شده است. از جزئیات این جلسه اطلاع می‌دهید؟
روز پنج‌شنبه هفته گذشته این جلسه به میزبانی اتاق بازرگانی مشترک ایران و ایتالیا برگزار شد. براساس همفکری روسا و مسوولان اتاق‌ها و شوراها قرار ش که گروهی جلسه‌یی در خصوص این آیین‌نامه با آقای جلال پور داشته باشند. همچنین قرار شد آیین‌نامه توسط گروهی از مسوولان اتاق‌ها مطالعه و بررسی شود تا آیین‌نامه جدید مانعی برای حرکت فعالان بخش خصوصی نباشد.
این موضوع که اتاق ایران برای اتاق‌های مشترک آیین‌نامه نوشته است به دلیل ارتباط ضعیف اتاق‌های مشترک با یکدیگر نیست؟
اصولا اتاق‌های مشترک باید فدراسیون‌های خود و سپس کنفدراسیون اتاق‌ها و شوراهای مشترک را تشکیل دهند. اتاق‌هایی که حوزه‌های آنها به یکدیگر نزدیک است می‌توانند فدراسیون‌های مشترک تشکیل دهند. مثلا در ترکیه فدراسیون شوراهای بازرگانی حوزه دریای مدیترانه وجود دارد و این فدراسیون‌ها با یکدیگر کنفدراسیون تشکیل می‌دهند. ما نیز نیاز به ایجاد یک سازماندهی منظم برای ساختار اتاق‌های مشترک خود داریم.
